İçeriğe atla

Carl Djerassi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Carl Djerassi
Carl Djerassi, 2004
Doğum29 Ekim 1923(1923-10-29)
Viyana, Avusturya
Ölüm30 Ocak 2015 (91 yaşında)
San Francisco, Kalifornia, ABD
MilliyetBulgar
Avusturyalı
Amerikalı
EğitimKenyon College (BSc)
Wisconsin–Madison Üniversitesi (PhD)
Resmî sitedjerassi.com
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarSyntex
Wayne Devlet Üniversitesi
Stanford Üniversitesi

Carl Djerassi (29 Ekim 1923, Viyana, Avusturya - 30 Ocak 2015, San Francisco, Kalifornia, ABD), Avusturya doğumlu Bulgar-Amerikalı kimyager, yazar, senarist ve Diane Wood Middlebrook ile Djerassi Resident Artists programının eş kurucusu. Oral doğum kontrol hapının icadına katkısıyla tanınır[1][1][2] ve kendisine hapın babası lakabı takılmıştır.[3]

Gençliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Carl Djerassi Viyana, Avusturya'da doğdu ama bebekliğinin ilk yıllarını Sofya, Bulgaristan'da zührevi hastalıklar uzmanı dermatolog babası Samuel Djerassi'nin evinde geçirdi.[4][5] Annesi Alice Friedman Viyanalı bir dişçi ve doktordu. Ebeveynlerinin ikisi de Yahudi'ydi.[1]

Ebeveynlerinin boşanmasının ardından Djerassi ve annesi Viyana'ya taşındı. 14 yaşına kadar Sigmund Freud'un da yıllar önce gittiği realgymnasium'a gitti.[6] Yazları Bulgaristan'da babasıyla geçirdi.[7]

Avusturya'nın ilhakından sonra Avusturya ona vatandaşlık vermeyi reddetti. Babası, Carl ve annesi Nazi rejiminden kaçıp Sofya, Bulgaristan'a gelebilmeleri için annesiyle 1938'de boşanmak üzere yeniden evlendi. Djerassi Sofya'da babasıyla bir yıl yaşadı.[1] Bulgaristan antisemitizmden bağışık olmasa da Yahudiler için güvenli bir yerdi ve ülkedeki 48.000 Yahudi'nin tamamı Nazi toplama kamplarına gitmekten kurtuldu. Djerassi Sofya'da kaldığı süre boyunca İngilizcesi'ni ilerlettiği Sofya Amerikan Koleji'ne gitti.[7]

Aralık 1939'da Djerassi ve annesi neredeyse beş parasız bir şekilde Amerika'ya ulaştı. Djerassi'nin annesi New York eyaletinde bir klinikte çalışmaya başladı.[1] 1949'da babası Amerika'ya göçtü.[1] Pensilvanya ve Batı Virginia'da doktorluk yaptıktan sonra San Francisco'da oğlunun yanında emekli oldu.

Eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Djerassi üniversite hayatına Newark Junior College'da başladı, kısa bir süre Tarkio College'a gitti ve sonrasında Kenyon College'da kimya okudu. Buradan okul birincisi olarak mezun oldu.[7][8] CIBA'da bir yıl çalıştıktan sonra 1945'te organik kimya alanında doktorasını yaptığı Wisconsin-Madison Üniversitesi'ne geçti.[5] Tezinde erkek cinsiyet hormonu testosteronun bir dizi kimyasal reaksiyonla dişi cinsiyet hormonu östradiole dönüşümü üstüne çalıştı.[9]

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1942-43 yılları arasında Djerassi New Jersey'de CIBA için Pyribenzamine[7] (tripelenamine) geliştirilmesi üstüne çalıştı. Böylece ilk patentini aldı ve ilk ticari antihistaminiklerden biri bulunmuş oldu.[1][1]

1949'da Meksiko'daki Syntex'de araştırma direktörü oldu ve burada 1951 yılına kadar kaldı.[7] Syntex'i seçmesindeki önemli etmenlerden birinin Syntex'in DU spektrofotometresi olması olduğunu söyledi.[10] Meksika yabani tatlı patatesinden elde edilen bir steroid sapogenin olan diosgeninden kortizon sentezlenmesinin yeni bir yolu üstüne çalıştı.[11] Ekibi ağızdan alındığında etkili olan ilk çok aktif progestojen yerine geçen norethisteron (noretindrone) sentezledi.[12] Bu ilk başarılı kombine oral gebelik önleyici hapın, halk arasında doğum kontrol hapı olarak bilinir, bir parçası oldu. 1952-1959 yılları arasında Detroit'teki Wayne Devlet Üniversitesi'nde kimya profesörü olarak çalıştı.[7]

