Szumen
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Kmet |
Krasimir Kostow | ||||
| Wysokość |
184 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
054 | ||||
| Kod pocztowy |
9700 | ||||
Położenie na mapie obwódu Szumen | |||||
Położenie na mapie Bułgarii | |||||
| Strona internetowa | |||||
Szumen (bułg. Шумен; 1950–1965 Kołarowgrad) – miasto w północno-wschodniej Bułgarii, założone w X wieku; administracyjny ośrodek obwodu Szumen. Ośrodek regionu rolniczego; przemysł spożywczy (tytoniowy, przetwórstwo owoców i warzyw, młynarstwo, piwowarstwo, olejarstwo), maszynowy, drzewny (wyrób mebli), skórzany; węzeł kolejowy i drogowy; ośrodek turystyczny. Z tego miasta z miejscowego uniwersytetu pochodzi kobiecy kwartet folkowy A Cappella Abagar. Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 września 2023 roku miejscowość liczyła 81 310 mieszkańców[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto powstało na szlaku prowadzącym do Konstantynopola[2]. W 1444 roku król Władysław Warneńczyk zdobył twierdzę szumenską[3]. W XVIII–XIX wieku miasto stało się twierdzą zabezpieczająca Imperium Osmańskie przed atakami ze strony wojsk rosyjskich[2]. W 1849 roku zostały tu internowane polskie i węgierskie oddziały z Lajosem Kossuthem na czele, które po upadku Wiosny Ludów szukały schronienia w Turcji[2]. W 1882 roku powstał tu pierwszy browar w Bułgarii - „Shumensko pivo”[4]. Miasto było siedzibą powstałego w 1813 roku pierwszego stałego teatru[4] i orkiestry bułgarskiej[2].
W latach 1950 do 1966 roku Szumen nosił nazwę Kołarowgrad od nazwiska premiera Bułgarii Wasiła Kolarowa, a potem powrócił do starej[4].
W 2011 roku miasto liczyło 93 649 mieszkańców[4].
Polonica
[edytuj | edytuj kod]- W 2004 roku w 550 rocznicę bitwy pod Warną i zdobycia twierdzy w Szumenie przed wejściem do jej ruin umieszczono tablicę na której umieszczono napis: „Tu 25 X 1444 roku zjednoczone siły krzyżowców pod wodzą polsko-węgierskiego króla Władysława III Jagiełły-Warneńczyka rozbiły turecki garnizon i przejęły szumeńską twierdzę. Szumen, 2004”[3].
- Aby upamiętnić internowanie 805 Polaków wraz z Józefem Bemem umieszczono tu tablicę na której umieszczono napis informujący, że mieszkali oni w mieście od listopada 1849 do maja 1851[3].
Zabytki i obiekty turystyczne w mieście i okolicy
[edytuj | edytuj kod]- kompleks architektoniczny Twórcy państwa bułgarskiego
- Cerkiew Trzech Świętych Hierarchów w Szumenie
- Tombuł Dżamija – jeden z niewielu ocalałych w Bułgarii meczetów[5]
- ruiny zniszczonej przez wojska Władysława Warneńczyka twierdzy szumeńskiej[6]
- wieża zegarowa z połowy XVIII wieku[7]
- w okolicy znajduje się relief naskalny Jeździec z Madary wpisany w 1979 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO
- Pliska – w latach 681–893 stolica i główny ośrodek wojskowy, kulturalny, ekonomiczny i religijny państwa założonego przez Protobułgarów
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Adapazarı, Turcja
Alicante, Hiszpania
Barnauł, Rosja
Chersoń, Ukraina
Debreczyn, Węgry
Filadelfia, Stany Zjednoczone
Helsinki, Finlandia
Mâcon, Francja
Tulcza, Rumunia
Zhengzhou, Chińska Republika Ludowa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Таблица на населението по постоянен и настоящ адрес [online], Единна система за гражданска регистрация и административно обслужване на населението [dostęp 2024-01-09] (bułg.).
- ↑ a b c d H. Maruszczak: Bułgaria Warszawa PIW 1971 s. 292
- ↑ a b c Szulborska-Łukaszewicz J.: Festiwal teatralny „Nowy Bułgarski Dramat” w Szumen „Zarządzanie w Kulturze” 2006 nr 7 s. 173–191
- ↑ a b c d История, територия и население, „Община Шумен” [dostęp 2018-05-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-26] (bułg.).
- ↑ E-przewodniki.pl - przewodniki wirtualne po świecie tworzone przez internautów. Przewodniki na komórki. [online], e-przewodniki.pl [dostęp 2018-05-25] (ang.).
- ↑ Szumen - Pomnik, Meczet i Twierdza [online], www.naszabulgaria.pl [dostęp 2018-05-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-08] (pol.).
- ↑ Szumen, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-05-25].