Oligostraca
| Oligostraca | |
| Zrzavý et alli, 1998 | |
| Okres istnienia: ediakar–dziś | |
Małżoraczek | |
Tarczenica Argulus coregoni, widok od spodu | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| (bez rangi) | żuwaczkowce |
| (bez rangi) | Pancrustacea |
| Nadgromada |
Oligostraca |
Oligostraca – nadgromada stawonogów z kladu Pancrustacea obejmująca zaliczane tradycyjnie do skorupiaków: małżoraczki, wąsoraczki, tarczenice i wrzęchy[1][2]. W większości osiągają drobne rozmiary ciała. Małżoraczki żyją wolno w wodach słonych i słodkich[3], wąsoraczki zamieszkują interstycjal[4], zaś tarczenice i wrzęchy są pasożytami kręgowców[4][5].
Nazwę Oligostraca dla rzeczonego kladu, rozpoznanego w molekularno-morfologicznej analizie filogenetycznej wprowadzili w 1998 J. Zrzavý, V. Hypša i M. Vlásková[6]. Miano to nawiązuje do charakterystycznych dla nich krótkich korpusów zbudowanych ze zredukowanej liczby segmentów (oligomerycznych)[6]. Cecha ta nie jest jednak widoczna u wrzęch, które to mają robakowate ciało o zatartej segmentacji i wydłużonym końcu tylnym, przystosowane do pasożytnictwa wewnętrznego[5][6]. Monofiletyzm Oligostraca wspierają liczne współczesne analizy filogentyczne, w tym: Regiera i innych z 2010[7], Oakleya i innych z 2013[8], Rota-Stabelliego i innych z 2013[9], Schwentnera i innych z 2017[10], Schwentnera i innych z 2018[11] oraz Lozano-Fernandeza i innych z 2019[12]. W większości z nich zajmują one pozycję siostrzaną dla wszystkich pozostałych Pancrustacea, tworzących klad Altocrustacea[7][8][9][10][11][12]. Według wyników analiz Zrzavego i innych z 1998, Regiera i innych z 2010 oraz Oakleya i innych z 2013 pozycję bazalną wśród Oligostraca zajmują małżoraczki, natomiast tarczenice i wrzęchy tworzą razem klad Ichthyostraca[6][7][8].
Badania metodą zegara molekularnego przeprowadzone przez Schwentnera i innych w 2017 wskazują, że rozejście się linii ewolucyjnych Oligostraca i Altocrustacea miało miejsce w ediakarze[10].
Uproszczony kladogram Pancrustacea wg Regiera i innych z 2010
|
Uproszczony kladogram Pancrustacea wg Oakleya i innych z 2013[8]
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Oligostraca. [w:] World Register of Marin Species [on-line]. [dostęp 2020-01-10].
- ↑ Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-17447-7.
- ↑ Wojciech Jurasz: Gromada: małżoraczki — Ostracoda. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ a b Wojciech Jurasz: Gromada: wąsoraczki — Mystacocarida; Gromada: tarczenice — Branchiura. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ a b Michał Grabowski: Gromada: wrzęchy — Pentastomida. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 277-278. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ a b c d J. Zrzavý, V. Hypsa, M. Vlásková: Arthropod phylogeny: taxonomic congruence, total evidence and conditional combination approaches to morphological and molecular data sets. W: Arthropod Relationships. Richard A. Fortey, Richard H. Thomas (red.). London: Chapman & Hall, 1998, s. 97–107.
- ↑ a b c Jerome C. Regier; Jeffrey W. Shultz; Andreas Zwick; April Hussey; Bernard Ball; Regina Wetzer; Joel W. Martin; Clifford W. Cunningham. Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. „Nature”. 463 (7284), s. 1079–1083, 2010. DOI: 10.1038/nature08742.
- ↑ a b c d Todd H. Oakley; Joanna M. Wolfe; Annie R. Lindgren; Alexander K. Zaharoff. Phylotranscriptomics to bring the understudied into the fold: monophyletic ostracoda, fossil placement, and pancrustacean phylogeny. „Molecular Biology and Evolution”. 30 (1). s. 215–233. DOI: 10.1093/molbev/mss216.
- ↑ a b Omar Rota-Stabelli; Nicolas Lartillot; Nicolas Lartillot; Davide Pisani. Serine Codon-Usage Bias in Deep Phylogenomics: Pancrustacean Relationships as case study. „Systematic Biology”. 62 (1), s. 121–133, 2013. DOI: 10.1093/sysbio/sys077.
- ↑ a b c Martin Schwentner, David J. Combosch, Joey Pakes Nelson, Gonzalo Giribet. A Phylogenomic Solution to the Origin of Insects by Resolving Crustacean-Hexapod Relationships. „Current Biology”. 27, s. 1–7, 2017. Elsevier. DOI: 10.1016/j.cub.2017.05.040.
- ↑ a b M. Schwentner, S. Richter, D.C. Rogers, G. Giribet. Tetraconatan phylogeny with special focus on Malacostraca and Branchiopoda: highlighting the strength of taxonspecific matrices in phylogenomics. „Proc. R. Soc. B.”. 285 (1885), 2018.
- ↑ a b Jesus Lozano-Fernandez, Mattia Giacomelli, James F. Fleming, Albert Chen, Jakob Vinther, Philip Francis Thomsen, Henrik Glenner, Ferran Palero, David A. Legg, Thomas M. Iliffe, Davide Pisani, Jørgen Olesen. Pancrustacean Evolution Illuminated by Taxon-Rich Genomic-Scale Data Sets with an Expanded Remipede Sampling. „Genome Biol. Evol.”. 1 (8), s. 2055-2070, 2019. DOI: 10.1093/gbe/evz097.