Djerassi progestin norethisterone'un 1951'deki keşfinde Meksikalı Luis E. Miramontes ve Macar-Meksikalı George Rosenkranz ile birlikte çalıştı. Geliştirdikleri progestin, progestronun aksine oral yoldan alındığında aktif kalıyordu ve doğal olarak salgılanan hormondan çok daha güçlüydü. Hazırladığı preparat ilk defa hayvanlara oral yolla Gregory Goodwin Pincus ve Min Chueh Chang tarafından, kadınlara ise John Rock tarafından verildi.[13]

1957'de Wayne Üniversitesi'nde izinli çalışırken Meksiko'daki Syntex'in araştırma bölümü başkan yardımcısı oldu. 1960'ta Djerassi Stanford Üniversitesi'nde kimya profesörü oldu[7] ve profesörlüğü 2002'ye kadar sürdü[14] ama sanayiyi hiç bırakmadığı için yarı-zamanlı profesör olarak çalışıyordu.[2] 1968'den 1972'ye kadar Palo Alto'daki Syntex Research yöneticiliğini yaptı.

Syntex bağlantısı Djerassi'ye zenginlik kazandırdı. Woodside, Kaliforniya'da büyük bir arazi satın aldı ve SMIP adında bir inek çiftliği kurdu. (Başlangıçta çiftliğinin adının "Syntex Made It Possible" [Syntex Bunu Mümkün Kıldı] sözünün bir kısaltması olduğu iddia edilse de sonra başka kısaltmalar da geliştirildi.) Ayrıca büyük bir sanat koleksiyonu oluşturdu. Paul Klee'nin eserlerinden oluşan koleksiyonu sanatçının eserlerinden oluşan koleksiyonlar arasında önemli bir özel koleksiyon olarak kabul edilir.[6][15] Ölümünden sonra Klee koleksiyonunun Viyana'daki Albertina Müzesi ve San Francisco Modern Sanat Müzesi'ne bağışlanmasını vasiyet etti.[16]

1960'lar ve 1970'ler boyunca Djerassi'nin Stanford Üniversitesi Kimya Bölümü profesörü ve bir girişimci olarak önemli bilimsel katkıları oldu. Kütle spektrometrisi ve optik döner dağılım üstüne öncü fiziksel araştırma teknikleri geliştirdi ve bunları organik kimya ve doğa bilimleri alanlarında uyguladı.[17] Steroid hormonları ve alkaloidler üstüne çalıştı ve streoidlerin yapısını açıkladı. Bu alanda 1.200'den fazla makale yayımladı.[1] Çok farklı alanlarda bilimsel çalışmalar yaptı ve enstrümantasyon, ilaç, haşere ile mücadele, biyomedikal araştırma yapay zekanın kullanılması ve deniz canlılarının biyoloji ve kimyası üstüne teknoloji geliştirme çalışmaları yaptı.[17]

1968'de Zoecon adında yeni bir şirket kurdu.[7] Şirket tarımsal mücadelede böceklerin larvadan pupa ve yetişkin seviyesine dönüşmesini önleyecek büyüme hormonlarının kullanıldığı çevresel etkisi düşük yöntemler üstüne çalıştı.[18] Zoecon, Occidental Petroleum tarafından satın alındı ve sonra Sandoz'a satıldı (günümüzde Novartis). Zoecon'un bir kısmı Dallas, Teksas'ta pire ve benzeri haşeratın kontrolü üstüne ilaç üretmeye devam etmektedir.

1965'te Stanford Üniversitesi'nden Nobel Ödüllü Joshua Lederberg, bilgisayar bilimci Edward Feigenbaum ve Djerassi, alkoloid ve streoid gibi bilinen organik gruplardan alınan veri ile bilinmeyen organik bileşiklerin moleküler yapısını çıkaran DENDRAL (dendritic algorithm) bilgisayar programını geliştirdi.[19] Bu bir uzman sistemler prototipiydi ve yapay zekanın biyomedikal araştırmada ilk kullanımlarından biriydi.[19]

Djerassi, Bulletin of the Atomic Scientists grubunun Sponsorlar Kurulu[20] ve Pharmanex Bilim Danışma Kurulu üyesidir.[21]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Djerassi yazar, senarist ve bilim insanı olarak çeşitli yayınlar yaptı.[22][23][24][25] 1985'te Djerassi "Bir yaşam daha sürmek istediğimi hissediyorum. Toplum üstünde teknolojik izlerden ziyade kültürel izler bırakmak istiyorum" dedi.[7][17] "Kurgusal bilim" alanında pek çok roman yazdı. Cantor's Dilemma romanında[26] modern bilimsel araştırma etiğini Dr. Cantor karakteri üstünden inceledi. Dört tane otobiyografi yazdı ve en sonuncusu In Retrospect 2014'te yayımlandı.[17] Sahnelenen ve başka dillere çevrilen bir dizi oyun yazdı.[27][28] Chemistry in Theatre: Insufficiency, Phallacy or Both kitabında diyalog tarzının kullanılmasının potansiyel pedagojik değeri ve kimya odaklı tiyatro oyunlarının senaryo yapısını inceledi.[29]

