Τό ψέμα καί ό όρκος

 Στόν κύκλο τών σχέσεών του μέ τούς άλλους ο προσευχόμενος πρέπει νά είναι τόσο αληθινός, ώστε νά μήν τίς μολύνει ποτέ τό ψέμα. 

 Πρέπει νά είναι τόσο ειλικρινής, ώστε νά μήν τίς σκιάζει ποτέ ή αμφιβολία γι΄ αυτή καί επομένως νά μή χρειάζεται γιά νά διαβεβαιώση τή φιλαλήθειά του νά καταφύγει στόν όρκο. 

 Τό ψέμα έχει ώς καρπό του αναγκαίο τόν όρκο.

  Καί τό ένα όμως καί ό άλλος, ο όρκος καί τό ψέμα, απαγορεύονται ρητά από τόν Κύριό μας. 

 Πώς λοιπόν άνθρωπος, πού θέλει νά επικοινωνεί μέ τόν Κύριο, τήν Αλήθεια καί τήν πηγή κάθε αλήθειας, μπορεί νά χρησιμοποιεί αυτά τά αρνητικά στοιχεία καί νά λέει πώς ανήκει σ ΄αυτόν;

  ¨Οποιος όμως παρ΄όλα αυτά χρησιμποποιεί τό ψέμα καί τόν όρκο έχει μόνο εξωτερικό σχήμα τού προσευχόμενου, είναι κατ΄ επίφασιν χριστιανός.

(Από τό βιβλίο τού π. Ευσεβίου, "ΕΙΣ ΥΨΟΣ ΝΟΗΤΌΝ...")

Είναι βολικό να είσαι αδικημένος

 Θυμάμαι τώρα μια άλλη κριτική την οποία έκανε ο Ντοστογιέφσκι σχετικά με το ψέμα, γιατί νομίζω ότι το μεγάλο πρόβλημα και εδώ είναι ότι το ψέμα έχει αθωωθεί. Δεν θεωρείται λάθος ή αμαρτία ή έγκλημα.

 Έλεγε, λοιπόν, ο Ντοστογιέφσκι, νομίζω στους Αδελφούς Καραμαζώφ: 

«Μη λέτε ψέματα στους άλλους, μη λέτε ψέματα στον εαυτό σας. Γιατί όταν λέτε ψέματα στον εαυτό σας και στους άλλους, σιγά σιγά θα χάσετε την εκτίμηση στον εαυτό σας και στους άλλους. Και όταν χάσετε την εκτίμηση στον εαυτό σας και τους άλλους, όλα τα πάθη ευκολότερα θα αναπτυχθούν και κυρίως δεν θα μπορείτε να αγαπάτε. Και κατόπιν θα έχετε και το παράπονο ότι είστε αδικημένοι. Είναι ωραίο να παίζει κανείς τον ρόλο του αδικημένου, έτσι;»

Από συνέντευξη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στον Α. Παπαχελά, στο αφιέρωμα της Καθημερινής της Κυριακής, 2/2/2025

πηγή

ΜΗ ΨΕΥΔΕΣΘΕ ΕΙΣ ΑΛΛΗΛΟΥΣ(Κυριακή ΙΒ’ Λουκά)

«Μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολοσ. 3, 9-10).
«Μὴ λέτε ψέματα ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, ἀφοῦ βγάλατε ἀπὸ πάνω σας τὸν παλιὸ ἁμαρτωλὸ ἑαυτό σας μὲ τὶς συνήθειές του. Τώρα πιὰ ἔχετε ντυθεῖ τὸν καινούριο ἄνθρωπο, ποὺ ἀνανεώνεται συνεχῶς σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ δημιουργοῦ του, ὥστε μὲ τὴ νέα ζωή του νὰ φτάσει στὴν τέλεια γνώση τοῦ Θεοῦ».

 Γιατί λέμε ψέματα οι άνθρωποι; Υπάρχουν μερικές προφανείς αιτίες, όπως το ότι θέλουμε να δικαιολογηθούμε για πράξεις μας, τις οποίες κατανοούμε ότι δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως καλές και σωστές, ενώ άλλοτε θέλουμε να κάνουμε επίδειξη χαρισμάτων, ικανοτήτων, επιτυχιών, χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Κάποιοι δεν έχουμε συνειδητοποιήσει τι πραγματικά μάς συμβαίνει, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουμε έναν ψεύτικο εαυτό. Άλλοτε, δεν έχουμε φιλοσοφήσει στη ζωή και το νόημά της κι έτσι κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, ότι δεν θα έχουμε τέλος, ότι έχουμε δίκιο σε όλα, ότι εμείς είμαστε και κανένας άλλος. Η ηδονή όμως της εξουσίας, της επικράτησης, της δόξας, της αποδοχής μάς κάνει να επιλέγουμε την οδό και τον τρόπο του ψέματος.

 Η Βίβλος ξεκινά την διήγησή της για τον κόσμο με την ιστορία ενός μεγάλου ψέματος: αυτού που είπε ο διάβολος στους ανθρώπους, ότι αν έτρωγαν από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού δεν θα πέθαιναν, αλλά θα γίνονταν θεοί. Ο διάβολος κατηγορεί τον Θεό ότι είπε ψέματα στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι τον πιστεύουν, συνυπολογίζοντας και την εικόνα μπροστά στα μάτια τους, της ωραιότητας του καρπού του δέντρου. Έτσι, επιλέγουν να ακολουθήσουν την οδό του ψέματος του διαβόλου και όχι την αλήθεια της σχέσης με τον Θεό. Θα διαλύσουν αυτή τη σχέση μη αναλαμβάνοντας την ευθύνη της επιλογής τους. Θα δικαιολογηθούν για το ότι έχουν κρυφτεί από τα μάτια του Θεού, λόγω της γυμνότητάς τους. Έτσι, θα αναγκαστούν να παραδεχτούν την αμαρτία τους, μόνο που θα κατηγορήσουν ο άνδρας τη γυναίκα και η γυναίκα τον διάβολο, κανείς όμως δεν θα παραδεχθεί ότι φταίει. Το ένα ψέμα φέρνει το άλλο.

