1455

< | 14. vijek | 15. vijek | 16. vijek | >
< | 1420-e | 1430-e | 1440-e | 1450-e | 1460-e | 1470-e | 1480-e | >
<< | < | 1451. | 1452. | 1453. | 1454. | 1455. | 1456. | 1457. | 1458. | 1459. | > | >>

1455. po kalendarima

Gregorijanski	1455. (MCDLV)
Ab urbe condita	2208.
Islamski	859–860.
Iranski	833–834.
Hebrejski	5215–5216.
Bizantski	6963–6964.
Koptski	1171–1172.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1510–1511.
• Shaka Samvat	1377–1378.
• Kali Yuga	4556–4557.
Kineski
• Kontinualno	4091–4092.
• 60 godina	Yin Drvo Svinja (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11455.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1455 (MCDLV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu (1. 1. po julijanskom kalendaru).

Događaji

Januar/Siječanj

• 8. 1. - Bula Romanus Pontifex pape Nikole V. daje za pravo Afonsu V, kralju Portugala da osvaja zemlje nevernika ("Saracena i pagana") i ponavlja "pravo" iz bule Dum Diversas da ih porobljava (takođe i trgovački monopol).

Februar/Veljača

• 25. 2. - Papa ratifikovao Italsku ligu (objavljeno 2. 3.).

Mart/Ožujak

• ožujak - Ulrih II Celjski se u Beču vratio u milost kralja Ladislava.
• 8. 3. - Mlečani pišu kralju Tomašu: ne žele uzeti Knin od naslednika Petra Talovca, ali ga preporučuju njemu (ništa od toga).
• 24. 3. - Umro papa Nikola V.; njemački sabor okupljen u Bečkom Novom Mjestu se razišao nakon primljene vijesti (sa predstavnicima ugarskog sabora se bezuspešno razgovaralo o pohodu na Turke).

April/Travanj

• 7. 4. - Ulrih Celjski sklapa savez sa palatinom Ladislavom Gorjanskim i Nikolom Iločkim protiv Janoša Hunjadija.
• 8. 4. - Novi papa je Kalist III. (Alfons de Borja iz Kraljevine Valensije).
• 13. 4. - ?Izvesni pravoslavni kaluđer u Bogdašićima napao kotorskog biskupa Bernarda, koji je prevodio pravoslavce u katoličanstvo (mletački dužd kasnije naredio proterivanje ovog kaluđera i oduzimanje zemlje koja je pripadala pravoslavnim crkvama).
• ca. 22. 4. - Mehmed II nastavlja ofanzivu na Srbiju - počinje opsada Novog Brda uz upotrebu artiljerije.
• 30. 4. - Papa Kalist III objavljuje da uzima pod svoju zaštitu kralja Tomaša i Bosnu.

Maj/Svibanj

• 22. 5. -

  

  Ruže

  Prvom bitkom kod St Albansa počinju Ratovi ruža (1455 - 85) - Ričard, vojvoda od Jorka (Kuća York, bela ruža), porazio i zarobio kralja Henry-ja VI (Kuća Lancaster, crvena ruža).
• maj - Ženidbe u domu Kosača: Stjepan Vukčić se oženio Barbarom de Raugo, sin Vlatko nećakom Ulriha Celjskog.

Jun/Lipanj

Novo Brdo, ekonomski centar Despotovine

• 1. 6. - Predaja Novog Brda: vlastela ubijena, 700 mladih žena razdeljeno ratnicima, 320 mladića uzeto u janičare (među kojima i Konstantin Mihailović); osmorica će pokušati da ubiju sultana (vest o predaji stigla u Ugarsku 21. 6.).
  • Sultan nastavlja osvajanja: Trepča, Bihor, Lipljan i ostatak Kosova (ostaje pod turskom vlašću do 1912, s kratkom pauzom u vreme Velikog rata, 1689-90).
• 8. 6. - U Đuru otvoren ugarski sabor (traje do kolovoza), nema kralja Ladislava ni Celjskog; tu su Ivan Kapistran i despot Đurđe (bez pomoći za Srbiju).
• 22. 6. - Turci zauzimaju Prizren (sledi razaranje Svetih arhangela).

Jul/Srpanj

• 4. 7. - Ivan Kapistran se žali papi na na uticaj pravoslavnog raškog mitropolita u Bosni, koji ometa rad franjevaca meću "patarenima", kao i na despota Đurđa s kojim je neuspešno razgovarao o prelasku u katoličanstvo.
• jul - Skenderbegova Lješka liga pokušala zauzeti turski Berat ali teško poražena.