Kurguda-bilim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Djerassi beş roman yazdı ve bunların dördünü "kurguda-bilim" olarak tanımlıyor.[30][31] Bu tanımına göre kurguda gerçek bilim insanlarının hayatları tüm başarıları, çatışmaları ve hayalleri ile işleniyor. Bu alan Lab lit olarak da bilinir.[32]

İlk iki kitabı Cantor's Dilemma ve Bourbaki Gambit'te bilim insanlarının nasıl çalışıp düşündüğünü gösterdi. Cantor's Dilemma'da bilimsel sahtekarlık şüphesi vardı; Bourbaki Gambit'te kişisel başarı merkezdeydi.[33] Üçüncü kitabı Menachem's Seed'de ICSI ve Pugwash organizasyonu ana temalardı.[34] Son kitabı NO'da genç bilim insanlarının nasıl bir ürün pazarlamak için bir şirket kurma fikri edindiklerini anlatıyor[35]- Djerassi'nin insektisit alanında yaptığı bir şey.

Beşinci romanı Marx Deceased'in konusu bir yazarın eski çok satanlarının yeni işleri üstüne etkisi- anonim bir çalışma veya daha önce tanınmamış bir yazarla kıyaslama.[36] Bu konuyu Bourbaki Gambit'te de işliyor.

Tiyatroda bilim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Düzyazı edebiyattaki Bilimde-Kurgu tarzındaki başarısından sonra Carl Djerassi tiyatro oyunları yazmaya başladı.[28] Tiyatro ile, düzyazıya göre, bilimin monolog tarzı yazımının aksine "diyaloğa" dayalı bir yapıda çalışmasını sağladı.[27] Bütün oyunlarının İngiltere'de yazan İngiliz yönetmen Andy Jordan'a göre Djerassi'nin dramatik eserleri "ne tamamen dosdoğru doğal ne de gerçekçi [... ama] açıkça metin odaklı. Burada fikirlerin, temaların, sözcüklerin ve dilin büyük bir önemi var. Bir yönetmen olarak her zaman dikkat ettiğim bir nokta."[37]

Djerassi'nin in vitro fertilizasyon yöntemi ICSI üstüne olan ilk oyunu An Immaculate Misconception (1998)[38] ardından bilim tarihinden önceliklerin belirlenmesinin zorluğu üstüne Oxygen (1999, Roald Hoffmann ile birlikte yazdı)[39] ve Calculus (2002)[40] oyunları gelir. Bunlardan sonra kimya ve sanat tarihinin kesişimini incelediği Phallacy (2004) oyunu gelir.[41] Ego (2003, Three on a Couch başlığıyla da çıktı),[42] yarı belgesel tarzda Four Jews on Parnassus (2006, 2008'de yayımlandı)[43] ve Foreplay (2010)[27] oyunları kurguda-bilim tarzında olmayan ama bunun yerine edebiyat, felsefe ve sosyal bilimler alanlarına entelektüel rekabet kavramını getiren üç dramasıdır. Taboos (2006) oyunu üreme, cinsiyet ve siyasi sorunlar üstüne karmaşık bir oyundur ve Djerassi bu oyunla bir bilim insanı olarak ilgilendiği ana konulara döndü;[27] 2012 yapımı Insufficiency oyunu bilimsel topluluk ve akademik çevre üstüne acı hiciv içeren bir oyundur.[28]

Kitapları gibi Djerassi'nin oyunlarında (bazen ünlü) bilim insanlarının hayatları ve başarılarının yanı sıra yeni bilimsel teknolojiler de işlenir. Oyunlarındaki bilim her zaman bilimsel olarak mümkün olsa da dramatik karakterler ve yerler kurgusaldır.[44] Bilim insanları ve araştırmayı dramatik dünyaya taşıyarak bilimin kültürel sistem olması hakkında eleştirel sorular sorup bilimdeki ve bilim insanları arasındaki iç çatışmaları ve çelişkileri gösteriyor.[45] Aralarındaki bitmeyen çekişme, gereken hız risklere ve etik dışı yollara neden olsa da yeni bilimsel keşiflerde ilk olmanın önemine ve yeni keşiflerin olası sorunlu etkileri oyunlarının önemli temalarıdır.