Κανείς συνετός άνθρωπος ας μη θεωρεί μικρό το αμάρτημα του ψεύδους

«Κανείς συνετός άνθρωπος ας μη θεωρεί μικρό το αμάρτημα του ψεύδους, διότι το Πανάγιον Πνεύμα εξέδωσε εναντίον του την πιο φοβερή απόφαση: “Απολείς πάντας τους λαλούντας το ψεύδος” (Ψαλμ. ε΄ 7), όπως λέγει ο Δαβίδ προς τον Θεό. Και εάν συμβεί αυτό, τι πρόκειται να πάθουν εκείνοι που συρράπτουν επί πλέον το ψεύδος με τους όρκους;» (Άγ. Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. ιβ΄2).

Ο άγιος το ξέρει καλά: ο άφρων και ανόητος άνθρωπος έχει συμπλέξει τη ζωή του με το ψεύδος. Γι’ αυτό απευθύνεται στον συνετό και έμφρονα: μην πέσεις στην παγίδα, λέει, και θεωρήσεις κι εσύ μικρό το αμάρτημα του ψεύδους. Κοίτα το πιο συντριπτικό επιχείρημα της θεόπνευστης Γραφής: «Ο Θεός θα διαγράψει από μπροστά Του όλους αυτούς που λένε ψέματα»!

Δεν διαφεύγει από τον όσιο βεβαίως ό,τι έχει πει ο ίδιος ο Κύριος περί της μεγάλης αυτής αμαρτίας: «Ο ψεύτης γίνεται τέκνο του διαβόλου», αφού εκείνος είναι «ο πατήρ του ψεύδους». Οπότε: «το ναι σας να είναι ναι, και το όχι σας όχι. Το περισσόν εκ του πονηρού εστι». Ούτε και την εξήγηση που δίνει ο μέγας απόστολος Παύλος από άλλη πλευρά: «Μα πώς είναι δυνατόν να λες ψέματα, εσύ που είσαι μέλος του Χριστού, και μάλιστα σε άλλο μέλος Εκείνου»; Εφόσον δηλαδή είσαι οργανικά δεμένος με τον Χριστό που είναι η αλήθεια, το ψέμα δεν έχει θέση στη ζωή σου. Σαν να πας να συνδυάσεις το νερό με τη φωτιά. Δεν γίνεται.

Ὑπάρχουν τρεῖς γενικοί τρόποι γιά νά λέμε ψέματα καί νά εἴμαστε ψευδόμενοι(Αββᾶς Δωρόθεος)

  α. Ὁ πρῶτος τρόπος εἶναι νά ψεύδεται κάποιος κατά διάνοια. Χαρακτηριστικό αὐτῆς τῆς καταστάσεως εἶναι ἡ ὑπόνοια καί ἡ καχυποψία. Αὐτός πού ἔχει καχυποψίες, ἐάν δεῖ κάποιον νά ὁμιλεῖ μέ ἕναν ἄλλο, ὑποπτεύεται πώς μιλοῦν γι' αὐτόν. Ἐάν διακόψουν τήν ὁμιλία, ὑποψιάζεται πώς διέκοψαν γι' αὐτόν. Ἡ καχυποψία, πού εἶναι μία μορφή ψεύδους, τόν κάνει νά μή λέγει τίποτε τό ἀληθινό, ἀλλά νά κατασκευάζει ὅλο ὑποθέσεις. Τά ἀποτελέσματα τῆς περιπτώσεως αὐτῆς εἶναι περιέργειες, κρυφακούσματα, καταλαλιές, κατακρίσεις καί μαλώματα.

  β. Ὁ δεύτερος τρόπος εἶναι νά ψευδόμαστε μέ τόν λόγο. Ἕνας πού εἶναι ψεύτης στά λόγια, προσπαθεῖ νά δικαιολογήσει τίς ἁμαρτίες του, τά πάθη του ἤ προσπαθεῖ νά ἐπιτύχει τοῦ σκοποῦ του μέ ψέματα. Τροποποιεῖ τίς κατηγορίες εἰς βάρος του μέ ψέματα. Λέγει ψέματα γιά νά ἐκπληρωθοῦν οἱ ἐπιθυμίες του. Ψεύδεται γιά νά ἐντυπωσιάσει, νά ἀποφύγει πολλές καταστάσεις ἤ γιά νά κερδίσει χρήματα καί ἀγαθά. Αὐτός πού λέγει ψέματα στά λόγια του, φτάνει στό σημεῖο νά μήν τόν πιστεύουν οἱ ἄλλοι, ἔστω καί ἄν λέγει ἀλήθεια.

γ. Ὁ τρίτος τρόπος εἶναι ὅταν ψεύδεται κάποιος μέ τόν βίο του. Ἄλλη εἶναι ἡ πραγματική ζωή πού κάνει καί ἄλλη δείχνει νά κάνει. Εἶναι ἄσωτος, ἀλλά ἐμφανίζεται ἐγκρατής. Εἶναι πλεονέκτης καί ἐμφανίζεται ἐλεήμονας καί μιλᾶ μέ θέρμη γιά τήν ἐλεημοσύνη. Εἶναι ὑπερήφανος καί θαυμάζει τήν ταπεινοφροσύνη. Προβάλλει τήν ἀρετή ἤ γιά νά σκεπάσει τόν ἑαυτό του ἤ γιά νά τόν θαυμάζουν οἱ ἄλλοι. «Οὗτος οὐκ ἔστιν ἁπλοῦς ἄνθρωπος, ἀλλά διπλοῦς». Εἶναι διπλοπρόσωπος. Ἡ κατάσταση τῆς ὑποκρισίας συνδέεται στενά μέ τό ψεῦδος, καί μάλιστα μερικές φορές ἡ ὑποκρισία καί τό ψεῦδος ταυτίζονται.

