Purda (gmina)

Purda
	gmina wiejska
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
TERC	2814102
Wójt	Teresa Chrostowska
Powierzchnia	318,19 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 8576
• gęstość	27,0 os./km²
Nr kierunkowy	89
Tablice rejestracyjne	NOL
	Adres urzędu:11-030 Purda
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	23
Liczba miejscowości	45
	Położenie na mapie Polski Purda
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Purda
	53°43′N 20°42′E/53,716667 20,700000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Purda – gmina wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim. Jest to gmina rolniczo-turystyczna.

Siedziba gminy to Purda.

Według Narodowego Spisu Powszechnego 31 marca 2011 gminę zamieszkiwało 8157 mieszkańców^[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[3] gminę zamieszkiwało 8658 osób. Według najnowszych danych z 31 grudnia 2019 roku^[4] gminę zamieszkiwało 8708 osób.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[5] gmina Purda ma obszar 318,19 km², w tym:

użytki rolne: 32%
użytki leśne: 50%

Użytki rolne stanowią ponad 10 tys. hektarów, w tym 98,4% zajmują grunty orne, a 31,2% użytki zielone. W gminie znajduje się 445 gospodarstw rolnych. Główne kierunki produkcji rolnej to: chów bydła mlecznego i opasowego, trzody chlewnej oraz produkcja zbóż konsumpcyjnych i paszowych.

W obrębie gminu znajdują się następujące jeziora: Klebarskie, Linowskie, Serwent, Pajtuńskie, Kośno, Łańskie, Mała Czerwonka, Duża Czerwonka, Łowne Duże, Gim oraz rzeka Kośna.

Gmina stanowi 11,2% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	7150	100	3543	49,6	3607	50,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	22,5		11,1		11,3

Piramida wieku mieszkańców gminy Purda w 2014 roku^[1].

Turystyka

Naturalne warunki przyrodnicze, duży odsetek lasów, kilkanaście jezior, brak większych zakładów przemysłowych, sprzyjają rozwojowi turystyki i agroturystyki. Wokół jezior znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe oraz gospodarstwa agroturystyczne, trasy kajakowe, ścieżki rowerowe i szlaki piesze. Do atrakcji przyrodniczych należą stanowiska ornitologiczne i skupiska rzadkiej roślinności.

Do ciekawych turystycznie miejsc można zaliczyć:

piętrowe skrzyżowanie dwóch kanałów wodnych znajdujące się w miejscowości Silice (urządzenie hydrotechniczne zbudowane w latach 1840 – 1850).
w miejscowości Klewki pałac z 1803 r.
we wsi Pajtuny młyn pamiętający czasy krzyżackie.
Rezerwat przyrody Jezioro Kośno

Sołectwa

Bałdzki Piec, Butryny, Chaberkowo, Giławy, Kaborno, Klebark Mały, Klebark Wielki, Klewki, Marcinkowo, Nowa Kaletka, Nowa Wieś, Pajtuny, Patryki, Prejłowo, Przykop, Purda, Purdka, Silice, Stary Olsztyn, Szczęsne, Trękus, Trękusek, Zgniłocha.

Pozostałe miejscowości

Bałdy, Biedówko, Bruchwałd, Dzierzgunka, Dziuchy, Gąsiorowo, Grabowo, Groszkowo, Groszkowo (osada leśna), Kaletka, Kołpaki, Kopanki, Kośno, Lalka, Linowo (wieś), Linowo (osada), Łajs, Mędrzyny, Nerwik, Nowe Pajtuny, Nowy Przykop, Nowy Ramuk, Ostrzeszewo, Pajtuński Młyn, Pokrzywy, Prejłowo, Purda Leśna, Silice, Stara Kaletka, Wesołowo, Wojtkowizna, Wygoda, Wyrandy, Zaborowo, Zapurdka.