Kadının bilimdeki yeri (araştırmacıların eşleri ve kadın arkadaşları da dahil) bu sorulara bağlıdır. Djerassi'nin oyunları kadınların bilime katkıları ve bilim insanı olarak katkılarını hem doğrudan hem de dolaylı olarak takdir eder. Kadın karakterleri genellikle güçlü ve bağımsızdır, bu da çalışmalarındaki feminist düşünceyi yansıtır.[42]

Djerassi'nin oyunları dünya çapında sahnelendi ve pek çok Avrupa ve Asya diline çevrildi.[28] Djerassi düzenli olarak oyunlarını revize etti ve bazılarının birden çok versiyonu ve farklı sonları vardır[46] (özellikle "An Immaculate Misconception": ana karakterlerin milliyetleri değişir ve birden çok son vardır). Djerassi mümkün olduğunda prodüktörlerle dramatik performanslar üstüne iş birliği yaptı.[47] Bütün oyunları kitap olarak da basıldı, pek çok farklı dillerde de yayımlandı. Bazıları kendi internet sitesinden indirilebilir.

Şiir

[değiştir | kaynağı değiştir]

Djerassi gazeteler ve antolojilerde yayımlanmış pek çok şiir yazdı. Bazı şiirleri bir kimyager olarak hayatını yansıtırken (örneğin Why are chemists not poets veya The clock runs backwards) diğerleri kişisel hayatından izler taşır (örneğin A Diary of Pique).[48][49][50]

Kurgusal olmayan romanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Optical Rotatory Dispersion, McGraw-Hill & Company, 1960.
  • The Politics of Contraception[51]
  • Steroids Made it Possible
  • The Pill, Pygmy Chimps, and Degas' Horse[52]
  • From the Lab into The World: A Pill for People, Pets, and Bugs[53]
  • Paul Klee: Masterpieces of the Djerassi Collection[54]
  • Dalla pillola alla penna[55]
  • This Man's Pill: Reflections on the 50th Birthday of the Pill[56]
  • In Retrospect : From the Pill to the Pen[57]

Kurgusal romanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Cantor's Dilemma[26][58]
  • The Bourbaki Gambit[59][60][61]
  • The Futurist and Other Stories[62]
    • How I Beat Coca-Cola and Other Tales of One-Upmanship[63]
  • Marx, Deceased. A Novel[64]
  • Menachem's Seed. A Novel[65]
  • NO. A Novel[67]

Drama

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Chemistry in Theatre: Insufficiency, Phallacy or Both[69]
  • Foreplay: Hannah Arendt, the Two Adornos, and Walter Benjamin[70]
  • Four Jews on Parnassus
  • An Immaculate Misconception: Sex in an Age of Mechanical Reproduction[71]
    • L.A. Theatre Works[72]
  • <i id="mwAaE">Oxygen</i> (with Roald Hoffmann, coauthor)[73]
  • Newton's Darkness: Two Dramatic Views[74]
  • Sex in an Age of Technological Reproduction: ICSI and TABOOS[75]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD Mucitler Onur Listesi'ne seçilen oral kontraseptifin gelişmesine yol açan ilk oral olarak oldukça aktif progestinin patenti

Djerassi kariyeri boyunca aralarında aşağıdakilerin de bulunduğu çeşitli ödüller kazandı:

  • Amerikan Kimya Derneği'nin Kimya ve Doğal Ürünler alanında Ernest Guenther Ödülü (1960)[76]
  • Scheele Ödülü (1972)
  • Ulusal Bilim Madalyası (Amerika Birleşik Devletleri Başkanı, 1973) doğum kontrol hapı üzerindeki çalışması için verildi.[77] (Ödül, o zamanlar adının Charles Colson ve Richard Nixon tarafından derlenmiş meşhur "Nixon'un düşmanları listesi"nde olması nedeniyle biraz ironikti. Bunu birkaç ay sonra San Francisco Examiner gazetesindeki bir makaleden öğrendi.)
  • Perkin Madalyası (1975)[78]
  • Ulusal Mucitler Onur Listesi (1978)[79]
  • Wolf Ödülü'nü alan ilk kişi, 1978[80]
  • Ulusal Teknoloji Madalyası (Amerika Birleşik Devletleri Başkanı, 1991) "çevre sorunlarının çözümüne yaptığı geniş teknolojik katkıları ve biyolojik olarak parçalanabilen ve zararsız olan böcek kontrol ürünlerine yönelik yeni, pratik yaklaşımlar geliştirme girişimleri" için verildi.
  • Amerikan Başarı Akademisi Altın Tabak Ödülü (1980)[81]
  • Priestley Madalyası (Amerikan Kimya Derneği, 1992)[7]
  • Willard Gibbs Madalyası (Amerikan Kimya Derneği Chicago Bölümü, 1997)
  • Avusturya Bilim ve Sanat Onur Ödülü, 1. sınıf (1999)[82]
  • Othmer Altın Madalyası (2000)[83][84]
  • Alman Kimya Topluluğu'nun Yazarlar Ödülü (2001)
  • Aşağı Avusturya eyaletine hizmetleri için Büyük Altın Madalya (2002)
  • Başkent Viyana Altın Madalyası (2002)
  • Federal Almanya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı Büyük Haçı (2003)
  • Academia Europaea'nın Erasmus Madalyası (2003)
  • Amerikan Kimyacılar Enstitüsü Altın Madalyası (2004)[80]
  • Göttingen Bilimler Akademisi Lichtenberg Madalyası (2005)
  • Roma'daki Premio letterario Serono (2005)
  • 80. doğum gününü kutlamak için Djerassi'nin portresini içeren bir Avusturya posta pulu (2005).[5] Avusturya hükûmeti ayrıca ona yeni bir Avusturya pasaportu gönderdi.
  • Avusturya Cumhuriyeti Hizmetlerinde Gümüş Onur Büyük Dekorasyonu (2008)[85]
  • Dortmund Teknik Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi'nden edebi çalışmaları için onursal doktora (21 fahri doktora olarak) (2009)
  • Alecrin Ödülü (2009, Vigo, İspanya)[kaynak belirtilmeli]
  • Antarktika'daki Brabant Adası'ndaki Djerassi Buzulu'nun adını Carl Djerassi'den (2009) almıştır.[86]
  • Kraliyet Cemiyeti Yabancı Üyesi (2010)[87]
  • Edinburgh Madalyası (2011)[88]
  • Heidelberg Üniversitesi Kimya ve Yerbilimleri Fakültesi'nden fahri doktora (2011)
  • Porto Üniversitesi'nden fahri doktora (2011)
  • Viyana Üniversitesi'nden fahri doktora (2012)
  • Viyana Tıp Üniversitesi'nden fahri doktora (2012)
  • Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi'nden fahri doktora (2013)
  • Viyana Sigmund Freud Üniversitesi'nden fahri doktora (2013)[kaynak belirtilmeli]
  • Bulgaristan Amerikan Üniversitesi'nden fahri doktora (2013)[89]
  • Innsbruck Üniversitesi'nden fahri doktora (2014)[90]

