Wysoczyzna Żarnowiecka
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Wysoczyzna Żarnowiecka |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Wysoczyzna Żarnowiecka (313.45) – mezoregion fizycznogeograficzny w północnej Polsce, wschodnia część Pobrzeża Koszalińskiego, położona pomiędzy Wybrzeżem Słowińskim na północy i Pradoliną Redy-Łeby na południu.
W nowej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku mezoregion ten widnieje pod nazwą Wysoczyzna Choczewska (313.45)[1] i zajmuje znacznie mniejszy obszar niż przed zmianą (715.64 km²)[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Powierzchnia mezoregionu wynosi 866 km². Obszar stanowi wysoczyznę zbudowaną z utworów morenowych, położoną na wysokości przekraczającej miejscami 100 m n.p.m. Składa się z kilku kęp morenowych, oddzielonych od siebie rynnami polodowcowymi, częściowo zajętymi przez jeziora (największe Żarnowieckie o powierzchni 14,32 km²).
Występuje mozaika lasów i pól uprawnych. Główne miejscowości: Krokowa, Gniewino, Choczewo.
Mikroregiony
[edytuj | edytuj kod]Granice
[edytuj | edytuj kod]Granice Wysoczyzny Żarnowieckiej są bardzo dobrze czytelne w terenie. Mezoregion graniczy od południa i zachodu z Pradoliną Redy-Łeby, od północy z Wybrzeżem Słowińskim natomiast granice od wschodu zamyka granica z Pobrzeżem Kaszubskim[3]. Mezoregion leży na terenie powiatów lęborskiego, puckiego i wejherowskiego.
Granica z Pradoliną Redy-Łeby jest bardzo czytelna, gdyż biegnie granicą pradoliny tych rzek. Granica z Wybrzeżem Słowińskim jest już mniej czytelna w terenie, jednak bardzo dobrze widoczna jest różnica w geomorfologii terenu, Wysoczyzna Żarnowiecka jest wysoczyzną, natomiast Pobrzeże Słowińskie jest równiną akulacyjną. Granica z Pobrzeżem Kaszubskim z jednej strony jest bardzo łatwa do wyznaczenia, gdyż biegnie wschodnim brzegiem Jeziora Żarnowieckiego, z drugiej strony na terenie mezoregionu Pobrzeże Kaszubskie występują również niewielkie wysoczyzny[4][3].
We wcześniej stosowanym podziale na mezoregiony, zaproponowanym przez Petkiewicza, Wysoczyzna Żarnowiecka była uznawana za część Pobrzeża Kaszubskiego[5].
Na terenie mezoregionu nie ma żadnego miasta[4].
Rzeźba terenu
[edytuj | edytuj kod]Powierzchnia Wysoczyzny Żarnowieckiej jest silnie rozczłonkowana. Na terenie Wysoczyzny występują kępy wysoczyznowe oraz obniżenia. Wysokość maksymalna terenu w Wysoczyźnie Żarnowieckiej wynosi ponad 100 m n.p.m.[3]. Najwyższe wzniesienie Góra Wysoka 179,2 m n.p.m. znajduje się na terenie Puszczy wierzchucińskiej.
Sieć wodna
[edytuj | edytuj kod]Na terenie mezoregionu istnieje ponad 20 jezior, z których największym jest Jezioro Żarnowieckie[3]. Największą rzeką Wysoczyzny Żarnowieckiej jest Piaśnica[3].
Zarys historii regionu
[edytuj | edytuj kod]W 1982 roku na terenie mezoregionu rozpoczęto budowę pierwszej w Polsce elektrowni atomowej, prace nad elektrownią zostały wstrzymane na skutek protestów oraz kryzysu gospodarczego. W 1983 roku powstała Elektrownia Wodna Żarnowiec[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data [online], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2018, s. 28–29 (ang. • pol.).
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], www.warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ a b c d e f g Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 58.
- ↑ a b Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 45.
- ↑ Bolesław Augustowski: Środowisko Geograficzne województwa gdańskiego w zarysie. Gdańsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku, 1969, s. 27.