Cinsel Devrim
| Cinsel Devrim | |
|---|---|
| Tarih | 1960-1980 |
| Mekân | Dünya çapında |
| Amaç | Cinselliğin ve doğum kontrolünün daha geniş kabülü |
Cinsel Devrim, Batı dünyasında 1950'li yılların ortalarından başlayıp 1960'larda belirginlik kazanan, genel olarak cinselliğin evliliğe, tek eşliliğe, heteroseksüelliğe ve üremeye indirgenmesine karşı çıkan, cinsel özgürlük konusunda haz ve istek üzerine her eylemi meşru gören bir siyasi harekettir.[1]
Kuramları, psikanalist Wilhelm Reich'ın çalışmalarından hareketle şekillenmiştir.[2] Evlilik öncesi ilişkinin, zinanın, eşcinselliğin, doğum kontrol hapı kullanımı ve kürtaj yoluyla doğum kontrolünün normalleşmesinde ve modern porno sektörünün doğuşunda etkili olmuştur.
Geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]19. yüzyıl sonunda, içinde yaşadıkları toplumda cinsellik negatif bir kavram olarak tanımlanır ve birçok cinsel davranış hastalık olarak kabul edilirken Henry Havelock Ellis, Richard Von Kraft – Ebing gibi araştırmacıların çalışmaları, cinselliğin normal algılanmaya başlamasında rol oynadı.[3] Psikanalist Freud, cinselliği ve cinsel memnuniyeti insan hayatının temel parçası olarak değerlendirdi ve insanların olabildiğince fazla cinsel memnuniyet ve olabildiğince az acı duymaları gerektiğini vurguladı.[3]
Freud'un öğrencisi Wilhelm Reich, insanların bilinçaltında yatan dürtüleri serbest bırakırlarsa rahatlayacağı görüşünü savundu; cinsel açıdan tatmin olmuş kişilerin faşizmden, savaş yanlılığından, tüm kötülüklerden uzak olacağını ileri sürdü.[2] Reich'in görüşleri; ergenlik dönemi cinsellik, evlilik dışı cinsel ilişki, doğum kontrol hapı ve kürtaj yolu ile doğum kontrolü ve kadının ekonomik bağımsızlığını kazanması gibi önemli konuların araştırılmasına ve gündeme taşınmasına önayak oldu.
Viyana’da tıp okurken W. Reich'ın tezleriyle tanışan William Burroughs bu tezleri işleyerek Amerika’da ilk kıvılcımı başlattı. II. Dünya Savaşı'nın ardından başlayan Soğuk Savaş'ın taraflarından biri olan ABD'de genele yayılı sosyal hayata nüfuz eden denetim, kontrol ve sansür, cinsel baskıları da getirmişti. Cinselliğin söze vurulması bile olanaksız gibiydi. Evlilik öncesi ilişkiler meşru görülmediğinden kadınlar erken yaşta evleniyor, eşcinselliğin varlığı reddediliyordu. Böyle bir dönemde "eski kafalı” dedikleri topluma duydukları yabancılığı giyim ve davranışlarıyla sergileyen Beat Kuşağı ortaya çıktı. Bu kuşağın, uyuşturucu ve caz müziğin ardından cinsel devrimi yaşamlarının merkezine koymasında belirleyici isimlerden biri William Burroughs oldu.[4][5]
Biyolog Alfred Kinsey, "Kinsey Raporları" olarak anılan "İnsan Erkeklerinde Cinsel Davranışlar" (1948), "İnsan Dişilerinde Cinsel Davranışlar" (1953) adlı kitaplarında 5300 erkek ve 5940 kadın ile yapılan görüşmelerden elde ettiği verileri kullanarak insanlardaki cinsel yönelimlerin geniş bir yelpazeye bölündüğünü ileri sürdü.[6] Tüm dünyada çok okunan Kinsey Raporları, Amerikan ceza sisteminde "suç" olarak kabul edilen zina, çocuk erotizmi, kürtaj, evlilik öncesi cinsel ilişki, karı-kocaların birbirlerini aldatması ve eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılıp normalleşmesinde etkili oldu.[7]
Doğum kontrol hapının 1960'lardaki icadı, cinsellikle doğurganlığın birbirinden ayrılmasını mümkün kıldı ve cinsel alışkanlıkların değişiminde, daha özgür yaşanılabilir kılınmasında önemli rol oynadı.[2] Birçok ülkede kullanımı yasak olan ve yasadışı yollardan temin edilen doğum kontrol hapları, önce yalnızca evli kadınlara satılma başlandı; feministlerin mücadelesi sonucu 1970'lerde birçok ülkede yasallaştı. Bu dönemde kadın hareketleri, eğitim, çalışma, yurttaşlık alanlarında hak mücadelelerini genişletip ev içi ücretsiz emek, aile içi şiddet, tecavüz gibi yeni konuları temel almaya başlamıştı. Özel olanın, cinsel olanın politik olduğu anlayışı ile hareket eden kadınlar, doğum kontrolünün yaygınlaştırılmasını, kürtajın daha güvenilir koşullar altında yapılması talepleri için mücadele etmekteydi. Birçok feminist, evliliğin ve "heteroseksüel seks kurumu olan ailenin ortadan kaldırılmasını savundu.[2] Cinselliğin tek ifadesinin evlilik olmaktan çıkması ile 1960'larda boşanmalar arttı. Evlilik sonucu doğmamış çocukların hakları için mücadeleler verildi.