Djerassi'nin kaçırdığı ödüller arasında Nobel Ödülü bulunur. Nobel Komitesi tarafından "hakkı yenmiş" olarak görülen önemli kişiler arasındadır.[91]

Kişisel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Djerassi kendini "Yahudi ateist" olarak tanımlıyor.[92]

Djerassi üç defa evlendi ve iki çocuğu oldu. Virginia Jeremiah ile 1943'te evlendi ve 1950'de boşandılar.[93] Aynı yıl yazar Norma Lundholm (1917-2006) ile evlendi.[94] Çiftin iki çocuğu oldu ve 1976'da boşandılar.[95] İkinci boşanmasından bir yıl sonra Djerassi'nin Stanford Üniversitesi'nde İngilizce profesörü ve biyografici olan Diane Middlebrook ile ilişkisi başladı.[96] 1985'te evlendiler ve birlikte San Francisco ve Londra'da yaşadılar. Middlebrook 15 Aralık 2007'de kanserden öldü.[96][97]

5 Temmuz 1978'de Djerassi'nin sanatçı kızı Pamela (1950 doğumlu; Norma Lundholm'la ikinci evliliğinden) intihar etti.[98][99] Bu olayı otobiyografisinde yazdı. Middlebrook'un yardımıyla Djerassi ölen sanatçıların resimlerini toplamaktansa yaşayan sanatçılara destek olmaya karar verdi. Yaddo ve MacDowell gibi sanatçı kolonilerini ziyaret etti ve kendi kolonisini, Djerassi Resident Artist Program, kurmaya karar verdi.[6][15] İnek çiftliğini kapattı ve ağıl ile evleri sanatçılar için yaşam ve çalışma alanlarına döndürdü.[100][101] Kendisi ve eşi San Francisco'da yeniledikleri bir gökdelen dairesine taşındı.

Djerassi'nin oğlu Dale Djerassi (1953 doğumlu; Norma Lundholm'la ikinci evliliğinden) belgesel yapımcısı ve yatırımcı.[102]

