Marian Bełc

Marian Bełc

7 zwycięstw
podporucznik pilot
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1914 Paplin
Data i miejsce śmierci	27 sierpnia 1942 Babdown Farm, Wielka Brytania
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	4 pułk lotniczy 143 eskadra myśliwska 5 pułk lotniczy 152 eskadra myśliwska I Klucz Kominowy (Kr) dywizjon 303
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa kampania francuska bitwa o Anglię
Odznaczenia

Marian Bełc (ur. 27 stycznia 1914 w Paplinie, zm. 27 sierpnia 1942 w Babdown Farm) – podporucznik pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Orderu Virtuti Militari, as myśliwski.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Jana i Antoniny z domu Trukawka. Miał czworo rodzeństwa: Henryka, Klarę, Janinę oraz Marię. Szkołę powszechną ukończył w Jeruzalu. Ukończył kurs pilotażu w ramach Lotniczego Przysposobienia Wojskowego na lotnisku w Lublinku pod Łodzią. Od 2 listopada 1934 roku służył w 4 pułku lotniczym w Toruniu. Jesienią 1937 roku został przeniesiony do 5 pułku lotniczego w Wilnie, gdzie służył w 152 eskadrze myśliwskiej. Po wybuchu wojny eskadra została przydzielona do Armii „Modlin”. W czasie służby w 152 eskadrze Marian Bełc zestrzelił 3 września w rejonie Ciechanowa jeden samolot niemiecki – Messerschmitta Bf 110.

Po napadzie ZSRR na Polskę razem z pilotami eskadry Bełc ewakuował się do Rumunii. Za udział w kampanii wrześniowej został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Został internowany, ale udało mu się uciec. Z Rumunii, na pokładzie statku „Patris”, przedostał do Francji. We Francji służył w polskim kluczu w Armée de l’air (I/55 Groupe de Chasse et de Défense) pod dowództwem majora Zdzisława Krasnodębskiego. W kluczu służyli m.in. Jan Zumbach oraz Stanisław Karubin. Po upadku Francji piloci zostali ewakuowani z Bordeaux i drogą morską znaleźli się w Wielkiej Brytanii.

Wszyscy piloci z klucza Krasnodębskiego razem ze swoim dowódcą znaleźli się 2 sierpnia 1940 roku w podstawowym składzie formującego się dywizjonu 303 (Bełc otrzymał numer służbowy RAF P-1901). 8 sierpnia przy podejściu do lądowania rozbił swego Hurricana. Powodem wypadku była utrata przytomności z powodu pęknięcia wrzodu w nosie. W czasie służby w jednostce brał udział w bitwie o Anglię, gdzie zestrzelił w sumie 5 samolotów, pierwsze zestrzelenie zaliczył 18 września, kiedy to wziął udział w grupowym zestrzeleniu Dorniera Do 215, zaliczono mu 1/8 zwycięstwa. 26 września uzyskał pierwsze samodzielne zestrzelenie nad Wielką Brytanią, tego samego dnia był zmuszony lądować przymusowo na uszkodzonym Hurricanie. 30 września osłonił przed ostrzelaniem w powietrzu angielskiego pilota, który uratował się na spadochronie. 27 października 1940 roku, po powrocie z lotu patrolowego, rozbił samolot przy podejściu do lądowania. W zapadającym zmierzchu zbyt twardo przyziemił i uszkodził podwozie swego myśliwca. Został wysłany do wojennej Szkoły Podchorążych, po jej ukończeniu został 21 maja 1941 roku mianowany podporucznikiem. Ostatnie, siódme zwycięstwo powietrzne, odniósł 24 października 1941 roku.