 Τό πάθος τοῦ ψεύδους ὅλους μας ἔχει ἀκουμπήσει. Ἄλλος ψεύδεται ἐπειδή ἀποσκοπεῖ στό συμφέρον του, ἄλλος γιά τήν καλοπέρασή του, ἄλλος γιά τήν ἱκανοποίηση τῆς φιληδονίας του, ἄλλος γιά νά προξενήσει γέλιο καί εὐτραπελία, ἄλλος γιά νά ἐπιβουλευτεῖ τόν ἀδελφό του καί νά τόν κακοποιήσει· ὑπάρχουν πολλοί λόγοι γιά νά πεῖ κάποιος ψέματα.

Για να μην πει ψέμματα, έκανε όλη αυτή τη διαδρομή!!

Κάποτε μία θεία του π. Επιφανίου, τον κάλεσε στο τηλέφωνο στο σπίτι του στην Αθήνα και του είπε ότι ήταν απόλυτη ανάγκη, να την πάρει τηλέφωνο στο σπίτι της και να της πει ότι της τηλεφωνεί από την Κηφισιά.
Ο π. Επιφάνιος χωρίς να ρωτήσει τον λόγο, από διάκριση βέβαια, της είπε:
«Θεία μου, θα σε καλέσω σε μισή ώρα».
Κάλεσε τότε, ένα πνευματικό του παιδί και του είπε εάν είχε χρόνο να τον πάει στην Κηφισιά γιά λίγο και να γυρίσουν. Έτσι κι έγινε. Τον πήγε στην Κηφισιά, στο σπίτι ενός άλλου πνευματικού του παιδιού. Από εκεί πήρε τηλέφωνο την θεία του και της είπε:
«Θεία μου, σου τηλεφωνώ από την Κηφισιά...»
Για να μην πει ψέμματα, έκανε όλη αυτή τη διαδρομή!!

πηγή: «Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος. Ένας Πολύεδρος Αδάμας» - Β΄ Έκδοση, σελ. 132.

Περὶ ψεύδους-ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ

ΛΟΓΟΣ ΔΩΔΕΚΑΤΟΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ “ΚΛΙΜΑΚΑ” ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ

Περί ψεύδους

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΙΔΗΡΟ καὶ τὴν πέτρα (διὰ τῆς προσκρούσεως) γεννᾶται ἡ φωτιά, καὶ ἀπὸ τὴν πολυλογία καὶ τὰ εὐτράπελα τὸ ψεῦδος. Τὸ ψεῦδος εἶναι ἐξαφάνισις τῆς ἀγάπης· καὶ ἡ ἐπιορκία ἄρνησις τοῦ Θεοῦ.

2. Κανεὶς συνετὸς ἄνθρωπος ἂς μὴ θεωρῆ μικρὸ τὸ ἁμάρτημα τοῦ ψεύδους, διότι τὸ Πανάγιον Πνεῦμα ἐξέδωσε ἐναντίον του τὴν πιὸ φοβερὴ ἀπόφασι: «Ἀπολεῖς πάντας τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος» (Ψαλμ. ε´ 7), ὅπως λέγει ὁ Δαβὶδ πρὸς τὸν Θεόν. Καὶ ἐὰν συμβῆ αὐτό, τί πρόκειται νὰ πάθουν ἐκεῖνοι ποῦ συρράπτουν ἐπὶ πλέον τὸ ψεῦδος μὲ τοὺς ὅρκους;

3. Ἐγνώρισα μερικοὺς ποὺ ἐκαυχῶντο γιὰ τὰ ψεύδη τους. Αὐτοὶ κατώρθωναν καὶ ἔκαναν τοὺς ἄλλους νὰ γελοῦν μὲ τὶς ἀστειότητες καὶ τὶς ἀργολογίες τους, καὶ ἔτσι ἐξαφάνιζαν ἐλεεινὰ τὸ πένθος τῶν μοναχῶν ποὺ τοὺς ἀκροάζονταν.

4. Ὅταν ἰδοῦν οἱ δαίμονες ὅτι, μόλις ἀρχίση ὁ ἄθλιος ὁμιλητὴς νὰ διηγῆται τὰ εὐτράπελα, προσπαθοῦμε νὰ φύγωμε σὰν ἀπὸ λοιμώδη ἀσθένεια, ἐπιχειροῦν νὰ μᾶς παρασύρουν μὲ δυὸ ἀπατηλοὺς λογισμούς: «Μὴ λυπήσης τὸν ὁμιλητή», μᾶς συμβουλεύουν, ἢ «μὴ θέλεις νὰ φανῆς πιὸ εὐλαβὴς ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους»! Φεῦγε ἀμέσως, μὴν ἀργοπορήσης· εἰδεμὴ στὴν ὥρα τῆς προσευχῆς θὰ σοῦ ἔρχωνται στὸν νοῦ ἀστεῖα. Καὶ ὄχι μόνο νὰ φεύγης, ἀλλὰ καὶ νὰ διαλύης μὲ εὐσεβῆ τρόπο τὸ «πονηρὸν συνέδριον», φέροντας στὸ μέσον τὴν μνήμη τοῦ θανάτου καὶ τῆς Κρίσεως. Εἶναι καλύτερο ἴσως νὰ σὲ βρέξουν μερικὲς σταγόνες κενοδοξίας, προκειμένου νὰ γίνης πρόξενος ὠφελείας σὲ τόσους.