Djerassi 30 Ocak 2015'te, 91 yaşında karaciğer ve kemik kanserinden kaynaklanan komplikasyonlardan dolayı öldü.[1][103] Carl Djerassi oğlu Dale ve Dale'in (Isabel Maxwell'le sekiz yıllık evliliğinden) oğlu Alexander'den daha sonra öldü.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f g h i j Robert D. McFadden (31 Ocak 2015). "Carl Djerassi, 91, a Creator of the Birth Control Pill, Dies". The New York Times. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2015. Carl Djerassi, an eminent chemist who 63 years ago synthesized a hormone that changed the world by creating the key ingredient for the oral contraceptive known as 'the pill,' died at his home in San Francisco on Friday. He was 91. His son, Dale, said the cause was complications of liver and bone cancer.... 
  2. ^ a b Zare, R. N. (2015). "Carl Djerassi (1923-2015)". Angewandte Chemie International Edition. 54 (17): 5001-5002. doi:10.1002/anie.201501335. PMID 25809781. 
  3. ^ Joachim Haupt (2008). Mein Leben - Carl Djerassi, der Vater der Pille (Almanca). ZDF, Arte. 43 dakika. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  4. ^ "Carl Djerassi, father of the Pill - obituary" 2 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Telegraph, 2 Şubat 2015.
  5. ^ a b c Weintraub, Bob. "Pincus, Djerassi and Oral Contraceptives" 29 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Chemistry in Israel, Bulletin of the Israel Chemical Society. Ağustos 2005, ss. 47–50.
  6. ^ a b c Wood, Gaby (14 Nisan 2007). "Father of the pill". The Guardian. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  7. ^ a b c d e f g h i j Sturchio, Jeffrey L.; Thackray, Arnold (31 Temmuz 1985). Carl Djerassi, Transcript of an Interview Conducted by Jeffrey L. Sturchio and Arnold Thackray at Stanford University on 31 July 1985 (PDF). Philadelphia, Pensilvanya, ABD: Center for History of Chemistry. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  8. ^ Center for Oral History. "Carl Djerassi". Science History Institute. 23 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  9. ^ "Carl Djerassi". Science History Institute. Haziran 2016. 23 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018. 
  10. ^ Board on Physics and Astronomy, Division on Engineering and Physical Sciences (2006). Instrumentation for a better tomorrow: proceedings of a symposium in honor of Arnold Beckman. Washington, D.C.: National Academies Press. ISBN 978-0-309-10116-5. 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2015. 
  11. ^ Rosenkranz, George (2005). "The Early Days of Syntex". Chemical Heritage Magazine. 23 (2): 8-13. 
  12. ^ Djerassi, C.; Miramontes, L.; Rosenkranz, G.; Sondheimer, F. (1954). "Steroids. LIV.1Synthesis of 19-Nov-17α-ethynyltestosterone and 19-Nor-17α-methyltestosterone2". Journal of the American Chemical Society. 76 (16): 4092-4094. doi:10.1021/ja01645a010. 
  13. ^ Hayman, Suzie (1 Şubat 2015). "Carl Djerassi obituary". The Guardian. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  14. ^ Arnold, Laurence (31 Ocak 2015). "Carl Djerassi, Chemist Behind Birth-Control Pill, Dies at 91". Bloomberg. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  15. ^ a b "Djerassi Resident Artists Program". 14 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  16. ^ "Albertina's Modern Holdings Deepened by Transfer of Batliner Collection". Art Tattler International. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  17. ^ a b c d Reinhardt, Carsten. "CHF Remembers Carl Djerassi". Chemical Heritage Foundation. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  18. ^ Wells, Ken (2003). Herd on the street: animal stories from the Wall Street journal. New York: Free Press. ss. 233-244. ISBN 9780743254205. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  19. ^ a b . (Temmuz 2011). "The Joshua Lederberg Papers: Computers, Artificial Intelligence, and Expert Systems in Biomedical Research". Profiles in Science. Bethesda, Md.: U.S. National Library of Medicine. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2011. 
  20. ^ "Board of Sponsors". Bulletin of the Atomic Scientists. 18 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  21. ^ "Carl Djerassi, Ph.D." Pharmanews. Phamanex. 14 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2006. 
  22. ^ Gehrke, Ingrid (2008). Der intellektuelle Polygamist: Carl Djerassi's Grenzgänge in Autobiographie, Roman und Drama. Berlin et al.: Lit Verlag. ISBN 978-3-8258-1444-1. 
  23. ^ Grünzweig, Walter, ed. (2012). The SciArtist: Carl Djerassi's Science-in-Literature in Transatlantic and Interdisciplinary Contexts. Berlin et al.: Lit Verlag. ISBN 978-3-643-90231-3. 
  24. ^ Marks, Lara V. (2004). Sexual Chemistry: A History Of The Contraceptive Pill. Diane Publishing Company. ISBN 978-0-300-08943-1. 
  25. ^ Tone, Andrea (2001). Devices and Desires. New York: Hill and Wang, A Division of Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-8090-3817-6. 
  26. ^ a b Cantor's Dilemma, Penguin, 1989. 0-14-014359-9
