Nowa Karczma (Krynica Morska)

Nowa Karczma
Piaski
	Część miasta Krynicy Morskiej
	; Bałtycka plaża
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	nowodworski
Miasto	Krynica Morska
W granicach Krynicy Morskiej	2 kwietnia 1991
SIMC	0932778
Populacja (2005); • liczba ludności	; 200
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	82-120 (Krynica Morska)
Tablice rejestracyjne	GND
	Położenie na mapie Krynicy Morskiej Nowa Karczma
	Położenie na mapie Polski Nowa Karczma
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Nowa Karczma
	Położenie na mapie powiatu nowodworskiego Nowa Karczma
	54°25′54″N 19°36′05″E/54,431667 19,601389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nowa Karczma, Piaski^[1] – część Krynicy Morskiej^[2], w powiecie nowodworskim, w województwie pomorskim na Mierzei Wiślanej, nad Zatoką Gdańską i nad Zalewem Wiślanym przy drodze wojewódzkiej nr 501^[1], położona na końcu polskiej strefy Mierzei Wiślanej, w odległości około 4 km od granicy Polski z Rosją (obwód królewiecki)^[1]. Od 1991 roku Nowa Karczma znajduje się w granicach administracyjnych, odległego o 11 km, miasta Krynica Morska. Większość zabudowań usytuowanych jest przy ulicach Piaskowej, Słonecznej i Bursztynowej.

Historia

Dawna nazwa miejscowości Nowa Karczma pochodzi od istniejącej na tym terenie w średniowieczu karczmy. Powstała ona dzięki przywilejowi z 16 maja 1429 roku nadanemu karczmarzowi Hannosowi przez komtura krzyżackiego Henryka Holta.

Pierwszy kościół wybudowano w Nowej Karczmie około 1600 roku. Jest również cmentarz mennonicki z XVIII wieku. Wędrujące wydmy powodowały, że osada na przestrzeni wieków kilkakrotnie zmieniała swoje położenie. Do 1793 roku miejscowość należała do Gdańska, w tym w latach 1466–1772 była w składzie województwa pomorskiego i wraz z tym miastem do I Rzeczypospolitej. Granica z Prusami Książęcymi przebiegała w tamtym czasie dopiero niespełna 1 km na wschód od sąsiedniej wioski rybackiej Narmeln Polski (obecnie nieistniejąca na terytorium Federacji Rosyjskiej).

Ruchome piaski zasypywały systematycznie zabudowania wsi. Ostatnia taka migracja miała miejsce w 1825 roku.

W czasie II wojny światowej Nowa Karczma uległa zniszczeniu, została zajęta 1 maja 1945 roku przez wojska radzieckie, a z czasem przejęła ją administracja polska, po wytyczeniu granicy, przybyli też pierwsi polscy osadnicy. W 1964 roku doprowadzono do Nowej Karczmy z Krynicy Morskiej drogę asfaltową.

W 1948 roku wprowadzono urzędowo polską nazwę Nowa Karczma, zastępując poprzednią niemiecką nazwę wsi Neukrug (obecnie wschodnia część miejscowości), a także wprowadzono nazwę Ptaszkowo, zastępując nazwę wsi Vöglers (obecnie zachodnia część miejscowości)^[3]^[4]. Potocznie stosowano także nazwę Piaski (1988, 2003)^[5]^[6].

Do 1991 roku Nowa Karczma była wsią w gminie Sztutowo^[7]. W 1991 roku Nowa Karczma wraz z innymi miejscowościami utworzyły miasto Krynica Morska^[8].

W 1990 w Nowej Karczmie zbudowano nowy kościół. W 1992 roku erygowano parafię rzymskokatolicką, którą od 1994 roku prowadzą michalici^[9].

Gospodarka

Podstawowym źródłem dochodów ludności zamieszkującej Nową Karczmę jest rybołówstwo oraz w okresie letnim obsługa ruchu turystycznego. Znajdują się tu pensjonaty, kwatery prywatne i pola namiotowe.

Przystań morska

W 2006 roku została ustalona przystań morska w Krynicy Morskiej – „basen III – Nowa Karczma”^[10]. Do basenu w obrębie Nowa Karczma prowadzi tor wodny o głębokości technicznej 2,0 m, szerokości w dnie 40 m i długości 1,12 km do prawej główki wejściowej^[11].

Kultura

W 1970 roku w Piaskach kręcono zdjęcia do polskiego filmu obyczajowego Przystań w reżyserii Pawła Komorowskiego^[12].

Galeria

Przystań rybacka
Granica z Rosją
Brzeg morski
Kościół parafialny
Port rybacki i jachtowy na Zalewie Wiślanym
Na parkingu

Zobacz też

Nowa Karczma

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Żuławy Wiślane : mapa turystyczno-krajoznawcza : skala 1:100 000. Gdańsk ; Warszawa: Demart, 2004. ISBN 83-89472-34-1.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. ws. wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948. (M.P. z 1948 r. nr 59, poz. 363, s. 14, 20).
↑ Arkusz 1583 Neukrug. W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Reichsamt für Landesaufnahme, 1922.
↑ Arkusz N-34-52-C (Frombork). Wojskowa Mapa Topograficzna 1:50 000. Sztab Generalny WP Zarząd Topograficzny, 1992. – stan aktualności 1988-89.
↑ Wielka encyklopedia PWN, Warszawa 2003, s. 65, t. 15, ISBN 83-01-13794-0 Piaski definiowane jako dzielnica Krynicy Morskiej.
↑ Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. 2, K-P. Warszawa: Wydawnictwa Akcydensowe, 1981, s. 547.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1990 r.(Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8)
↑ Placówki – strona Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła. [dostęp 2016-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-26)].
↑ Zarządzenie Nr 8 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 23 maja 2006 r. ws. określenia granicy lądowej (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2006 r. Nr 62, poz. 1276).
↑ Zarządzenie Nr 14 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2005 r. Nr 79, poz. 1592).
↑ Przystań w bazie filmpolski.pl

Linki zewnętrzne

[DEM-1] Żuławy Wiślane : mapa turystyczno-krajoznawcza : skala 1:100 000. Gdańsk ; Warszawa: Demart, 2004. ISBN 83-89472-34-1.

[2] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. ws. wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[3] Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948. (M.P. z 1948 r. nr 59, poz. 363, s. 14, 20).

[4] Arkusz 1583 Neukrug. W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Reichsamt für Landesaufnahme, 1922.

[5] Arkusz N-34-52-C (Frombork). Wojskowa Mapa Topograficzna 1:50 000. Sztab Generalny WP Zarząd Topograficzny, 1992. – stan aktualności 1988-89.

[6] Wielka encyklopedia PWN, Warszawa 2003, s. 65, t. 15, ISBN 83-01-13794-0 Piaski definiowane jako dzielnica Krynicy Morskiej.

[7] Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. 2, K-P. Warszawa: Wydawnictwa Akcydensowe, 1981, s. 547.

[8] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1990 r.(Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8)

[Michalici-9] Placówki – strona Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła. [dostęp 2016-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-26)].

[10] Zarządzenie Nr 8 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 23 maja 2006 r. ws. określenia granicy lądowej (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2006 r. Nr 62, poz. 1276).

[11] Zarządzenie Nr 14 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2005 r. Nr 79, poz. 1592).

[12] Przystań w bazie filmpolski.pl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Części miasta wg TERYT	Młyniska Nowa Karczma Przebrno
Nieoficjalna część miasta	Borowo