«Δεν μπορείς να είσαι εικόνα του Θεού από τη στιγμή που λες ψέματα»

Κανένας, λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, ας μη θεωρήσει μικρή αμαρτία το ψέμα διότι το Πανάγιο Πνεύμα εξέδωσε εναντίον του την πιο φοβερή απόφαση:«Ἀπολεῖς πάντας τούς λαλοῦντας τό ψεῦδος»

Έρχονται άνθρωποι να εξομολογηθούν και λένε:«Δεν έχουμε και τίποτα.. κανένα ψέμα».

Επειδή το ελαχιστοποιούμε στη συνείδησή μας, λέμε, «εε, τώρα δε βαριέσαι, αν πούμε και κανένα ψεματάκι…».
Το κάναμε και ψεματάκι, του δώσαμε τίτλο υποκοριστικό. Το ψεύδος όμως είναι μεγάλη αμαρτία γιατί σε χωρίζει από την πραγματικότητα της αλήθειας του Θεού.\
Δεν μπορείς να είσαι εικόνα του Θεού από τη στιγμή που λες ψέματα. Το ψεύδος είναι κάτι το οποίο ο Θεός με τίποτα δεν το θέλει γιατί ο Θεός είναι Θεός αληθείας, Θεός αληθινός.

π. Αθανάσιος Μητρ. Λεμεσού

*****

«Να μή λέτε ψέματα! Και ένα μικρό ψέμα πειράζει. Και ένα μικρό ψέμα την ημέρα, τριακόσια εξήντα τον χρόνο, βάλε πόσα ψέματα θα πούμε. Καθόλου ψέμα δεν θέλει ο Κύριος».

Γέροντας Αμβρόσιος Λάζαρης.

Τα ψεύδη της σκέψεως

 

   Στην διδασκαλία του αββά Δωροθέου ‘Περί ψεύδους’ συναντούμε κάτι που εκ πρώτης όψεως φαίνεται περίεργο. 

 Λέει ο άγιος ότι μπορεί να ψευδόμαστε είτε με τα λόγια μας (πολύ οικείο φαινόμενο, και στην εποχή μας το αναβαπτίσαμε σε fake news επί το ευρωπαϊκότερον, άλλωστε ακούγεται και πιο αθώο), είτε με τη ζωή μας (άλλοι να είμαστε και άλλο πρόσωπο να επιδεικνύουμε στους γύρω, συχνό κι αυτό), είτε με τις σκέψεις μας. 

  Παράδοξο αυτό το τελευταίο! Και όμως, ας το εξετάσουμε λιγάκι. Ο άγιος χαρακτηρίζει ως ψεύδη της σκέψεως τις κάθε λογής υποψίες που περνούν από το μυαλό μας. Δεν έχουμε στοιχεία ή αποδείξεις για κάτι, όμως με το νου μας πλάθουμε σενάρια και πιθανές εξηγήσεις για τους άλλους: τι σκέφτονται για μας, τι σχεδιάζουν εναντίον μας, τι ενδέχεται να μας κάνουν στο μέλλον… και πάει λέγοντας. 

 Αυτό δεν κάνουμε όλοι μας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό; 

 Σε ατομικό επίπεδο οι υποψίες μπορεί να μας γεννούν αντιπάθειες και αντιπαλότητα και ψυχρότητα προς άλλους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε, ενώ σε διακρατικό επίπεδο μπορεί να φθάνουν μέχρι και σε προληπτικούς πολέμους, μόνο και μόνο με την υπόνοια ότι ‘οι άλλοι’ θα μας επιτεθούν πρώτοι. 

Από την πρόσφατη ιστορία, ας θυμηθούμε τα ‘όπλα μαζικής καταστροφής’ του Ιράκ που έδωσαν την ‘ηθική δικαιολογία’ για τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου, πλην όμως δεν βρέθηκαν ποτέ. Άλλωστε και οι κάθε είδους εξοπλισμοί μ’ αυτή τη λογική δεν κλιμακώνονται; Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν μαθαίναμε να εξετάζουμε με ειλικρίνεια τους λογισμούς μας και να μην ψευδόμαστε, όχι μόνο ‘εἰς ἀλλήλους’ [Κολ. 3:9], αλλά και προς τον ίδιο τον εαυτό μας

antonispapagiannis

Δεν μπορείς να είσαι εικόνα του Θεού από τη στιγμή που λες ψέματα.

Κανένας, λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, ας μη θεωρήσει μικρή αμαρτία το ψέμα διότι το Πανάγιο Πνεύμα εξέδωσε εναντίον του την πιο φοβερή απόφαση:
«Ἀπολεῖς πάντας τούς λαλοῦντας τό ψεῦδος»
Έρχονται άνθρωποι να εξομολογηθούν και λένε:

 "Δεν έχουμε και τίποτα.. κανένα ψέμα". 

Επειδή το ελαχιστοποιούμε στη συνείδησή μας, λέμε, "εε, τώρα δε βαριέσαι, αν πούμε και κανένα ψεματάκι...".
Το κάναμε και ψεματάκι, του δώσαμε τίτλο υποκοριστικό. Το ψεύδος όμως είναι μεγάλη αμαρτία γιατί σε χωρίζει από την πραγματικότητα της αλήθειας του Θεού.
Δεν μπορείς να είσαι εικόνα του Θεού από τη στιγμή που λες ψέματα. Το ψεύδος είναι κάτι το οποίο ο Θεός με τίποτα δεν το θέλει γιατί ο Θεός είναι Θεός αληθείας, Θεός αληθινός.