1970’li yılların başında odağına daha çok kadınları alan çalışmalar yapılmasına lezbiyen aktivistler tarafından başkaldırılar oldu.[8] 1970'lerin sonunda lezbiyen ve gey özgürleşme hareketleri ortaya çıktı; homoseksüel ilişkilerin onay görmesi, yasakların kalkması için mücadele verildi.
Cinsel devrim, 1960'ların sonunda modern porno sektörünün doğuşunda da etkili oldu. Bu nedenle, her türlü eşitsizliğe, cinsiyetçiliğe, sömürü düzenine bir karşı çıkış hareketi olarak ortaya çıkmış olsa da erkeklerin lehine olan bazı gelişmelere kaynak sağlamakla, kadınlar açısından kayıplara yol açmakla eleştirilmiştir.[2][9]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir rapora göre Kaliforniya’daki genç nüfus arasında cinsel yolla bulaşan hastalıkların görülme oranı rekor düzeylere ulaşmaktadır. Cinsel devrimin ardından AIDS, Belsoğukluğu ve Frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar ortaya çıkıp çok sayıda toplumda yaygın oldu. Bazı uzmanlara göre cinsel devrim evlilik ve aile kurumlarını direkt olarak hedef alıp onları bozmaya başladı. Bu hareketten sonra boşanma oranları arttı. Yaklaşık 60 milyon ölü çocuğun dünyaya gelmesi, evlilik dışı ilişki sonucu doğumlar, babası belli olmayan çocuklar ve porno bağımlılığı cinsel devrimin sonuçlarındandır.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Şahin, Meryem. "Dünyada Toplumsal Cinsiyet Karşıtı (Anti-Gender) Hareketler". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 3, Eylül 2020. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ a b c d e İnce, Feyzanur. "68 Kuşağı, İkinci Dalga Feminizm ve Cinsel Devrim Üzerine Mukayeseli Bir Değerlendirme". Tesadernegi.org, 19 Temmuz 2018. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ a b Esencan, Tuğba Yılmaz; Kızılkaya Bej, N. "Günümüze değin cinsellik konusunda yapılan çalışmaların irdelenmesi" (PDF). Androloji Bülteni Cilt: 23 Sayı: 1, Yıl: 2015. 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ Dörtler, Gizem (20 Mart 2013). "'Yolda'ki kuşak: Beat". 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
- ^ Bakırcı, Çağrı Mert. "Kinsey Skalası". Evrimagaci.org sitesi, 19 Ocak 2015. 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Gültekin, Mücahit. "Cinsel İstismar ve Hukukun Manipülasyonu: Amerika". İslamianaliz.com sitesi, 24 Ocak 2018. 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Altınel Baysal, Gözde. "Lgbti'lerin ikili cinsiyet düzeni içerisindeki var olma durumlarının çok yönlü olarak ele alınması ve sosyal hizmet gereksinimlerinin belirlenmesi" (PDF). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüks lisans tezi, Ankara 2019. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Nisan 2021.
- ^ Temelkuran, Ece. "Cinsel Özgürlük Mavalı..." Birikim Dergisi Sayı 119, Mart 1999. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021.
- ^ "Cinsel devrim faciavari bir başarısızlık örneğidir". 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2022.