Avgust/Kolovoz

• 1. 8. - Hunjadi izdao povelju o pomirenju sa Celjskim, ne traži ni miraz uz Elizabetu.
• kolovoz ? - Svadba Matije Hunjadija i Elizabete Celjske (ona odlazi u Erdelj gde se ubrzo teško razbolela i umrla na jesen).
• avgust ? - Despot Đurđe posetio zeta Ulriha Celjskog u Beču, ali kralj Ladislav se priprema za rat sa nemačkim carem Fridrihom III - zet mu savetuje da sklopi mir.

Septembar/Rujan

• 6. 9. - U manastiru na Vranjini, Stefanica Crnojević, sa predstavnicima 51 "opštine ili družine" (npr. crnogorska i albanska plemena (Nikšići, Bjelopavlići, Piperi, Lužani, Kuči, Mataguži, Hoši i dr.) zakleo se na vernost Mlečanima; dobili pravo na pravoslavnog mitropolita ali to nije poštovano.
  • Crnojevići faktički postaju vladari Gornje Zete/Crne Gore.
  • Despotov vojvoda Miloš u ovo vreme morao predati Medun Turcima (moguće prvih mjeseci 1456).

Oktobar/Listopad

• oktobar - Vladislav Hercegović se oženio Anom, sinovicom despotice Jerine.
• jesen - Borbe za posed Talovaca, hrvatsko-dalmatinskih banova (Herceg Stjepan protiv vojvode Ivaniša Vlatkovića).

+ Hunjadi boravi u Vlaškoj.

Novembar/Studeni

• 11. 11. - Herceg Stjepan proglašen za mletačkog plemića (ali prethodno mu uzeli Omiš).

Decembar/Prosinac

• 17. 12. - Nakon što su mu despotovi ljudi ubili brata, Mihalj Silađi ("Svilojević") zarobio despota Đurđa u Kupinovu (u okršaju despotu odsečena dva prsta); iznuđuje mu Bečej, Šomljo i 10.000 dukata, ali kralj Ladislav to ne dopušta (ili je Silađiju dat otkup koji su despotovi ljudi preoteli).

Tokom/tijekom godine

• Prvi spomen Inđije.
• Henrikov moreplovac Mlečanin Alvise Cadamosto na svom prvom putovanju stigao do rijeke Gambije (s njim je i Đenovljanin Antoniotto Usodimare).
• Enoh iz Askolija u nemačkom manastiru Hersfeld našao Codex Hersfeldensis sa nekim Tacitovim delima (npr. "Germanija").
• U pobuni ubijen ojratski vladar Esen taiš.
• Lovro Dobričević slika oltarsku palu franjevačkog samostana u Dubrovniku i freske u Savini kod Herceg Novog.
• Juraj Petrović uradio raspelo u šibenskoj katedrali.
• Katastarski popis krajišta Isa-beg Isakovića (npr. već ima pet sela u "vilajetu Nikšić").

Rođenja

• 29. 1. - Johannes Reuchlin, nemački humanista († 1522)
• 2. 2. - Hans, kralj Danske, Norveške i Švedske († 1513)
• 3. 3. - João II, kralj Portugala († 1495)
• 3. 3. - Ascanio Sforza, kardinal († 1505)
• ca. Peter Vischer Stariji, nemački skulptor († 1529)
• ca. Feliks Petančić, dubrovački humanist († iza 1517)

Smrti

• 18. 2. - Fra Angelico, slikar (* ca. 1395)
• 24. 3. - Nikola V., papa (* 1397)
• 30. 6. - Dorino I. Gattilusio, arhont Lezbosa (* ca. 1395)
• oktobar? - Johannes Brassart, flamanski kompozitor (* ca. 1400)
• novembar? - Elizabeta II. Celjska, prva žena Matije Korvina (* ca. 1441)
• 1. 12. - Lorenzo Ghiberti, italijanski umetnik (* 1378)
• 2. 12. - Isabel de Avis, kraljica Portugala (* 1432)

Reference

• Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio drugi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Druga knjiga: Od gubitka Dalmacije do Matije Korvina (1409-1457) (archive.org)
• Vladimir Ćorović, Historija Bosne
• Grupa autora, Istorija Crne Gore