π.Αθανάσιος Μητρ. Λεμεσού

https://youtu.be/xyKrRaUy96Q

Στην αέναη μάχη που δίνεται με έπαθλο το νου και την ψυχή των ανθρώπων...

 Στην αέναη μάχη που δίνεται με έπαθλο το νου και την ψυχή των ανθρώπων, η αλήθεια συμβολίζεται με το φως και το ψεύδος με το σκοτάδι. Ο αρχέγονος και διαχρονικός αυτός συμβολισμός δεν είναι τυχαίος. Βασίζεται στις ιδιότητες των αντιπαραβαλλόμενων μεγεθών. Δηλαδή, η αλήθεια όπως το φως υπάρχει· είναι και ορίζεται. Το ψεύδος, όπως το σκοτάδι, δεν υπάρχει, δεν είναι. Το σκοτάδι ετεροκαθορίζεται μονοσήμαντα και αποκλειστικά σε σχέση με το φως. Συγκεκριμένα, περιγράφει την απουσία του.

Η αλήθεια στέκεται μόνη της και λάμπει. Το ψεύδος δεν στέκει από μόνο του, θέλει δεκανίκι.
Κι εκεί που δεν μπορεί να σταθεί με τίποτα, είναι απέναντι, αντικριστά στην αλήθεια. Γι’ αυτό, το ψέμα, σύμφωνα με τη μεθοδεία του πατέρα του τού διαβόλου, δουλεύει διπολικά. Για να σταθεί απάνω στο σάπιο θεμέλιό του, θέλει απέναντί του, όχι την αλήθεια, αλλά μια αλλοιωμένη, διαστρεβλωμένη εκδοχή της.

Εμπόδια και φύλακες απέναντι στην παράνοια της ψευδοφάνειας, στέκονται η εμπειρία και η επίγνωση των δεδομένων, ήγουν η ψηλάφηση και η καταγραφή της πραγματικότητας. Γι’ αυτό, εχθρός του ψεύδους είναι η αίσθηση των πραγμάτων, η ευθυκρισία κι η έντιμη επιστημοσύνη. Μέγας του σύμμαχος η ψευδαίσθηση που δημιουργείται με αυτό που περιγράψαμε ως αλλοίωση και στρέβλωση της αλήθειας.

Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του είναι αυτός που προσβάλλεται πρώτος

Το κυριότερο είναι να μη λέτε ψέματα στον ίδιο τον εαυτό σας....
  Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του και πιστεύει στο ίδιο του το ψέμα, φτάνει στο σημείο να μη βλέπει καμιάν αλήθεια ούτε μέσα του, ούτε και στους άλλους — κι έτσι χάνει κάθε εκτίμηση για τους άλλους και κάθε αυτοεκτίμηση.

  Μην εκτιμώντας κανέναν, παύει ν’ αγαπάει. Και μην έχοντας την αγάπη αρχίζει να παρασέρνεται απ’ τα πάθη και την ακολασία, για ν’ απασχοληθεί και να διασκεδάσει. Έτσι φτάνει στην απόλυτη κτηνωδία κι όλ’ αυτά, επειδή λέει συνεχώς ψέματα στους άλλους και στον εαυτό του.

 Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του είναι αυτός που προσβάλλεται πρώτος. Γιατί, καμιά φορά, είναι πολύ ευχάριστο να νιώθει κανείς προσβλημένος. Έτσι δεν είναι; Κι ας ξέρει πως κανένας δεν τον πρόσβαλε και πως μονάχος του φαντάστηκε την προσβολή κι είπε ψέματα από κοκεταρία, υπερέβαλε τα πράματα, για να τα εξωραΐσει, αρπάχτηκε από μια λέξη φτιάχνοντας ένα ολάκερο βουνό από έναν κόκκον σινάπεως, τα ξέρει όλ’ αυτά και μόνος του κι όμως προσβάλλεται, προσβάλλεται, ώσπου να νιώσει ευχαρίστηση, ώσπου να νιώσει μεγάλη αγαλλίαση κι έτσι φτάνει στο σημείο να καλλιεργεί μέσα του το πραγματικό μίσος»

Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, (Αδελφοί Καραμαζώφ)

πηγή

Ν’αγαπήσετε την αλήθεια και να μισήσετε το αμαρτωλό ψέμα κάθε είδους, αδελφοί μου(Αγ.Ιωάννης Κροστάνδης)

«Ν’αγαπήσετε την αλήθεια και να μισήσετε το αμαρτωλό ψέμα κάθε είδους, αδελφοί μου. 

 Να ομολογείτε την αγία αλήθεια με θάρρος και παρρησία και ν’αρνείστε το ψέμα με πραότητα κι υπομονή. Έτσι η αλήθεια θα βασιλέψει, όπως της αξίζει και το ψέμα θα καταισχυνθεί και θα εξαφανιστεί. Δε θα ξανασηκώσει κεφάλι με θράσος κι αναίδεια. «Αποστήτω από αδικίας πας ο ονομάζων το όνομα Κυρίου» (Β’ Τιμ. β’ 19). Ίσως οι άνθρωποι προσβληθούν από την αλήθεια των λόγων σου και στο μέλλον δε θα σ’ αγαπούν, δε θα σε τιμούν. Και τι μ’ αυτό;

  Ίσως γίνεις δυσάρεστος στους ανθρώπους, όπως ένα αγκάθι που έχει χωθεί στα πλευρά τους, εσύ όμως θα είσαι το στόμα του Θεού, το μάτι Του. 

