Stosunki polsko-słowackie
Stosunki polsko-słowackie zostały nawiązane 1 stycznia 1993 wraz z powstaniem niepodległego państwa słowackiego wskutek rozpadu Czechosłowacji.
Wśród czynników determinujących stosunki dwustronne znajdują się: bliskość geograficzna i językowo-kulturowa, doświadczenia z związane transformacją ustrojową oraz członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Istotną rolę odgrywa współpraca regionalna w ramach formatu wyszehradzkiego[1].
Polityka
[edytuj | edytuj kod]Dialog polityczny realizowany jest na szczeblu prezydenckim, rządowym i parlamentarnym, Od 2013 roku odbywają się polsko-słowackie konsultacje międzyrządowe[2]. Dla obu krajów istotne znaczenie mają kontakty w ramach Grupy Wyszehradzkiej służąc m.in. uzgadnianiu stanowisk na forum Unii Europejskiej[1].
Ponadto jedną z platform współpracy jest działalność Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej, która skupia się m.in. wokół transgranicznych połączeń komunikacyjnych, kontaktów samorządowych, ochrony środowiska oraz pomocy podczas katastrof i klęsk żywiołowych[2].
Od 2012 roku pod auspicjami resortów spraw zagranicznych obu krajów funkcjonuje Polsko-Słowackie Forum Dyskusyjne jako forma poszerzonych konsultacji na szczeblu wiceministrów spraw zagranicznych z udziałem przedstawicieli środowisk eksperckich[3].
Bezpieczeństwo i obronność
[edytuj | edytuj kod]Współpraca w zakresie bezpieczeństwa i obronności realizowana jest w ramach NATO oraz V4 i Bukaresztańskiej Dziewiątki. Pierwsze dwustronne porozumienie o współpracy wojskowej podpisano w 1993 roku. Nową umowę podpisano w 2014 roku.
W relacjach polsko-słowackich występowały okresy intensyfikacji i osłabienia współpracy w obszarze bezpieczeństwa i obronności. Było to spowodowane m.in. odmiennymi orientacjami władz obu krajów. W okresie rządów premiera Roberta Ficy (2006-2010 i 2012-2018) czynnikami ograniczającym polsko-słowacką współpracę obronną było odmienne postrzeganie stosunków z USA, Rosją i Ukrainą, amerykańskiego projektu obrony przeciwrakietowej i wojny rosyjsko-gruzińskiej[1]. W przyjętych przez parlament w 2021 roku z inicjatywy rządu Igora Matoviča strategiach bezpieczeństwa i obrony dostrzega się zagrożenie rosyjskie kładąc nacisk na kluczową rolę NATO, co jest bliskie percepcji polskiej[4].
W 2022 roku, po przekazaniu Ukrainie myśliwców MiG-29, Polska (wspólnie z Czechami) przejęła ochronę słowackiej przestrzeni powietrznej[5].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W stosunkach gospodarczych Polski ze Słowacją obowiązują dwie umowy zawarte w 1994 roku[6][1]:
- umowa między w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków i majątku
- umowa w sprawie wzajemnego popierania i ochrony inwestycji
Według danych za okres styczeń – wrzesień 2022 wymiana handlowa osiągnęła wartość 10,37 mld EUR, co czyniło Polskę trzecim co do wielkości obrotów partnerem handlowym Słowacji za Niemcami i Czechami[6]. Największe obroty w wymianie handlowej dotyczą wyrobów przemysłu elektromaszynowego i metalurgicznego[1].
Na rynku słowackim działają m.in. PKN Orlen, banki (PKO BP, mBank), sieć sklepów budowlanych Mekrury oraz producentów części samochodowych Versaco. Wśród słowackich podmiotów działających w Polsce znajdują się m.in.: firma deweloperska HB Reavis, producent oprogramowania antywirusowego Eset oraz Tatra Mountain Resort z branży turystycznej[6]. Wyzwaniem jest poprawa jakości infrastruktury transportowej łączącej oba kraje[1].
W obszarze energetyki do nawiązania bliższej współpracy przyczyniły się kryzys gazowy z 2009 roku oraz proces tworzenia unijnego rynku energii. Jednym z rezultatów współpracy jest budowa intenkonektora gazowego Polska-Słowacja, który został uruchomiony w 2022 roku. Umożliwia on rocznie przesył gazu na poziomie 5,7 mld m3 w kierunku polskim oraz 4,7 mld m3 w kierunku słowackim[7].
Wspieraniu dwustronnej współpracy gospodarczej służy działalność organizacji samorządu gospodarczego, w szczególności: Słowacko-Polskiej Izba Handlowa w Żylinie, Polsko-Słowackiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie oraz Słowacko-Polskiego Stowarzyszenia Handlu i Inwestycji Pro-Polonia w Żylinie[6].
Nauka, kultura i wymiar międzyludzki
[edytuj | edytuj kod]Podstawą współpracy dwustronnej w obszarze edukacji, nauki i kultury o współpracy kulturalnej, oświatowej i naukowej z 2000 roku. Na jej podstawie resorty kultury obu krajów uzgadniają trzyletni program współpracy kulturalnej[2].
Rozwojowi kontaktów w obszarze społeczeństwa obywatelskiego, kultury, nauki i edukacji służy też Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Praca zbiorowa pod redakcją Mateusza Gniazdowskiego, Piotra Samerka i Tomáša Strážaya: Współczesne stosunki polsko-słowackie. Research Center of the Slovak Foreign Policy Association, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Bratysławie, 2016.
- ↑ a b c Relacje dwustronne. Słowacja [online], gov.pl [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Polsko-Słowackie Forum Dyskusyjne [online], osw.waw.pl [dostęp 2023-09-18].
- ↑ Nowe strategie bezpieczeństwa i obrony Słowacji [online], pism.pl, 26 lutego 2021 [dostęp 2023-09-18].
- ↑ Polskie i czeskie myśliwce ochronią niebo nad Słowacją [online], defence24.pl, 28 sierpnia 2022 [dostęp 2023-09-16].
- ↑ a b c d Słowacja. Informator ekonomiczny [online], gov.pl/slowacja [dostęp 2023-09-16].
- ↑ Interkonektor Polska – Słowacja gotowy do rozpoczęcia komercyjnej eksploatacji [online], energetyka24.com, 10 listopada 2022 [dostęp 2023-09-16].
| Ujęcie chronologiczne | |
|---|---|
| Europa |
|
| Azja i Oceania |
|
| Ameryka | |
| Afryka | |
| Historia | |
| Organizacje międzynarodowe, inne podmioty oraz nieformalne formy współpracy regionalnej |