เทียนสัตตบุษย์
เทียนสัตตบุษย์ | |
---|---|
ภาพวาดใน ค.ศ. 1897[1] | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | พืช Plantae |
เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง Tracheophytes |
เคลด: | พืชดอก Angiosperms |
เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ Eudicots |
เคลด: | แอสเทอริด Asterids |
อันดับ: | อันดับผักชี Apiales |
วงศ์: | วงศ์ผักชี Apiaceae |
สกุล: | Pimpinella Pimpinella L. |
สปีชีส์: | Pimpinella anisum |
ชื่อทวินาม | |
Pimpinella anisum L. | |
ชื่อพ้อง[2] | |
ชื่อพ้อง
|
เทียนสัตตบุษย์ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Pimpinella anisum) เป็นพืชล้มลุกปีเดียวในวงศ์ผักชี (Apiaceae) ความสูง 30-75 ซม. ใบเป็นใบเดี่ยว ขอบใบอาจหยักลึกเป็นแฉกแบบขนนก หรือเป็นรูปไข่ ดอกเป็นช่อแบบก้านซี่ร่มหลายชั้น กลีบดอกมี 5 กลีบ สีขาวอมเหลือง ผลเป็นผลแห้งรูปไข่ สีน้ำตาลอมเขียวปนเทา มีถิ่นกำเนิดในบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนและเอเชียตะวันตกเฉียงใต้
การนำไปใช้
[แก้]เทียนสัตตบุษย์มีกลิ่นหอมและรสหวาน ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ขนมหวาน ลูกกวาด ขนมปัง และเครื่องดื่ม นอกจากนี้ผลยังใช้เป็นยาขับเสมหะ ขับลม ขับเหงื่อ มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อราและใช้แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อในคนที่เป็นหอบหืด[3] ในประเทศอินเดียจะใช้ใบและรากเป็นเครื่องเทศ โดยเข้าเป็นเครื่องแกงแบบอินเดีย และใช้เมล็ดในการเพิ่มรสชาติให้กับซุป ซอสต่าง ๆ ขนมปัง เค้ก เป็นต้น[4]
ผลเทียนสัตตบุษย์มีน้ำมันระเหยง่ายร้อยละ 1.9 – 3.1 เมื่อนำมากลั่นด้วยไอน้ำ จะได้น้ำมันเทียนสัตตบุษย์ (anise oil) ซึ่งมีสารสำคัญคืออเนโทล (anethole) ร้อยละ 80-90 น้ำมันนี้ใช้แต่งกลิ่นอาหาร เครื่องดื่ม น้ำยาบ้วนปาก สบู่ เครื่องหอมอื่น ๆ และบุหงา[5] ใช้แต่งกลิ่น อาหาร เครื่องดื่ม ลูกกวาด สุรา ใช้เป็นยาแก้ท้องอืดท้องเฟ้อในเด็ก สุราที่ปรุงด้วยน้ำมันชนิดนี้เรียกสุราอาหนี[6]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ from Franz Eugen Köhlae, Köhlae's Medizinal-Pflanzen, 1897
- ↑ The Plant List, Pimpinella anisum L.
- ↑ "เทียนสัตตบุษย์ -- ไทยเกษตรศาสตร์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-02. สืบค้นเมื่อ 2015-04-13.
- ↑ สรรพคุณทางยาของเทียนสัตตบุษย์ | ThaiHerbal.org
- ↑ คำอธิบาย ตำราพระโอสถพระนารายณ์, ชยันต์ พิเชียรสุนทร และคณะ, หน้า 421, พ.ศ. 2544, สำนักพิมพ์อมรินทร์ กรุงเทพฯ
- ↑ ชยันต์ พิเชียรสุนทร และ วิเชียร จีรวงศ์. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทยเล่ม 5 คณาเภสัช. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. 2548. หน้า 189 - 190
อ่านเพิ่ม
[แก้]- Baynes, T. S., บ.ก. (1878), Encyclopædia Britannica, vol. 2 (9th ed.), New York: Charles Scribner's Sons, pp. 57–58 ,
- Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 2 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 55.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เทียนสัตตบุษย์
- ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Pimpinella anisum ที่วิกิสปีชีส์