Jovan Avakumović
| Jovan Avakumović | |
| |
| Mandat(i) | |
|---|---|
| Predsednik ministarstva | |
| 22. avgust 1892 - 13. april 1893. | |
| Prethodnik | Nikola Pašić |
| Naslednik | Lazar Dokić |
| Premijer Srbije | |
| Prethodnik | Dimitrije Cincar-Marković |
| Naslednik | Sava Grujić |
| Biografija | |
| Politička partija | Liberalna stranka |
| uredi |
|
Jovan Đ. Avakumović (Beograd, 1/13. januar 1841. – Rogaška Slatina, 3. avgust 1928) je bio pravnik, političar, predsednik vlade Srbije.
Rođen kao potomak ugledne trgovačke porodice Babadudić, završio je prava u Beogradu, a zatim studirao pravne i državne nauke (1862–1868) u Nemačkoj, Francuskoj i Švajcarskoj. Član je Liberalne stranke.
Godine 1873. imenovavan je prvim sekretarom Kasacionog suda, zatim je od 1875) prvo bio upravnik grada Beograda, a potom načelnik policijskog odeljenja Ministarstva unutrašnjih dela u liberalskoj vladi Stevče Mihailovića do 1880. godine. Te godine nakratko postaje ministar pravde u kabinetu Jovana Ristića, ali već oktobra iste godine vlada pada i zamenjuje je naprednjačka pod Milanom Piroćancem. U sledećem periodu (1881–1887. godina) je sudija Kasacionog suda. Nakratko je ministar pravde 1887. godine u koalicionoj liberalsko-radikalskoj vladi, ali ispada iz nje krajem godine kada radikali sami formiraju kabinet. Budući da je neprikosnoveni šef liberala Ristić namesnik u periodu 1889–1892. godine i da je zamrzao status u liberalnoj stranci, to je Avakumović postao operativni šef stranke i predvodnik opozicije. Liberali tada pokušavaju da vladajuće radikale tuku na radikalski način – jakom demagogijom.
Kada namesništvo obara radikalsku vladu, Avakumović 9. avgusta 1892. godine postaje predsednik vlade i ministar inostranih dela. U vladi dominira mlađe krilo liberala. Sve akcije vlade usmerene su na parlamentarne izbore zakazane za 25. februar 1893. godine. Posle žestoke borbe, u kojoj je vlada koristila sumnjive metode, rezultat je nerešen, a političku krizu razrešava mladi Aleksandar Obrenović, koji preuzima kraljevske prerogative, otpušta Avakumovićevu vladu i mandat daje radikalima. Bilo je to 1. aprila 1893. godine. Radikalna većina u skupštini je organizovala političko suđenje Avakumoviću i nekim članovima njegove vlade, ali je ih je kralj amnestirao pre presude.
Drugi put je Avakumović postao predsednik vlade odmah po ubistvu kralja Aleksandra Obrenovića i kraljice Drage Mašin 29. maja 1903. godine. Pod ovom vladom je izvršen izbor Petra Karađorđevića za srpskog kralja i vraćen na snagu ustav iz 1888. godine.
Tokom Prvog svetskog rata, 1915. godine, austrougarske okupacione snage su ga zarobile i internirale u logor Cegled u Mađarskoj, a zatim u Hicing u Austriji, u kome je dočekao kraj rata. Po povratku iz zarobljeništva povlači se iz politike.
Avakumović je bio jedan od napoznatijih i najboljih advokata u Beogradu, posebno iz oblasti krivičnog prava. Napisao je veći broj stručnih radova, a njegova najvažnija dela su Teorija kaznenog prava (1887-1891), kao i Nužna odbrana, Važnost krivičnog zakona, Francuska i engleska porota, Promena valute i protivpravni poslovi. Avakumović je postao redovni član Srpske kraljevske akademije 1893. godine.
Umro je u Rogaškoj Slatini u današnjoj Sloveniji 3. avgusta 1928. i sahranjen je u Beogradu.
Bio je sestrić generala i kraljevskog namesnika Jovana Belimarkovića.
- Spisak predsednika vlada Srbije
- Spisak ministara pravde Srbije
- Spisak ministara inostranih poslova Srbije
- Baba-Dudići
- Prva vlada Jovana Avakumovića
- Druga vlada Jovana Avakumovića
- Treća vlada Jovana Avakumovića
- Stokes, Gale (1990). Politics as Development: The Emergence of Political Parties in Nineteenth Century Serbia. Duke University Press.
- Biografija na sajtu SANU Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u
- Umro Jovan Đ. Avakumović („Politika“, 4. avgust 1928)[mrtav link]
- Arhiv Srbije - stranica o Jovanu Avakumoviću