Avram Petronijević
| Avram Petronijević | |
Avram Petronijević, slika Anastasa Jovanovića | |
| Mandat(i) | |
|---|---|
| 11. predsednik vlade Srbije | |
| 26. januar 1839 - 7. april 1840. | |
| Monarh | Milan Obrenović II, Mihailo Obrenović III |
| Prethodnik | Koca Marković Stefan Stefanović Tenka (v.d) |
| Naslednik | Paun Janković (v.d) Đorđe Protić |
| 13. predsednik vlade Srbije | |
| 7. septembar 1842 - 6. oktobar 1843. | |
| Monarh | Aleksandar Karađorđević |
| Prethodnik | Đorđe Protić |
| Naslednik | Aleksa Simić |
| 15. predsednik vlade Srbije | |
| 11. oktobar 1844. - 22. april 1852. | |
| Monarh | Aleksandar Karađorđević |
| Prethodnik | Aleksa Simić |
| Naslednik | Ilija Garašanin |
| Biografija | |
| Veroispovest | Pravoslavac |
| Politička partija | Nestranačka ličnost |
| Profesija | državnik |
| uredi |
|
Avram Petronijević (Tekija, 2/13. septembar 1791. — Carigrad, 10/22. april 1852) bio je poznati državnik, više puta predsednik Vlade i ministar inostranih poslova kneževine Srbije.
Rođen je 13. septembra 1791. (po novom kalendaru) u Tekiji, na Dunavu. Školu je učio u susednoj Oršavi (danas u Rumuniji), a 1817. se vratio u Srbiju. Postao je lični sekretar kneza Miloša Obrenovića. Bio je član srpske deputacije u Carigradu od 1821. do 1826, a i kasnije je više puta bio srpski poslanik (ćehaja) kod turske vlade (Porte).
Pionirskom preduzetničkom duhu Kneževine Srbije priključio se i Avram Petronijević koji je 1841. godine započeo pripreme za proizvodnu delatnost. Konačno, 1846. godine otvorio je prvu fabriku za izradu stakla u Belnici a dve godine kasnije uspešno je izvezao prve pakete stakla u Tursku.[1] U Zavičajnom muzeju u Jagodini, ali i u drugim muzejima, danas se nalaze izloženi proizvodi od stakla iz ove fabrike, koji ujedno predstavljaju najstariji srpski industrijski proizvod [2]
Za njega se ne može reći da je završio velike škole, ali sa okromnim osnovnim obrazovanjem mogao je svojim znanjem stranih jezika da parira najboljim apsolventima tadašnjih fakulteta. Govorio je nemački, grčki, rumunski, italijanski, turski i francuski jezik.
Sa Tomom Perišićem Vučićem je stajao na čelu Ustavobranitelja protiv kneza Miloša Obrenovića, i bio je jedan od istaknutih organizatora Miletine bune. Bio je predvodnik srpske deputacije koja se nalazila u Carigradu, pri izradi Ustava iz 1838. godine, i najviše se isticao u njenom radu za ograničavanje vladareve vlasti. Predstavljao je namesnika knezu Milanu koji je u to vreme bio bolestan i knezu Mihailu koji je tada bio maloletan. U toku vladavine kneza Aleksandra Karađorđevića, od 1844. do svoje smrti bio je ministar inostranih poslova i knežev predstavnik (što odgovara današnjem premijeru). Kao predvodnik ustavobranitelja ušao je u sukob sa knezom Mihailom i samim tim nije imao drugog izbora sem da pobegne iz zemlje. Vraća se u Srbiju nakon Vučićeve bune koja je bila 1842. godine. Pedesetih godina 19. veka Avram Petronijević je bio ministar inostranih dela Srbije. To je bila najduža vlada od kad postoji Srpska država i svakako jedna od najdelotvornijih i najznačajnijih. Ta vlada trajala je od 1842. godine do 1852. godine. U Belici je osnovao fabriku za proizvodnju stakla. Bila je to prva staklara na Balkanu ako ne i prvo industrijsko postrojenje. U Srbiji naravno nije bilo majstora koji su poznavali ovaj zanat pa je Avram Petronijević doveo majstore staklare iz Češke.
Umro je u Carigradu 22. aprila 1852. godine, tokom zvanične misije, i sahranjen u crkvi Svete Petke na Bosforu, pored igumana Samuila Jakovljevića, svog kolege iz deputacije, koji je umro 1824. godine.
- Prva vlada Avrama Petronijevića
- Druga vlada Avrama Petronijevića
- Treća vlada Avrama Petronijevića
- Četvrta vlada Avrama Petronijevića
- Spisak predsednika vlada Srbije
- Spisak ministara inostranih poslova Srbije
- Petronijevići
- ↑ DINAR OD SREBRA Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u, srpsko nasleđe, Velimir Bucalo, jul 1998.
- ↑ „staklena čaša neprocenjive vrednosti iz staklare „Avramovac“, oko 1850. zbirka MPU.”. Arhivirano iz originala na datum 2014-12-24. Pristupljeno 2018-03-03.
- "Istorija" prof. dr Radoš Ljušić, drugo izdanje, 2008. godina
- Biografija na sajtu SANU[mrtav link]
- Biografija Avrama Petronijevića (sh)
- http://www.msp.rs/History/ministri/APetronijevic_e.html[mrtav link]
- Avram Petronijević, nekrolog u „Srbskim novinama“ od 26. aprila (1852). str. 1-2 (Digitalna Narodna biblioteka Srbije)
- Radomir J. Popović: Avram Petronijević i Srpski pokret u Vojvodini 1848—1849. godine, Istorijski časopis, broj 57, 2008. godine
- Fond Slobodan Jovanović: „Radovan Kalabić: Avram Petronijević (1791-1852)“ Arhivirano 2014-05-12 na Wayback Machine-u, pristup 12. 5. 2013