Ağaçören
| Ağaçören | |
|---|---|
Ağaçören'in haritası | |
Aksaray'ın Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Aksaray |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Coğrafi bölüm | Konya Bölümü |
| İdare | |
| • Kaymakam | Naim Akar |
| • Belediye başkanı | Kemal Salman (AKP) |
| Rakım | 1217 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 7.577 |
| • Kır | 4,928 |
| • Şehir | 2.899 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| ISO 3166 kodu | TR-68 |
| Posta kodu | 68600 |
| İl alan kodu | 382 |
| İl plaka kodu | 68 |
Eski adı Panlı olan Ağaçören, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray iline bağlı bir ilçedir. 2023 nüfus sayımına göre ilçe nüfusu 7.971'dir. İlçe 407 kilometrekare alan kaplamaktadır ve ortalama yüksekliği 1.217 metredir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe sınırları MÖ 3-4. yüzyılda Hititler tarafından yerleşim alanı olarak kullanılmış olup, daha sonraları Bizanslılar zamanında Kapadokya bölgesi içinde kalmıştır. Bu zamanlara ait buluntular ilçe sınırları içindeki Taşkale ve Kilise mevkiinden elde edilmiştir. 1071'den sonra bölgeye Oğuzlar ve daha öncesinde Peçenekler yerleşmeye başlamışlardır. Daha sonrasında ise Anadolu Selçukluları'na bağlı olarak kalmışlardır. Bu devletin yıkılması ile bölgeye Karamanoğulları hakim olmuşlar ve daha sonra Kadı Burhaneddin Beyliği hakimiyeti altında bulunmuşlardır. Osmanlı döneminde pek bir hareketlilik görülmeyen bölge, mütareke döneminde düşman işgaline uğramamıştır. Ancak, işgal altında bulunan bölgelerden çok sayıda göç almıştır. Panlı 1920'den 1933'e kadar Aksaray'ın tek nahiyesi olmuştur fakat Aksaray ilçe yapılınca Ankara'ya bağlanmıştır. İlçenin adı 1961 yılında Ağaçören olarak değiştirilmiştir. Sonrasında ise Ankara'ya bağlı bir nahiye iken 15.06.1989 tarih ve 3578 sayılı kanun ile ilçe olarak yeniden Aksaray'a bağlanmıştır.
Nahiye olduğu dönemde 2 mahalle, ilçe olduktan sonra ise 5 mahalle olmuştur. 2013 itibarıyla 8 mahallesi bulunmaktadır. Bunlar; Cumhuriyet Mahallesi, Fatih Mahallesi, Gümüştepe Mahallesi, Kale Mahallesi, Şehit Rasim Bozkurt Mahallesi, Yeni Mahallesi, Yılmazlar Mahallesi, Yurtsever Mahallesi, Zafer Mahallesi'dir.
İlçede 1957 yılından günümüze kadar Nahiye Müdürü ile birlikte toplam 8 Belediye başkanı görev almıştır.[2] Belediye başkanları ve görev yaptıkları dönemler şöyledir:[3]
- Salih Arslanhan 1957-1963
- Ömer Lütfi Posluoğlu 1963-1973
- Ramazan Göktaş 1973-1980
- Hidayet Ülger 1980-1984
- Salih Atak 1984-1994
- Ramazan Bekleviç 1994-2004
- Fırat Salman 2004-2014
- Tuncay Atak 2014-2019
- Yaşar Bekleviç 2019-2024
- Kemal Salman 2024-...
Genel coğrafyası ve yeryüzü şekilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağaçören İlçesi İç Anadolu Bölgesi'nin Orta Kızılırmak Bölümü'nün güneyinde yer almaktadır. Kuzeyinde Sarıyahşi İlçesi, Doğusunda Ortaköy İlçesi Güneyi Aksaray Merkez İlçesi ve Batısı ise Şereflikoçhisar İlçesi sınırları ile çevrilidir.
İlçenin toplam yüzölçümü 385.000 hektar olup, rakımı ortalama 1100 m'dir. İlçenin yerleşim alanı plato olasına rağmen ilçe merkezi bir tepe üzerinde kuruludur. Güney ve Doğu bölümleri yörenin volkanik dağları olan Ekecik ve Hasandağı volkan küllelerinin soğuyarak sertleşmesiyle oluşan yumuşak kayalarla kaplanmıştır. Genelde toprak yapısı kumlu, kireçli ve çoraktır.
Dalgalı bir görünüm arz eden toprakları üzerinde hakim bitki örtüsü bozkırdır. Doğal bitki örtüsü geven, çakır dikeni, kekik, burçak, ağaç türü bitkiler ise küçük akarsu boylarında yetişen söğüt, kavak, iğde ağaçlarıdır.
İlçenin belli başlı tek akarsuyu güneybatısında bulunan Peçenek Deresi'dir. İlçe sınırlarında birçok dere mevcut olup, üzerinde göletler yapılmış ve tarım alanlarının sulanmasında kullanılmaktadır. Belli başlı dereleri Kilise, Çelikgöl, Camili ve Kederli dereleridir. İklimi karasal olup, kısa geçen yazlar sıcak ve kurak, uzun geçen kışlar ise oldukça soğuktur. Yağan kar ve yağmurlar taşkın ve sel gibi afetlere sebebiyet vermektedir. İlçenin batısı genelde diğer bölgelere oranla ılık ve rutubetlidir. Bunun nedeni ise İç Anadolu Bölgesinin en büyük gölü olan Tuz Gölü ve Hirfanlı Barajı'na yakın olmasındandır.[2]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe; 27 köy ve 6 mahalleden oluşmaktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[4] | 17.962 | 3.543 | 14.419 |
| 2000[5] | 15.869 | 4.983 | 10.886 |
| 2007[6] | 11.870 | 4.005 | 7.865 |
| 2008[7] | 11.284 | 3.696 | 7.588 |
| 2009[8] | 10.911 | 3.630 | 7.281 |
| 2010[9] | 10.448 | 3.449 | 6.999 |
| 2011[10] | 9.995 | 3.309 | 6.686 |
| 2012[11] | 9.379 | 3.047 | 6.332 |
| 2013[12] | 9.269 | 2.989 | 6.280 |
| 2014[13] | 8.881 | 2.906 | 5.975 |
| 2015[14] | 8.467 | 2.746 | 5.721 |
| 2016[14] | 8.373 | 2.752 | 5.621 |
| 2017[14] | 8.175 | 2.712 | 5.463 |
| 2018[14] | 8.320 | 3.034 | 5.286 |
| 2019[14] | 7.972 | 2.952 | 5.020 |
| 2020[14] | 7.827 | 2.899 | 4.928 |
| 2021[14] | 7.633 | 2.878 | 4.755 |
| 2022[14] | 7.577 | 2.838 | 4.739 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2013.
- ^ "BELEDİYE / Belediye Başkanları | Ağaçören Belediyesi". www.agacoren.bel.tr. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Ağaçören Nüfusu - Aksaray". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Aksaray Ağaçören Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aksaray Valiliği 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Aksaray Belediyesi 18 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.