Wykaz miejscowości podstawowych w administracji gminy

1046429 Grabowo kolonia
0486474 Bałdy osada
0486600 Biedówko osada
1046375 Dzierzgunka osada
1046381 Dziuchy osada
1046406 Giławki osada
1046435 Kaletka osada
0486592 Klewki osada
0486853 Kołpaki osada
1046501 Linowo osada
1046719 Nowe Pajtuny osada
1046599 Pajtuński Młyn osada
1046607 Prejłowo osada
0486793 Purda Leśna osada
0486824 Stary Olsztyn osada
0486860 Trękusek osada
1046754 Wesołowo osada
0486617 Wojtkowizna osada
1046760 Zapurdka osada
0486540 Groszkowo osada leśna
1046464 Kośno osada leśna
1046487 Lalka osada leśna
1046576 Mędrzyny osada leśna
1046582 Nowa Wieś osada leśna
0486681 Nowy Ramuk osada leśna
1046731 Przykopiec osada leśna
0486480 Bałdzki Piec wieś
0486882 Bruchwałd wieś
0486497 Butryny wieś
0486505 Chaberkowo wieś
0486511 Gąsiorowo wieś
0486528 Giławy wieś
0486534 Groszkowo wieś
0486563 Kaborno wieś
0486570 Klebark Mały wieś
0486586 Klebark Wielki wieś
0486758 Kopanki wieś
0486623 Linowo wieś
0486630 Łajs wieś
0486646 Marcinkowo wieś
0486652 Nerwik wieś
0486669 Nowa Kaletka wieś
0486675 Nowa Wieś wieś
0486764 Nowy Przykop wieś
0486698 Ostrzeszewo wieś
0486706 Pajtuny wieś
0486712 Patryki wieś
0486729 Pokrzywy wieś
0486735 Prejłowo wieś
0486741 Przykop wieś
0486770 Purda wieś
0486787 Purdka wieś
0486899 Rykowiec wieś
0486801 Silice wieś
0486818 Stara Kaletka wieś
0486830 Szczęsne wieś
0486847 Trękus wieś
0486876 Wygoda wieś
0486907 Wyrandy wieś
0486557 Zaborowo wieś
0486913 Zgniłocha wieś

Sąsiednie gminy

Barczewo, Dźwierzuty, Jedwabno, Olsztyn, Olsztynek, Pasym, Stawiguda

Przypisy

↑ ^a ^b Gmina Purda w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ ^a ^b Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. - NSP 2011; Powiat olsztyński. GUS. [dostęp 2016-01-10]. (pol.).
↑ Gmina Purda w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-13] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-1] Gmina Purda w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[autonazwa2-2] Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. - NSP 2011; Powiat olsztyński. GUS. [dostęp 2016-01-10]. (pol.).

[3] Gmina Purda w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-13] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[4] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[autonazwa1-5] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Sołectwa	Bałdzki Piec Butryny Chaberkowo Giławy Kaborno Klebark Mały Klebark Wielki Klewki Marcinkowo Nowa Kaletka Nowa Wieś Ostrzeszewo Pajtuny Patryki Prejłowo Przykop Purda Purdka Stary Olsztyn Szczęsne Trękus Trękusek Zgniłocha
Wsie niesołeckie	Bałdy Gąsiorowo Groszkowo Kopanki Linowo Łajs Nerwik Nowy Przykop Pokrzywy Purda Leśna Rykowiec Silice Stara Kaletka Wygoda Wyrandy
Osady	Biedówko Bruchwałd Dziuchy Giławki Kaletka Kołpaki Linowo Nowe Pajtuny Nowy Ramuk Pajtuński Młyn Wesołowo Wojtkowizna Zaborowo Zapurdka
Kolonie	Grabowo
Osady leśne	Groszkowo Kośno Mędrzyny Nowa Wieś Prejłowo Przykopiec

Miasta	Barczewo Biskupiec Dobre Miasto Jeziorany Olsztynek
Gminy miejsko-wiejskie	Barczewo Biskupiec Dobre Miasto Jeziorany Olsztynek
Gminy wiejskie	Dywity Gietrzwałd Jonkowo Kolno Purda Stawiguda Świątki

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Barczewo (Wartembork) Olsztynek (← od 1973)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Barczewo (od 1973) Barczewko (1945) Bartąg (1945) Butryny (1945–54) Dywity (1945–54 i od 1973) Gietrzwałd (Gietzwald) (1946–54 i od 1973) Gryźliny (1945–46) Gutkowo (Gietkowo) (1945) Jonkowo (od 1973) Klebark (Klebark Wielki) (1945–54) Lamkowo (Lamkowo Wielkie) (1945–54) Marcinkowo (1946–54) Olsztynek (od 1973) Purda (1945–46 i od 1973) Ramsowo (1945–54) Stawiguda (1946–54 i od 1973) Sząbruk (1945–46) Wrzesina (Szombark) (1945–54)
Gromady (1954–72)	Barczewko (1954–59) Barczewo (1960–72) Bartąg (1954–72) Bartołty Wielkie (1954–59) Bukwałd (1954–59) Butryny (1954–72) Dajtki (1954–65) Dorotowo (1954–59) Dywity (1954–72) Gietrzwałd (1954–72) Giławy (1954–61) Gryźliny (1954–57) Gutkowo (1954–65) Jedzbark (1954–59) Jonkowo (1954–72) Klebark Wielki (1954–72) Kronowo (1954–59) Lamkowo (1954–72) Łęgajny (1954–59) Nowa Wieś (1954–59) Nowe Kawkowo (1954–59) Purda (1954–72) Ramsowo (1954–72) Sętal (1954–61) Skajboty (1954–59) Stawiguda (1954–72) Sząbruk (1954–61) Trękus (1954–59) Tuławki (1954–72) Wipsowo (1954–61) Wołowno (1954–71) Wrzesina (1954–61) Zalbki (1954–59)