W 1942 roku po wykonaniu tury lotów bojowych został przeniesiony do jednostki szkoleniowej na kurs dla instruktorów (58 Operational Training Unit). 27 sierpnia 1942 roku w czasie lotu szkoleniowego z F/Lt Mauricem H. Holderem, przy podchodzeniu do lądowania ich samolot Miles Master III (nr W8664) rozbił się na skutek błędnie wykonanego manewru. Obaj piloci zginęli na miejscu. Marian Bełc pochowany został na cmentarzu Northwood w Londynie, grób nr 267, działka H.

Życie prywatne

Marian Edward Bełc odbiera Distinguished Flying Cross przyznany zmarłemu ojcu

15 kwietnia 1941 roku ożenił się z Audrey z domu Stephenson, pochodzącej z Bucksburst w Aberdeenshire w Szkocji. 27 października 1941 roku urodził się ich syn Marian Edward. 21 września 1942 roku, już po śmierci Bełca, wdowa i syn odebrali przyznany Polakowi Krzyż Wybitnej Służby Lotniczej.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9177 (10 września 1941),
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (1 lutego 1941, 15 lipca 1941, 31 października 1947, 31 października 1947),
• Medal Lotniczy – dwukrotnie (pośmiertnie),
• brytyjski Distinguished Flying Cross (pośmiertnie – 15 listopada 1942),
• Polowa Odznaka Pilota nr 305.

Zestrzelenia

Na "liście Bajana" zajmuje 24. pozycję z 7 zestrzeleniami pewnymi.

zestrzelenia pewne:

• Bf 110 – 3 września 1939 (pilotował P.11c)
• 1/8 Do 215 – 18 września 1940
• Bf 109 – 26 września 1940 (pilotował Hurricane'a I RF-U V6673)
• Bf 110 – 5 października 1940 (pilotował Hurricane'a I RF-M V7235)
• Bf 109 – 7 października 1940 (pilotował Hurrican'e I RF-O L2099, według niektórych źródeł zestrzelił brata słynnego Wernera Möldersa – Victora Möldersa z JG 51
• Bf 109 – 24 czerwca 1941 (pilotował Spitfire'a IIB RF-Y P8531)
• Bf 109 – 28 czerwca 1941 (pilotował Spitfire'a IIB RF-Y P8531, w drodze powrotnej do Anglii razem z Kołaczkowskim ostrzelali niemieckie lotnisko)
• Bf 109 – 24 lipca 1941 (pilotował Spitfire'a VB RF-S AB824)

Upamiętnienie

W 2014 roku imię Mariana Bełca otrzymało gimnazjum w Jeruzalu. Obecnie jego imię nosi szkoła podstawowa w Jeruzalu.

Bibliografia

• Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939–1946. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07329-5. OCLC 21519956.
• Robert Gretzyngier, Wojtek Matusiak, Józef Zieliński: Asy lotnictwa polskiego ; Polish air force aces. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2012. ISBN 978-83-11-12394-6. OCLC 812724186.
• Richard King: Dywizjon 303. Walka i codzienność. Wydawnictwo RM, 2014. ISBN 978-83-7773-324-0. OCLC 898278760.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
• Grzegorz Sojda, Grzegorz Śliżewski, Piotr Hodyra: Ci cholerni Polacy! : Polskie Siły Powietrzne w Bitwie o Anglię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-625-3. OCLC 1004941915.
• Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
• Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.
• Józef Zieliński: Asy polskiego lotnictwa. Warszawa: Agencja lotnicza ALTAIR, 1994. ISBN 83862172. OCLC 34751125.
• Józef Zieliński: Lotnicy polscy w Bitwie o Wielką Brytanię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MH, 2005. ISBN 83-906620-4-3. OCLC 838825949.
• Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.

Linki zewnętrzne

• The Battle of Britain London Monument - The Airmen's Stories - Sgt Marian Belc. [dostęp 2012-06-18]. (ang.).
• Zbigniew Charytoniuk, Wojciech Zmyślony: Marian Bełc - życiorys. [dostęp 2013-02-23]. (pol.).
• Marian Bełc - odznaczenia. [dostęp 2012-06-18]. (ang.).