  27. ^ a b c d Trueman, Matt (29 Nisan 2014). "New play by Carl Djerassi, inventor of the pill, explores philosophers' sex lives". The Guardian. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  28. ^ a b c d Guthrie, Julian (15 Ekim 2014). "Act 2 for pill's inventor: Carl Djerassi writing plays at 91". SFGate. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  29. ^ Sterken, Christiaan (2012). "Chemistry in Theatre. Insufficiency, Phallacy or Both. Carl Djerassi (Book Review)" (PDF). The Journal of Astronomical Data. 18 (6). 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  30. ^ Djerassi, Carl. "Science in Fiction". 2 Kasım 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008. 
  31. ^ Solon, Olivia (6 Eylül 2012). "Q&A: Co-Inventor of 'The Pill' Talks Art, Science and Chemistry". Wired UK. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  32. ^ Bouton, Katherine (3 Aralık 2012). "In Lab Lit, Fiction Meets Science of the Real World". The New York Times. ss. D2. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  33. ^ "The Bourbaki Gambit". University of Georgia Press. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  34. ^ Smith, Phililp (1997). "Pugwash, thinly disguised". Bulletin of the Atomic Scientists. 53 (6): 57-58. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  35. ^ Djerassi, Carl (4 Kasım 2013). "Carl Djerassi: 'I, a feminist father of the Pill, foresee no male Pill'". Wired Science. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  36. ^ "'Marx, Deceased' by Carl Djerassi (Review)". Kirkus Reviews. 2 Ağustos 1996. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  37. ^ Andi Jordan, "Carl Djerassi's Science-in-Theatre Plays: The Theatrical Realization," in: Walter Grünzweig, ed., The SciArtist: Carl Djerassi's Science-in-Literature in Transatlantic and Interdisciplinary Contexts, Berlin et al.: Lit Verlag, 2012, p. 119.
  38. ^ Levy, Dawn (23 Şubat 2000). "Djerassi's science-in-fiction explores sex and reproduction". Stanford News Service. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  39. ^ Zare, Richard N. (3 Ekim 2001). "Play co-authored by Carl Djerassi offers caricature of Nobel Prize selection process". Stanford Report. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  40. ^ Campos, Liliane (9 Ağustos 2004). "Examining Newton's darker side". Physics World. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  41. ^ Rohn, Jennifer (23 Nisan 2005). "Science and Art go head-to-head". LabLit.com. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  42. ^ a b Walter Grünzweig, ed., The SciArtist: Carl Djerassi's Science-in-Literature in Transatlantic and Interdisciplinary Contexts, Berlin et al.: Lit Verlag, 2012.
  43. ^ "Featured Research - Play Highlights Literary Career of Renowned Chemist, Carl Djerassi". Stanford Humanities Center. 1 Şubat 2010. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  44. ^ Valsler, Ben (30 Eylül 2014). "Carl Djerassi - chemistry and theatre". Chemistry World. 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  45. ^ Priest, Susanna Hornig, (Ed.) (2010). "Science Theater". Encyclopedia of science and technology communication. Thousand Oaks, Calif.: SAGE. s. 742. ISBN 978-1412959209. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  46. ^ "Good Chemistry Yields 'Oxygen'". Science & Technology. 30 Nisan 2001. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  47. ^ Calamia, Donald V. (1 Eylül 2005). "Curtain Calls". Between the Lines News. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  48. ^ McNamee, Dardis (19 Haziran 2012). "Carl Djerassi: The Poet of Progressive Science". The Vienna Review. 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  49. ^ The Clock Runs Backwards, Brownsville, OR: Story Line Press, 1991. 0-934257-75-2
  50. ^ A Diary of Pique/ Tagebuch des Grolls, Haymon Verlag, Innsbruck, 2012. 978-3-85218-719-8
  51. ^ The Politics of Contraception, New York & London: W. W. Norton, 1979. 0-393-01264-6
  52. ^ The Pill, Pygmy Chimps, and Degas' Horse, Basic Books, 1992. 0-465-05758-6 (autobiography)
  53. ^ From the Lab into The World: A Pill for People, Pets, and Bugs, American Chemical Society, 1994. 0-8412-2808-6
  54. ^ Paul Klee: Masterpieces of the Djerassi Collection, (coeditor), Prestel Publishing, 2002. 3-7913-2779-8
  55. ^ Dalla pillola alla penna, Di Renzo Editore, 2004. 88-8323-086-8
  56. ^ This Man's Pill: Reflections on the 50th Birthday of the Pill, Oxford University Press, USA, 2004. 0-19-860695-8 (autobiography)
  57. ^ In Retrospect : From the Pill to the Pen, Imperial College Press, USA, 2014. 978-1783265329 (autobiography)
  58. ^ "Review of Cantor's Review by Carl Djerassi". Publishers Weekly. 1 Ekim 1989. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  59. ^ The Bourbaki Gambit, Penguin, 1994. 0-14-025485-4
  60. ^ "Review of The Bourbaki Gambit by Carl Djerassi". Kirkus Reviews. 1 Ekim 1994. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  61. ^ "Review of The Bourbaki Gambit by Carl Djerassi". Publishers Weekly. 29 Ağustos 1994. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  62. ^ The Futurist and Other Stories, London & Sydney: Macdonald, 1989. 0-356-17500-6
  63. ^ How I Beat Coca-Cola and Other Tales of One-Upmanship, Madison: Terrace Books/U Wisconsin P, 2013. 978-0-299-29504-2
