عفت بويايی
بويايی يكی ديگر از گيرندههای حسی انسان است كه وجود آن برای حيات آدمی بسيار لازم و ضروری می باشد. اين حس در برابر انواع بوها و از جمله بوی خوش واكنش نشان می دهد؛ بدينسان كه بویِ خوش، توجه انسان را بهسوی كانون خود جلب می كند و بدان علاقهمند و دلبسته ميسازد.
البته واكنش افراد در برابر انواع بوها يكسان نیست، چرا كه يك بوی خاص، ممكن است برای كسی تحريك كننده باشد و برای ديگری چنين نباشد.
با این توضیح، هرگاه كه بويی سبب تحريك نامشروع شود، آدمی بايد از استشمام آن بپرهيزد و از كانون آن فاصله بگيرد و خود نیز هرگز به انگیزه تحریک نامحرمان از بوی خوش استفاده نکند.
بنابراین بحث در عفت بويايی در دو محور می باشد:
الف) پرهيز از استشمام بوهای محرّك شهوت
ب) پرهيز از استعمال عطر، به انگيزه تحريک نامحرمان
الف) پرهيز از استشمام بوهای محرك شهوت
قرآن کریم در آیة شریفة «وَلیَستَعفِفِ الّذِینَ لایَجِدُونَ نِکاحاً»[1] امرِ به عفافپیشگی نموده است و شکی نیست که این امر، زمانی به طور کامل تحقق مییابد که آدمی از هر عاملِ تحریکِ نامشروع بپرهیزد و بیگمان بویِ خوشِ نامحرم، یکی از همان عوامل تحریکزا است که باید از آن پرهیز شود.
شایان ذکر است تحقيقات دانشمندان حكايت از آن دارد كه برخي از بوها در تحريك غريزه جنسي و برخي ديگر در عدم تحريك غريزه تأثير دارد. به عنوان نمونه «نوام سوبل» محقق مؤسسه عصبشناسی میگوید:
از اشك زنان سيگنال هايي در قالب بو به مردان منتقل می شود كه اين سيگنالها تمايل مردان به زنان را كاهش ميدهد، زيرا به طور مستقيم روي هورمون تستوسترون مردان اثر ميگذارد.[2]
ب) پرهيز از استعمال عطر به انگيزه تحريك نامحرمان[3]
افزون بر اينكه آدمی نبايد بوهای محرك شهوت را استشمام كند خود نيز نبايد به انگيزه تحريك شهوت ديگران و جلب توجه نامحرمان، بوی خوش استعمال نمايد. زيرا كه اينكار، يعنی اعانت بر گناه، و كمك كردن ديگران به بي عفتی و انحرافات اخلاقی؛ و حال اينكه قرآن كريم از آن نهی فرموده است:
«وَلاتَعاوَنُوا عَلَي الاثمِ وَ العُدوان[4] »
بر ارتكاب گناه و تجاوز از حدود الهی، كمك كار يكديگر نباشيد.
لازم به یادآوری است که استعمال بوی خوش برای مردان به انگيزههای الهی در مجامع عمومي و بهويژه در عبادت گاهها و زيارت گاهها بسيار پسنديده است ليكن همين مسئله در باره زنان آنگاه كه بوی خوش آنها به مشام مردها برسد مورد پسند دين و شريعت نمیباشد. چرا كه انگيزه شهوانی در مردان قوی تر و پاسخ آنان به تحريككنندهها سريعتر و توان آنان براي ورود به قلمرو جنس مخالف بيشتر است.
قرآن کریم در یک بیان عام و فراگير، به زنان سفارش میکند زینتهای خود را جز برای شوهران و مَحرَمان خویش آشکار نسازند. «وَ لايُبدينَ زينَتَهُنَّ إلا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ ... »[5]
و از آنجا كه استعمال عطر یکی از مصادیق زینت است[6]بنابراین نباید برای نامحرمان مورد استفاده قرار گیرد.
[1] ـ نور(24) آیه33.
اگر کسی اشکال کند به اینکه روایت و دلیلی خاص در باره ی پرهیز از استشمام بوی محرّک شهوت نداریم. در پاسخ میگوییم دلیل عام که امر به عفافگرایی نموده است داریم و همین شامل هر چیزی که محرک شهوت نامشروع باشد می شود و مورد بحث ما را نیز در برمیگیرد. و یکی از دلایل عام آیة شریفه «ولیستعفف الذین لایجدون نکاحا» است.
[2] ـ هفته نامه غذا و خراسان، 2/11/1389، ص13، ش82.
[3] ـ این بحث در فصل «عفت در رفتار» نیز قابل طرح است و شاید جایگاه اصلی آن در همانجا باشد لیکن به جهت اُنس ذهنی مخاطبین در اینجا آورده شده است.
[4] ـ مائده(5) آيه2.
[5] ـ نور(24) آيه 31. و زینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان همکیششان، یا بردگانشان [=کنیزانشان]، یا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند، یا کودکانی که از امور جنسی مربوط به زنان آگاه نیستند.
[6] . یکی از مصادیق زینت، استعمال عطر و بوی خوش به هنگام مسجد رفتن است. در حدیثی از امام صادق (ع) آمده: «امام سجّاد (ع) در شبی سرد در حالی که ردا و عمامه ای از خز پوشیده و بوی خوش نیز استعمال کرده بود، به خادم خود برخورد نمود. خادم عرض کرد: فدایت شوم در این ساعت از شب با این هیئت نیکو به کجا میروید؟ امام سجّاد (ع) فرمود: به مسجد جدّم پیامبر (ص) به خواستگاری حورالعین از خداوند عزّ و جلّ می روم».( کافی، ج ۶، ص۵۱۷، ح5)
این حدیث شریف گویای آن است که استعمال عطر به هنگام وارد شدن به مسجد، مطلوب و زینت محسوب میشود. از باب )خذوا زینتکم عند کل مسجد(.
تهیه و تنظیم : کانون فرهنگی تبلیغی امین
حق نشر محفوظ / با ذکر منبع بلامانع