Biblia Polyglotta
| Makale serilerinden |
| Hristiyanlık |
|---|
Biblia Polyglotta (aynı zamanda Biblia Regia ya da "Kitâb-ı Mukaddes'in Kralı" olarak da tanımlanır), çok lisanlı bir Kitâb-ı Mukaddes'tir. Biblia Polyglotta ismini taşıyan bu Kitâb-ı Mukaddes Belçika'nın Anvers şehrinde Christoffel Plantijn tarafından 5 lisanda ve 8 cilt olarak 1568-1573 tarihleri arasında basılmıştır.
Lisanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitap, Kitâb-ı Mukaddes'in Yunanca, Latince, Aramice, Süryanice ve İbranice dillerinde bir sinoptik özetidir. Basımın özelliği ise sadece çok lisanlı tercümenin yanında bu lisanlarda farklı harf stillerini de içermesidir. Kitap toplam 1100 adet basılmıştır.
Finansman
[değiştir | kaynağı değiştir]Plantijn'ın Kalvenist sempatisi olduğu varsayılıyordu, ancak dönemin Anvers şehri ise tamamıyla Katolik'ti. Kendisinin yine o döneminin yönetimini elinde bulunduran İspanya Kralı II. Felipe'ye karşı samimiyetini ispatlayabilmek amacıyla Kitâb-ı Mukaddes'in çok lisanlısını üretmek için bir plan geliştirmişti. Kral bu planın finansmanını sağlayarak Benito Arias Montano isimli İspanyol teoloğu Anvers'e yollayarak, sekiz ciltlik şaheser baskının üretimine gözlemcilik yapmasını ister. Neticede bu çok lisanlı Kitâb-ı Mukaddes'in 1100 adet kopyası basılır.
Ciltler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kitâb-ı Mukaddes'in ilk 4 cildi Eski Ahit'ten oluşmaktadır. Sol sayfalar da ise iki kolon olmakla birlikte orijinal İbranice metnin yanında Latince tercümesi de mevcut. Sağ sayfalarda ise aynı metnin Yunancası ile birlikte yine Latince tercümesi mevcut. Bu kolonların altında sol sayfada Aramice ve sağ sayfadaki kolon altında da yine Latince tercümesi bulunuyordu. İbranice baskı yapabilmek için Plantijn çeşitli baskı modelleri içinde Daniel Bomberg'in İbrani baskı kalıplarını kullanmıştır. Bu kalıpları ise Bomberg'in yeğenleri kendisine ulaştırmışlardı.
- Beşinci cilt ise Yeni Ahit'in Süryanice ve Yunancasını içeriyor. Her birinin Latince tercümeleri de mevcut olmasıyla birlikte bir de Süryanice'nin İbranice tercümesi mevcut.
- Altıncı cilt ise tüm Kitâb-ı Mukaddes'in Yunancasını ve İbranicesini orijinal halini içeriyor ve satır aralarında da Latince tercümesi de basılması ihmal edilmemiştir.
- Son iki cilt ise sözlük içeriyor; İbranice-Latince, Yunanca-Latince, Süryanice-Aramice, gramer kuralları, isim listeleri vb. Bu ciltler daha çok öğrencilerin işine yarıyordu. Tüm Kitâb-ı Mukaddes'i içeren nüshası - orijinal baskı yerleşkesi - Plantin-Moretus müzesinde bu proje için tasarlanmış olan baskı kalıplarıyla birlikte sergilenmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anvers Plantin-Moretus Müzesi, müze rehberi
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harry Ransom merkezi ender olan çokdilli Kitâb-ı Mukaddes’i elde etti - Teksas Üniversitesi, Austin Yerleşkesi 12 Ağustos 2010 tarihinde erişildi - İngilizce