İçeriğe atla

Şili ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şili ekonomisi
Şili'nin ticaret merkezi Santiago de Chile
Derece41. (nominal) / 45. (SAGP)
Para birimiŞili pesosu (CLP)
Mali yılTakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıDTÖ, APEC, OECD, MERCOSUR, PROSUR, CAN, UNASUR, G-20
İstatistikler
GSYİHartış 307.938 milyar $ (nominal, 2021 tahm.)[1]
artış 491.535 milyar $ (SAGP, 2021 tahm.)[2]
GSYİH büyümeazalış %6,0 (2021 tahm.)[3]
Kişi başı GSYİHartış 15.617 $ (nominal, 2021 tahm.)[1]
artış 24.928 $ (SAGP, 2021 tahm.)[1]
Sektörel GSYİH dağılımıtarım: %4,2
endüstri: %32,8
hizmet: %63 (2017 tah.)[4]
Enflasyon (TÜFE)%3,4 (2020 tahm.)[2]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		▼ %8,6 (2017)[5]
Gini katsayısı44,4 orta (2017)[6]
İşgücüartış 9.533.046 (2019)[7]
Sektörel işgücü dağılımıtarım: %9,2, endüstri: %23,7, hizmet: %67,1 (2013)[4]
İşsizlik▲ %9,7 (2020 tah.)[2]
Ortalama gayrisafi maaş12.853 US$ (2019)[8]
Ortalama net maaş16.617 US$ (2015)[9]
Ana endüstrilerBakır, lityum, diğer mineraller, gıda maddeleri, balık işleme, demir ve çelik, ağaç ve ağaç ürünleri, ulaşım ekipmanları, çimento, tekstil
İş yapılma kolaylığı sıralamasıazalış 59. (2020)[10]
Dış ticaret
İhracatartış 69,23 milyar $ (2017 tah.)[4]
İhraç mallarıbakır, üzüm ve diğer ürünler, kimyasallar, balık ve deniz ürünleri, kağıt ve kağıt hamuru, şarap, kereste, altın
Ana ihracat ortakları Çin %27,5
 ABD %14,5
 Japonya %9,3
 Güney Kore %6,2
 Brezilya %5,0 (2017)[4]
İthalatazalış 42,35 milyar $ (2020)[4]
İthalat mallarımakine, petrol ve doğal gaz, ulaşım ekipmanı ve parçaları, kimyasallar, çelik ve diğer metaller, plastik ve kauçuk, tekstil, gıda maddeleri
Ana ithalat ortakları Çin %23,9
 ABD %18,1
 Brezilya %8,6
 Arjantin %4,5
 Almanya %4,0 (2017)[4]
DYY sermayesiartış 206,2 milyar $ (2017 tahm.)[4]
Gayrisafi dış borç▲ 183,4 milyar $ (2017)[4]
Kamu maliyesi
Kamu borçları▲ %23,6 (2017 tah.)[4]
Bütçe açığı%−2,8 (2017 tah.)[4]
Gelirler57,75 milyar (2017 tah.)[4]
Giderler65,38 milyar (2017 tah.)[4]
Kredi derecelendirmeAA- (Standard & Poor's)
Aa3 (Moody's)
A+ (Fitch Ratings)[11]
Dış rezervlerazalış 36,78 milyar $ (2020 tah.)[4]
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

Şili ekonomisi, Dünya Bankası tarafından tanımlanan bir piyasa ekonomisi ve yüksek gelirli ekonomidir.[12] Şili, rekabet gücü, kişi başına düşen gelir, küreselleşme, ekonomik özgürlük ve düşük yolsuzluk algısı açısından[13] bölgenin lideri olarak Güney Amerika'nın en müreffeh ülkelerinden biri olarak kabul edilir.[14] Şili, Gini endeksi ile ölçüldüğü üzere yüksek ekonomik eşitsizliğe sahip olmasına[15] rağmen, bölgesel ortalamaya yakındır.[16]

2006 yılında Şili, Latin Amerika'da kişi başına en yüksek nominal GSYİH'ya sahip ülke oldu.[17] Mayıs 2010'da Şili, OECD'ye üye olan ilk Güney Amerika ülkesi oldu.[18] 2013'te GSYİH'nın %20,2'si olan vergi gelirleri, 34 OECD ülkesi arasında ikinci ve 2010'da en düşük ikinci oldu.[19] 2017'de nüfusun sadece %0,7'si günde 1,90 Amerikan dolarının altında bir gelirle yaşıyordu.[20]

2009-2010 Küresel Rekabet Edebilirlik Raporu'na göre Şili dünyadaki en rekabetçi 30. ülkeydi.[17] Dünya Bankası tarafından oluşturulan 2016 iş yapma kolaylığı endeksine göre Şili 48. sıradadır.[21] Özelleştirilmiş ulusal emeklilik sistemi (AFP), GSYİH'nın yaklaşık %21'i kadar tahmini bir toplam yurtiçi tasarruf oranına sahiptir.[22]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. IMF. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  2. ^ a b c "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. IMF. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Global Economic Prospects, June 2020". openknowledge.worldbank.org. Dünya Bankası. s. 86. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  4. ^ a b c d e f g h i j k l m "The World Factbook". CIA.gov. Central Intelligence Agency. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Pobreza en Latinoamérica: Chile se posiciona como el país con el menor índice" (İspanyolca). Emol. 21 Ağustos 2018. 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  6. ^ "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. Dünya Bankası. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  7. ^ "Labor force, total – Chile". data.worldbank.org. Dünya Bankası. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  8. ^ Chile 20 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Averagesalarysurvey.com, 27 Ocak 2019
  9. ^ "Nueva Encuesta Suplementaria de Ingresos (NESI) 2012" (İspanyolca). National Statistics Institute of Chile. 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  10. ^ "Ease of Doing Business in Chile". Doingbusiness.org. 17 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  11. ^ "Moody's raises Chile credit rating to Aa3". Reuters. 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  12. ^ "Chile". 23 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  13. ^ "Human and income poverty: developing countries". UNDP. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  14. ^ "Country profile: Chile". BBC News. 16 Aralık 2009. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  15. ^ "Encuesta Casen" (PDF). Mideplan (İspanyolca). 2007. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  16. ^ Inequality: Chile’s Real Position 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ a b "Archived copy" (PDF). 30 Ekim 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  18. ^ "Chile's accession to the OECD". OECD. 7 Mayıs 2010. 26 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  19. ^ OECD: Compare your country by tax rate 21 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., access date 13 December 2014
  20. ^ "Poverty headcount ratio at $1.90 a day (2011 PPP) (% of population) – Chile". data.worldbank.org. Dünya Bankası. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  21. ^ "Doing Business in Chile 2013". Dünya Bankası. 17 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  22. ^ "Archived copy" (PDF). 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021.  The Chilean pension system

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Şili ekonomisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Şili_ekonomisi&oldid=33321317" sayfasından alınmıştır