Emily Davison
Emily Wilding Davison (11 Ekim 1872 Londra -8 Haziran 1913) 20. yüzyılın ilk yıllarında Birleşik Krallık'ta kadınların oy hakkına sahip olabilmesi için mücadele etmiş bir süfrajettir. Mücadele verdiği 9 olayda tutuklanmış, 7 defa açlık grevine gitmiş, 49 olayda da mücadeleyi bırakmaya zorlanmıştır. 1913'te Epsom Derbisi adı verilen at yarışlarında yarış esnasında protesto için sahaya girdiği anda Kral V. George 'un atı Anmer'in altında kalmış ve ölmüştür. Cenaze töreni WSPU(Women's Social and Political Union-Kadınların Sosyal ve Politik Birliği) tarafından 14 Haziran 1913'te düzenlenmiştir. 5.000 süfrajet ve Londra sokaklarında sıralanan hayranlarıyla birlikte 50.000 kişinin katıldığı cenaze töreninde, Davison'ın naaşı Bloomsbury'deki kilise töreninden sonra trenle Morpeth, Northumberland'daki aile mezarlığına defnedilmiştir.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk yılları ve eğitim hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Davison 11 Ekim 1872 yılında Londra'nın güneydoğusunda bulunan Greenwich'te doğmuştur. Babası emekli bir tüccar olan Charles Davison, annesi ise Margaret, née Caisley'dir. Davison çiftin 3. çocuğudur; bir abisi ve 1880 yılında 6 yaşında iken difteriden ölen bir kız kardeşi vardır. Davison henüz bebekken Sawbridgeworth, Hertfordshire'a taşınmışlardır. Davison 11 yaşında kadar evde gördükten sonra, ailesi tekrar Londra'ya taşınmıştır. Londra'da bir gündüz okuluna devam etmiştir, 13 yaşına iken Kensington Lisesi'ne girmiştir. 1891'de Royal Holloway College'ta Edebiyat okumak için burs kazanmıştır. Fakat, babası ölünce okul masraflarını karşılayamayan Davison okulu bırakmak zorunda kalmıştır.
Gündüzleri özel öğretmen olarak çalışan Davison, geceleri de ders çalışmaya devam etmiş ve St. Hugh's College, Oxford'a bir dönem için kaydolacak kadar parayı biriktirebilmiştir. İngilizce alanında birinci dereceden onur öğrencisi olmayı başarmıştır. Fakat diğer alanlar kadınlara kapalı olduğu için mezun olamamıştır. 1895-1896 yılları arasında Edgbaston'da bir kilise okulunda kısa bir dönem için çalıştıktan sonra Worthing'te bir özel okulda çalışmaya devam etmiştir. Daha sonra Northamptonshire'a taşınmış ve bir ailenin yanında çocukları için dadılık yapmaya başlamıştır. 1902 yılında Londra Üniversitesi'ne kaydolan Davison, 1908 yılında 3 derece onur öğrencisi olarak mezun olmuştur.[1]
Aktivizm yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]1906 yılında WSPU'ya katılan Davison 1908 ve 1909 yılları arasında öğretmenliği bırakıp kendini tam zamanlı olarak birliğin aktivitelerine adamıştır. Birliğin eylemleri için mücadele vermiş ve militanlaşmıştır. 1909 yılının Mart ayında ilk kez tutuklanmıştır. 1909 yılının Mart ayında yoldaşları Mary Leigh ve Alice Paul ile birlikte bir halk toplantısını bastıkları için 2 ay uzaklaştırılmış ve bunun üzerine açlık grevine giden Davison 5 buçuk gün sonra salıverilmiştir. 1909 yılının eylül ayında tekrar tutuklanıp, tekrar açlık grevine girmiştir ve tekrar salıverilmiştir. Fakat ekim ayında tekrar tutuklanıp açlık grevine girdiğinde hükûmet mahkûmu zorla yemek yedirme gücünü kullanmıştır. Davison daha sonraları ölene kadar kadınların hak sahibi olmaları için mücadele vermiş ve birçok kez tutuklanıp açlık grevine girmiştir.[1]