 Ακόμα και σ’αυτή τη ζωή όλοι οι τίμιοι και δίκαιοι άνθρωποι θα σε σέβονται, ενώ οι άγγελοι στον ουρανό κι όλοι οι άγιοι θα σε δοξάζουν. Θα πάρουν την ψυχή σου όταν χωριστεί από το φθαρτό σώμα σου και θα την οδηγήσουν στα ουράνια σκηνώματα»

Aγίου Ιωάννου της Κροστάνδης

ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟ ΜΟΥ ΨΕΜΑ (Περί της 9ης Εντολής)

Πρωτ. Βασίλειος Σπηλιόπουλος

  Έχουμε και σε προηγούμενα άρθρα αναφερθεί στα ατοπήματα που συμβαίνουν, κυρίως λόγω έλλειψης κατήχησης ή και προετοιμασίας, κατά την διάρκεια του μυστηρίου της εξομολογήσεως. Φανταζόμαστε, κρίνοντας εξ’ ιδίων τα αλλότρια, ότι ελάχιστοι είναι οι πνευματικοί που δεν έχουν ακούσει κατά την διάρκεια του μυστηρίου την ενδεικτική φράση “ε, λέω και κανένα ψεματάκι” , ενδεικτική πολλών κακών νοοτροπιών που κουβαλάμε ακόμα και την ώρα του μεγάλου αυτού μυστηρίου κατά την διάρκεια του οποίου “γυμνώνουμε” εντελώς, ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε, την ψυχή μας ενώπιον του Θεού και του πνευματικού.

Τι φανερώνει όμως αυτή η μικρή αλλά “ θαυματουργική” φρασούλα;

   Το πρώτο και κυριότερο που φανερώνει είναι παντελής έλλειψη μετανοίας τουλάχιστον για το συγκεκριμένο αμάρτημα. Η υποτίμηση του συγκεκριμένου αμαρτήματος, του ψεύδους δηλαδή, είναι τέτοια που το, μεταποιεί σε ένα “αθώο” και γλυκούλη υποκοριστικό “ψεματάκι”. 

  Μα ξεχνάμε ότι η απαγόρευση του ψεύδους είναι και αυτή μια από τις 10 βασικές εντολές που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο; Ξεχνάμε ότι καμία από τις εντολές δεν υποτίμησε ο ίδιος ο Θεός αλλά και ότι ούτε ιεραρχικά τις έδωσε στον Μωυσή ώστε να θεωρούμε την μία λιγότερο σημαντική από τις άλλες; 

 Ποιος τελικά αποφάσισε ότι η μοιχεία, επί παραδείγματι, είναι πιο βαριά και ασυγχώρητη από το “ψεματάκι” μας; Μήπως η μοιχεία δεν περιλαμβάνει άλλωστε και το ψεύδος; 

 Μήπως τελικώς το γεγονός ότι στο “κούφιο” κεφαλάκι μας έχουμε ιεραρχήσει αυθαίρετα τις εντολές οδηγεί τα πράγματα ώστε ο φόνος και η μοιχεία να είναι πνευματικά λιγότερα επιζήμια αφού για αυτά εύκολα μετανοούμε ενώ το “ ψεματάκι” ούτε καν το θεωρούμε σφάλμα; 

 Δεν είναι πολύ πιο επικίνδυνη εκείνη η αρρώστια στην οποία δεν δίνουμε σημασία διότι δεν την θεωρούμε απειλητική για τη ζωή μας την στιγμή που είναι εξίσου απειλητική; Λίγοι άνθρωποι έχουν καταλήξει από αποστήματα στα δόντια ή “ γριπούλες” οι οποίες όμως εξελίχθηκαν σε θανάσιμες μολύνσεις; Κατά την αυτή λογική η αμαρτία στην οποία δεν δίνουμε σημασία και αξία απειλεί πολύ περισσότερο την πνευματική μας υγεία και την σωτηρία μας.

 Άλλωστε το ψεύδος είναι όχι απλώς μισητό απ’ τον Θεό, και αντίστροφα τόσο αγαπητό από τον εφευρέτη του διάβολο, αλλά είναι η ακριβώς αντίθετη κατάσταση απ’ την αλήθεια η οποία για εμάς είναι προσωποποιημένη και είναι ο ίδιος ο Χριστός, η Αλήθεια και η Ζωή! Στην θεόπνευστη Γραφή εκατοντάδες είναι οι αναφορές στο ψεύδος, στον πατέρα του τον διάβολο, και την αποστροφή του Θεού προς αυτό ο οποίος “…απολεί πάντας τους λαλούντας το ψεύδος” (Ψαλμ. Ε΄, 7)! Το αμάρτημα λοιπόν αυτό είναι και πολύ βαρύ και πολύ επικίνδυνο και πρέπει να το αποφεύγουμε αν θέλουμε να συντασσόμαστε με τον Θεό και όχι τον απατεώνα Σατανά.

«Την επόμενη Κυριακή θα μιλήσω για την αμαρτία του ψεύδους...»(Διδακτική ιστορία)

Ο ιερέας ανακοινώνει στο ποίμνιό του: «Την επόμενη Κυριακή θα μιλήσω για την αμαρτία του ψέματος. Γι'αυτό θα ήθελα να διαβάσετε το "Κατά Μάρκον, κεφάλαιο 17".»
Την επόμενη Κυριακή, πριν ξεκινήσει τη λειτουργία,ο ιερέας ρωτάει ποιος είχε διαβάσει το Κατά Μάρκον κεφάλαιο 17 και όλα τα χέρια στην εκκλησία σηκώθηκαν...
Ο ιερέας χαμογελάει και λέει: «Το Κατά Μάρκον έχει μόνο 16 κεφάλαια. Τώρα θα αρχίσω να σας λέω για την αμαρτία του ψεύδους...»

πηγή

Πάνω από όλα, μην λες ψέματα στον εαυτό σου...

