Σκέφτομαι καμιά φορά πόσο εύκολα αλλάζει μια κοινωνία χωρίς καν να το καταλάβει. Όχι μέσα από νόμους ή κρίσεις αλλά μέσα από τις γιορτές της. Γιατί οι γιορτές δεν είναι απλώς διασκέδαση. Είναι παιδεία, είναι πολιτισμός, είναι τρόπος ζωής. Κι όταν αλλάζουν οι γιορτές, αλλάζει και ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο.
Τα τελευταία χρόνια, τέτοιες ημέρες, βλέπω να πληθαίνουν οι μάσκες, οι κολοκύθες, οι σκελετοί, οι νυχτερίδες. Βλέπω όλο και περισσότερα μικρά παιδιά να χαμογελούν κάτω από προσωπεία μάγισσας ή φαντάσματος, χωρίς να καταλαβαίνουν τι φορούν, τι παίζουν.
Κι ακούω γονείς να λένε «μα δεν πειράζει, παιχνίδι είναι» ή «δεν μπορώ να του χαλάσω το χατίρι».
Μα αν το παιχνίδι αυτό συνηθίζει την ψυχή στο σκοτάδι και στο φόβο, δεν είναι αθώο. Κι αν ζημιώνει την ψυχή του παιδιού, τότε γίνεται ευθύνη μας. Γιατί ό,τι τραυματίζει την παιδική ψυχή δεν είναι παιχνίδι. Είναι κουλτούρα σκοτεινή, ασυνείδητη. Κι αν χαθεί η ευαισθησία της ψυχής στην ηλικία της αθωότητας, ύστερα δύσκολα ξανακερδίζεται.
Το λεγόμενο «Χάλοουϊν», που ήρθε τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, δεν είναι μια ακόμη απλή δυτική συνήθεια. Είναι μεταμφίεση ενός παλαιού παγανιστικού τελετουργικού, του «Samhain» που τιμούσε.. «τα πνεύματα των νεκρών». Οι άνθρωποι εκείνης της εποχής άναβαν φωτιές για να διώξουν το κακό, πίστευαν ότι οι ψυχές των νεκρών «περπατούν» ανάμεσά τους και προσπαθούσαν να.. «εξευμενίσουν τα πνεύματά τους». Αργότερα, η Δύση προσπάθησε να το καλύψει, τοποθετώντας την εορτή των Αγίων Πάντων στην ίδια ημερομηνία. Όμως το πνεύμα του παρέμεινε αμετάβλητο. Ένα πνεύμα σκοτεινό, που εξυμνεί τον φόβο και τη μαγεία αντί για τη χαρά, τη ζωή, το φως και την Ανάσταση.
Η Ορθοδοξία, όμως, η ελληνορθόδοξη παράδοση, δεν έχει καμία σχέση με τέτοιες «τελετές του φόβου». Γιατί εμείς δεν «εξευμενίζουμε τα πνεύματα». Κοινωνούμε με Το Άγιο Πνεύμα. Δεν αναζητούμε τους νεκρούς στα σκοτάδια. Προσευχόμαστε γι' αυτούς υπό το φως της Αναστάσεως. Δεν φοράμε μάσκες για να διώξουμε το κακό. Καλούμαστε να τις βγάλουμε όλες, μπροστά στον Χριστό, για να Τον αντικρίσουμε πρόσωπο με πρόσωπο.
Το «Χάλοουϊν», χωρίς να το καταλαβαίνουμε, επιχειρεί να συσκοτίσει την ορθόδοξη θεώρηση του θανάτου. Γιατί ενώ ο Χριστός μάς δίδαξε ότι ο θάνατος είναι πέρασμα προς τη Ζωή, η κουλτούρα του τον παρουσιάζει ως παιχνίδι, ως θέαμα, ως κάτι που προκαλεί γέλιο. Ο θάνατος, όμως, στην Ορθοδοξία δεν είναι παιχνίδι. Είναι μυστήριο, είναι πέρασμα, είναι αναμονή της κοινής Ανάστασης.
«Ου θέλομεν υμάς αγνοείν περί των κεκοιμημένων», γράφει ο Απόστολος Παύλος στην Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολή του, «ίνα μη λυπήσθε καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα», δηλαδή, ο Χριστιανός στέκεται απέναντι στον θάνατο με ελπίδα και θάρρος και σίγουρα όχι με ειρωνεία. Γιατί όταν ο άνθρωπος γελά με τον θάνατο, χωρίς την πίστη της Αναστάσεως, δεν γίνεται ελεύθερος, όπως νομίζει. Γίνεται απλώς πιο μόνος και τελικά απελπισμένος.