  64. ^ Marx, Deceased. A Novel, Athens & London: U of Georgia P, 1996. 0-8203-1835-3
  65. ^ Menachem's Seed. A Novel, Athens & London: U Georgia P, 1997. 0-8203-1925-2
  66. ^ Menachem's Seed, Penguin, 1996. 0-14-027794-3
  67. ^ NO. A Novel, Athens & London: The U of Georgia P, 1998. 0-8203-2032-3
  68. ^ NO, Penguin, 1998. 0-14-029654-9
  69. ^ Chemistry in Theatre: Insufficiency, Phallacy or Both, Imperial College Press, 2012. 978-1-84816-937-1
  70. ^ Foreplay: Hannah Arendt, the Two Adornos, and Walter Benjamin, Madison: U Wisconsin P, 2011. 978-0-299-28334-6
  71. ^ An Immaculate Misconception: Sex in an Age of Mechanical Reproduction, London: Imperial College Press, 2000. 1-86094-248-2 (adapted from the novel Menachem's Seed)
  72. ^ L.A. Theatre Works, Audio Theatre Collection CD, 2004. 1-58081-286-4
  73. ^ Oxygen (with Roald Hoffmann, coauthor), Weinheim et al.: WILEY-VCH, 2001. 3-527-30413-4
  74. ^ Newton's Darkness: Two Dramatic Views, (with David Pinner, coauthor), London: Imperial College Press, 2004. 1-86094-390-X
  75. ^ Sex in an Age of Technological Reproduction: ICSI and TABOOS, Madison: U Wisconsin P, 2008. 978-0-299-22790-6
  76. ^ "Ernest Guenther Award in the Chemistry of Natural Products". American Chemical Society (İngilizce). 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020. 
  77. ^ "National Science Foundation - The President's National Medal of Science". 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  78. ^ "SCI Perkin Medal". Science History Institute. 31 Mayıs 2016. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018. 
  79. ^ "National Inventors Hall of Fame". 9 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  80. ^ a b "American Institute of Chemists Gold Medal". Science History Institute. 31 Mayıs 2016. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018. 
  81. ^ "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  82. ^ "Reply to a parliamentary question" (PDF) (Almanca). s. 1219. 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
  83. ^ Reisch (5 Haziran 2000). "Carl Djerassi Receives Othmer Gold Medal". Chemical & Engineering News. 78 (23): 79. 
  84. ^ "Othmer Gold Medal". Science History Institute. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014. 
  85. ^ "Reply to a parliamentary question" (PDF) (Almanca). s. 1833. 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
  86. ^ Composite Gazetteer of Antarctica: 7 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Djerassi Glacier.
  87. ^ "Foreign Members". Royal Society. 27 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2012. 
  88. ^ "Pill inventor Carl Djerassi to receive Edinburgh Medal" 13 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 8 April 2011.
  89. ^ "Honorary Degree Recipients". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  90. ^ "Carl Djerassi erhielt Ehrendoktorat" 30 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Innsbruck, 6 June 2014.
  91. ^ What Are the Unwritten Rules of Winning a Nobel Prize? 30 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. October 9, 2015 (published & accessed).
  92. ^ "Carl Djerassi: The Steroid King." Carl Djerassi: The Steroid King. N.p., n.d. Web. 01 Oct. 2016. His parents were both Jewish, but although young Carl was bar mitzvahed, the family was not religiously observant. He characterizes himself as a "Jewish atheist."
  93. ^ Lennon, Troy (3 Şubat 2015). "Father of the pill became patron of young artists". The Daily Telegraph (Australia). Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  94. ^ "Obituary: Norma Lundholm Djerassi, writer, poet, world traveler". almanacnews.com. 13 Aralık 2006. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020. 
  95. ^ Sleeman, Elizabeth, (Ed.) (2003). The International Who's Who 2004 (67. bas.). Londra: Europa. s. 437. ISBN 9781857432176. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  96. ^ a b Haven, Cynthia, "Diane Middlebrook, professor emeritus and legendary biographer, dies at 68" 7 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Stanford University, 9 January 2008.
  97. ^ Mills, John, Which Yet Survive. Impressions of Friends, Family and Encounters, Quartet Books, London, 2017
  98. ^ Vimeo'da videosu interviewed by Roger Kornberg, Annual Review of Biochemistry
  99. ^ Carl Djerassi, Desert Island Discs 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Radio 4
  100. ^ King, John (7 Eylül 2011). "Diane Middlebrook Memorial Writers' Residences". SFGate. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  101. ^ "Cass Calder Smith's Bold New Cabins at the Djerassi Resident Artists Program". Architectural Digest. 8 Haziran 2012. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  102. ^ Sutton, Ron (2005). "A Slick Distribution Plan for 'Oil on Ice'". IDA. International Documentary Association. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015. 
  103. ^ "Carl Djerassi, Who Helped Discover Birth Control Pill, Dies at 91". forward.com. 31 Ocak 2015. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Djerassi&oldid=34011258" sayfasından alınmıştır