Πάνω από όλα, μην λες ψέματα στον εαυτό σου. 

Ο άνθρωπος που λέει ψέματα στον εαυτό του και ακούει το ίδιο του το ψέμα, φτάνει σε ένα σημείο...όπου δεν μπορεί να διακρίνει την αλήθεια μέσα του, ή γύρω του, και έτσι χάνει όλο τον σεβασμό για τον εαυτό του, και για τους γύρω του.

 Και χωρίς σεβασμό, σταματά να αγαπά...

 Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, (Αδελφοί Καραμαζώφ)

Μόνο με την χάρη του Θεού μπορεί κανείς να σταθεί όρθιος απέναντι στην γυμνή θέα της αληθείας...

Ένα πράγμα σύνηθες στους ανθρώπους (του ''εκτός του κήπου της Εδέμ'' κόσμου, αυτού εντός του οποίου ζούμε δηλαδή) είναι να λένε καθησυχαστικά ψέματα στους εαυτούς τους επειδή δεν αντέχουν την αλήθεια.

Μάλιστα, πολύ συχνά συμβαίνει να στήνουν ολόκληρα αφηγήματα στον έσω κόσμο τους για να μην έρθουν αντιμέτωποι με την αλήθεια. Η οποία αποκαλύπτει ανυπόφορα τις ψευδαισθήσεις δυνάμεως που τρέφουν για τους εαυτούς τους. Και τους τρομάζει σε βαθμό πανικού.
 Και όντως, η θέα της αληθείας δεν είναι υποφερτή -δεν είναι δυνατόν να είναι υποφερτή- όταν απουσιάζει η γνώση και η χάρη του Θεού στην ζωή του ανθρώπου. Διότι είναι τρομερά κατεδαφιστική των εγκωμίων που πλέκει ο άνθρωπος στο ‘εγώ’ του. Είναι φρικτά αποκαλυπτική της ένδειας και κακομοιριάς του. Μόνο με την χάρη του Θεού μπορεί κανείς να σταθεί όρθιος απέναντι στην γυμνή θέα της αληθείας.
Αυτό συμβαίνει και τώρα, με τις φωτιές, στους ψυχισμούς πολλών ανθρώπων. Προσπαθούν να αποδώσουν την καταστροφή αυτή σε φυσικά αίτια (όπως οι αυταναφλέξεις ή οι απροσεξίες). Τους προκαλεί πανικό το ενδεχόμενο να υπάρχει τόση κακία -που να μπορεί να καίει ολόκληρη δάση- στον κόσμο μας. Τους τρομοκρατεί τόσο που δεν το αντέχουν. Γι’αυτό και βιάζονται να βρουν καθησυχαστικές του πανικού τους εξηγήσεις.
Όμως ναι, υπάρχει στον κόσμο μας τόση κακία. Τόση ώστε να μπορεί να βάζει φωτιά σε δάση ολόκληρα. Να καίει, ανενδοίαστα, δέντρα, ζώα, σπίτια και ανθρώπους. Και οι κατειλημμένοι από μια τέτοια κακία είναι καθ'όλα πιθανό να ζουν μεταξύ μας, ως ‘φυσιολογικοί’ πολίτες (ή ακόμη και να βρίσκονται σε πολύ υψηλά κρατικά πόστα).

    Ο ‘σύγχρονος’ λεγόμενος άνθρωπος μαζί με την πίστη στον Θεό έχασε και κάτι ακόμη: Την γνώση της ύπαρξης του ‘κακού’. Την επίγνωση του ότι η κακία δεν είναι ψυχολογικά συμπλέγματα, ‘κόμπλεξ’, ‘νευρώσεις’, ‘ψυχώσεις’ κλπ* αλλά είναι δραστηριότητα μιας ζώσας οντότητας του νοερού κόσμου (ο οποίος κόσμος θεωρείται, και αυτός, ανύπαρκτος από τον ‘σύγχρονο’ άνθρωπο). Μιας οντότητας που χαίρεται με το να προκαλεί χάος, πόνο, δυστυχία και καταστροφή.

Μη συνηθίζεις να κουβεντιάζεις για πράγματα, που δεν είδες με τα ίδια σου τα μάτια, σαν να τα έχεις δει.

«Μη συνηθίζεις να κουβεντιάζεις για πράγματα, που δεν είδες με τα ίδια σου τα μάτια, σαν να τα έχεις δει. Μη βεβαιώνεις με πεποίθηση εκείνα, που έχεις μόνο ακούσει. Συνήθιζε τη γλώσσα σου να λέει πάντα αλήθεια. Το ψέμα γεννιέται συχνά από τη επιθυμία να αρέσουμε στους ανθρώπους κι απομακρύνει από την ψυχή το φόβο του Θεού»

Αββάς Ησαΐας

Για το ψέμα και τη δολιότητα (Αγ. Νικόδημος Αγιορείτης)