Epsom Derbisi
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Haziran 1913'te yaklaşık 300.000 kişinin katıldığı Kraliyet yarışında seyircilerin arasından parkura koşarak kendini atların önüne atan Davison kralın atının altında kaldı ve ölümcül yaralar aldı. Kaldırıldığı hastanede hayata gözlerini kapattı. Kendini parkura attığı esnada yarış filme çekiliyordu ve tüm dünya bu sahneyi görmüş oldu. Onun ve tüm süfrajetlerin amacı, kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanmaktı ve bunun için lafta kalmamayı, eyleme geçmeyi hedefliyorlardı.Böylece bombalar patlatmış, vitrin camlarını indirmiş ve birçok kundaklama olayını gerçekleştirmişlerdir. Epsom derbisi ise Davison'ın gerçekleştirdiği son eylem olmuş ve geride herhangi bir not bırakmamıştır. Cebinden bir tren bileti, zarf ve pullar çıkmıştır ki o dönemde tutuklanma ihtimaline karşı tüm süfrajetler yanında bu tür şeyleri taşırdı. WSPU (Kadınların Sosyal ve Politik Birliği)'nun kurucusu Emmeline Pankhurst'a göre Emily insanların vicdanının ancak biri öldüğünde ayaklanacağına inanıyordu. Böylelikle de bu intiharı planladı. Polise göre ise yapılan soruşturmada bu olay bir intihar değil talihsizlikti.[2]
Cenaze Töreni
[değiştir | kaynağı değiştir]14 Haziran 1913'te Emily Wilding Davison için WSPU (Kadınların Sosyal ve Politik Birliği) tarafından büyük bir cenaze töreni düzenlendi. 5.000 kadın ve binlerce erkeğin de katıldığı cenaze töreninde süfrajetler birliğin renkleri olan mor ve beyaz renklerle kıyafetler giyerek yürüyüş yaptılar. Cenazesi önce Bloomsbury'de düzenlenen kilise töreninden sonra memleketi olan Morpheth'e trenle uğurlanmıştır. Mezar taşında bir WSPU sloganı olan "Deeds not words" yazmaktadır.[1][2] Kendisine çarpan jokey olan Herbert Jones beyin sarsıntısı geçirdi. Hastanede tedavi altındayken Davison'ın cenazesine çelenk göndermiştir. Jones ilerleyen yıllarda intihar etti.[3]
Emily Davison'ı anma
[değiştir | kaynağı değiştir]Emily Davison'ın fikirlerinin,inancının ve eylemlerinin süfrajetlerin hayatında önemli bir etkisi olmuştur. Onun ölümü süfrajetler için bir dönüm noktasıdır. Davison aynı zamanda sosyalist bir insandı ve Hyde Park'ta düzenlenen 1 Mayıs etkinliklerine sürekli katılırdı. Tarihçi Krista Cowman'a göre onun süfrajet olarak militan kişiliği sosyalizm ile bağlıdır. Davison'ı anmak için 1968'de Emily adında bir oyun düzenlenmiştir. Ayrıca 2013'te İngiliz besteci Tim Benjamin tarafından Emily isminde bir opera sergilenmiştir. Amerikalı rock şarkıcısı Greg Kihn Emily Davison adında bir şarkı yazmış ve 2015 yılında Suffragette adlı filmin önemli karakterlerinden biriydi. 1991'de işçi partisi başkanı Tony Benn Davison'ın polislerden kaçmak için gizlendiği dolabın içine bir tabela yerleştirdi. Ayrıca, 2013 yılının Nisan ayında Epsom yarış pistine Davison için bir tabela yerleştirildi. 2017 Ocak ayında okuduğu okullardan biri olan Royal Holloway kütüphanelerine onun isimini vereceklerini duyurdular. London School of Economics (Londra Ekonomi Okulu) ise kütüphanelerinde ona ait el yazmaları ve ölümüyle bağlantılı belgeler mevcuttur.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.