 Αδελφοί μου Χριστιανοί, προσέχετε, όσο μπορείτε, να μη λέτε ψέματα, γιατί το ψέμα είναι, εφεύρεση του διαβόλου και ο διάβολος είναι ο πατέρας του ψεύδους. Επομένως, όσοι είναι ψεύτες, έχουν πατέρα τους το διάβολο και μοιάζουν μ’ αυτόν και τον έχουν πατέρα, καθώς το αναφέρει και ο Κύριός μας στην Αγία Γραφή, λέγοντας: «Ο πατέρας που έχετε εσείς είναι ο διάβολος, κι όσα επιθυμεί ο πατέρας σας, αυτά θέλετε να κάνετε. Εκείνος εξ αρχής ήταν ανθρωποκτόνος και δεν μπόρεσε να σταθεί μέσα στην αλήθεια, γιατί δεν υπάρχει μέσα του τίποτε το αληθινό. Όταν λέει ψέματα, εκφράζει τον εαυτό του, γιατί είναι ψεύτης και είναι ο πατέρας του ψεύδους. Αντίθετα, όσοι λένε την αλήθεια, έχουν ως πατέρα τους την Αλήθεια, που είναι ο Θεός και ο Ιησούς Χριστός. Και είναι, γεννημένοι από την Αλήθεια, καθώς μας λέει ο «αγαπημένος» μαθητής Ιωάννης: «Παιδιά μου, ας μην αγαπάμε με λόγια και ωραίες φράσεις, αλλά με έργα και αγάπη αληθινή. Απ' αυτό θα καταλάβουμε ότι είμαστε παιδιά της αλήθειας».
 Εσείς είσθε Χριστιανοί και, με τη Χάρη του Αγίου Βαπτίσματος, απογυμνωθήκατε από τον παλαιό άνθρωπο και ενδυθήκατε τον Χριστό, που είναι η αλήθεια, όπως το λέει και ο Ίδιος: «Εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια και η ζωή». Πώς τολμάτε λοιπόν να αφήνετε την αλήθεια και να προτιμάτε το ψεύδος; Δεν σκέπτεσθε ότι με τις ψευδολογίες σας αυτές ξεντύνεσθε τον Χριστό, το νέο άνθρωπο, και ενδύεσθε πάλι τον παλαιό που φθείρεται και χάνεται; Δεν ακούτε πως σας συμβουλεύει ο μακάριος απόστολος Παύλος, να μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αλλά να πετάξετε από πάνω σας τον παλαιό άνθρωπο, του οποίου το κύριο χαρακτηριστικό είναι το ψεύδος, και να ενδυθείτε το νέο, του οποίου ίδιο είναι η αλήθεια; «Μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αφού βγάλατε από πάνω σας τον παλαιό αμαρτωλό εαυτό σας με τις συνήθειες του, και ντυθήκατε τον καινούργιο άνθρωπο, που ανανεώνεται συνεχώς, σύμφωνα με την εικόνα του Δημιουργού του, ώστε με τη νέα ζωή να φθάσει στην τέλεια γνώση του Θεού».

 Ο ιερός Χρυσόστομος λέει: Αν κάποιος φοράει καινούργιο φόρεμα, αυτό γίνεται

«Μή ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους»

Κολοσ. β΄ 4-11

  Aδελφοί, ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι᾿ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας, ἐν οἷς καὶ ὑμεῖς περιεπατήσατέ ποτε, ὅτε ἐζῆτε ἐν αὐτοῖς· νυνὶ δὲ ἀπόθε-σθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν· μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ ᾿Ιουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός.

Ἕνα ἀπὸ τὰ πάθη ποὺ εὔκολα εἰσχωρεῖ στὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τὸ ψέμα. Ἴσως διότι ὁ ὑποκινητής του διάβολος ἔχει κατορθώσει νὰ πείσει τὸν ἄν­θρωπο ὅτι εἶναι τάχα μικρὴ ἁμαρτία τὸ ψέμα. Αὐτὴ τὴν ἐσφαλμένη ­ἀντίληψη ἐ­­­­­­πιθυμεῖ νὰ ἀναιρέσει ὁ ἀπόστολος Παῦ­­λος, ὁ ὁποῖος στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα μᾶς δίνει σαφὴ καὶ συγκε­κριμένη ὁδηγία στὸ θέμα αὐτό: «Μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους», μᾶς λέει, δηλα­δὴ μὴ λέτε ψέματα ὁ ἕνας στὸν ἄλλο. ­Ὅ­­­­­­πως βγάλατε καὶ πετάξατε σὰν παλιὸ καὶ βρώ­­μικο ἔνδυμα κάθε ἁμαρτία, ἔτσι νὰ πε­­τάξετε καὶ τὸ ψέμα. Ἂς δοῦμε ὅμως πῶς ἐκδηλώνεται τὸ πά­­­θος αὐτὸ στὴ ζωή μας καὶ γιατί εἶναι σημαντικὸ νὰ τὸ ἐγκαταλείψουμε ­ὁριστικά.

1. Τὸ δόλιο πάθος

 Δυστυχῶς τὸ ψέμα σὰν ἐπιδημία ἐξαπλώνεται καὶ μολύνει τὴν ­καθημερινή μας ζωή. Κι εἶναι διάφοροι οἱ τρόποι μὲ τοὺς ὁποίους ἐκδηλώνεται τὸ πάθος αὐτό. Ἄλ­­­­λοι χρησιμοποιοῦν τὸ ψέμα γιὰ νὰ κα­λύψουν τὰ λάθη καὶ τὶς ­παρεκτροπές τους, ἄλλοι γιὰ νὰ παρουσιάσουν ἀνύπαρκτα προτερήματα, ἄλλοι γιὰ νὰ προωθήσουν τὸ προσωπικό τους ­συμφέρον, ἄλλοι γιὰ νὰ συκοφαντήσουν καὶ νὰ βλάψουν κάποιον. Κι ἔτσι τὸ ψέμα ἐμφανίζεται σὲ κάθε χῶ­ρο τῆς κοινωνικῆς ζωῆς: τὴν οἰκογένεια, τὴν ἐργασία, τὶς ἐμπορικὲς συναλλαγὲς κ.ο.κ. Δὲν εἶναι ὅμως μόνο τὸ ψέμα μὲ τὰ λόγια. Ὑπάρχει περίπτωση νὰ ψεύδεται κάποιος καὶ μὲ τὴν ἴδια τὴ ζωή του, δηλαδὴ νὰ ὑποκρίνεται.