Kasık fıtığı
| İnguinal herni | |
|---|---|
| Bağırsağın inguinal kanal yoluyla karın boşluğu dışına çıkması | |
| Uzmanlık | Genel cerrahi |
Kasık fıtığı veya inguinal herni, karın boşluğunda yer alan yapıların kasık kanalı yoluyla karın boşluğu dışına çıkması.[1] Öksürme, egzersiz veya dışkılama esnasında oluşan ağrı hastalıkta önemli bir belirtidir, ancak hastaların üçte biri asemptomatiktir. Tütün kullanımı, KOAH, obezite ve gebelik kasık fıtıkları için risk faktörlerini oluşturur. Tanı, semptomlara bakılarak ve tıbbi görüntüleme yöntemleriyle gerçekleştirilebilir. Durum laparoskopik veya açık cerrahi ile tedavi edilir, ancak semptom göstermeyen vakalarda tedaviye gerek yoktur. 2015'te 18.5 milyon kişiyi etkilemiş kasık fıtıkları, erkeklerde kadınlara kıyasla yaklaşık 10 kat daha sık gözlemlenmektedir.
Belirti ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Belirtiler, etkilenen kişilerin yaklaşık %66'sında bulunur. Özellikle öksürme, egzersiz veya dışkılama esnasında ağrı veya rahatsızlık hissi önemli bir semptomdur. Semptomlar genellikle gün boyunca git gide kötüleşir ve uzanma ile hafifler. Kasık fıtıklarında şişkin bir bölge oluşabilir ve bu şişkinlik egzersiz ile büyür. Kasık fıtıkları sağ tarafta sola göre daha sık görülür.[1]
Fıtık sonucunda bağırsakların bir kısmına giden kan tıkanabilir ve bu durum dokuda "boğulmaya" yol açabilir, ancak bu genellikle etkilenen alanda şiddetli ağrı ve hassasiyete neden olan bir durumdur.[1]
Risk faktörleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sigara içmek, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, obezite, gebelik, periton diyalizi, kolajen vasküler hastalığı ve açık apendektomi geçirmiş olmak fıtık gelişimi için risk faktörleridir. Fıtıklar kısmen genetiktir ve bazı ailelerde daha sık görülür. Kasık fıtığının ağır yük kaldırma ile ilişkili olup olmadığı açık değildir.[1][2] Hastalığın görülme oranı yaşla beraber artar, en yüksek insidans 40-59 yaş erkekler arasında görülür.[3]
Diğer risk faktörleri arasında düşük vücut kitle endeksi; kronik öksürme, KOAH, karında su toplanması gibi nedenlerle artmış karın içi basınç; prostat ameliyatı; Ehlers-Danlos sendromu, Marfan sendromu, Hurler sendromu ve Hunter sendromu gibi hastalıklar; kolajen vasküler hastalık; torasik ve abdominal aortik anevrizma vardır.[4]
Teşhis ve tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Fıtıklar sıklıkla belirti ve semptomlara dayanarak teşhis edilebilir, ancak bazen tanıyı doğrulamak veya diğer olası nedenleri elemek için tıbbi görüntüleme yöntemleri de kullanılır.[1] İnguinal herni genellikle fiziksel muayenede görünür bir çıkıntı şeklinde saptanır ve hastaların üçte biri asemptomatiktir. Semptomlar arasında lokalize ağrı, kasıkta ağırlık hissi ve yanma hissi gösterilebilir.[4]
Erkeklerde semptomlara neden olmayan kasık fıtıklarının tedavi edilmesi gerekmez. Bununla birlikte fıtık tedavisi, daha fazla komplikasyonu olan femoral fıtık oranının yüksek olduğu kadınlara önerilmektedir. Bağırsakta boğulma olursa acil cerrahi müdahale gerekir ve açık cerrahi veya laparoskopik cerrahi ile ameliyat gerçekleştirilir. Açık cerrahi, genel anestezi yerine lokal anestezi altında yapılması avantajına sahiptir, ancak laparoskopik cerrahide işlem sonrası genellikle daha az ağrı olur.[1][5]
Rutin antibiyotik profilaksisi klinik ortamda düşük riskli hastalarda endike değildir. Enfeksiyon riskinin yüksek olması durumunda (tekrarlamış hastalık, ileri yaş, immünosupresif kondisyon, uzamış operasyon süresi, dren kullanımı) antibiyotik profilaksisi düşünülebilir.[6]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]2015 yılında inguinal, femoral ve abdominal herniler yaklaşık 18.5 milyon kişiyi etkilemiştir.[7] Erkeklerin yaklaşık %27'si ve kadınların %3'ü yaşamlarının bir döneminde kasık fıtığı geçirmektedir. Kasık fıtıkları en sık bir yaşından önce ve elli yaşından sonra ortaya çıkar.[2] Global olarak inguinal, femoral ve abdominal herniler 2015 yılında 60.000, 1990 yılında 55.000 ölümle sonuçlanmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Fitzgibbons RJ, Jr; Forse, RA (19 Şubat 2015). "Clinical practice. Groin hernias in adults". The New England Journal of Medicine. 372 (8). ss. 756-63. doi:10.1056/NEJMcp1404068. PMID 25693015.
- ^ a b c Domino, Frank J. (2014). The 5-minute clinical consult 2014 (22.22url=https://books.google.ca/books?id=2C2MAwAAQBAJ&pg=PA562 bas.). Philadelphia, Pa.: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. s. 562. ISBN 9781451188509. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi
|arşiv-url=kullanmak için|url=gerekiyor (yardım). - ^ "Inguinal hernias: diagnosis and management". 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Clinical practice. Groin hernias in adults".
- ^ Simons MP, Aufenacker T, Bay-Nielsen M (Ağustos 2009). "European Hernia Society guidelines on the treatment of inguinal hernia in adult patients". Hernia. 13 (4). ss. 343-403. doi:10.1007/s10029-009-0529-7. PMC 2719730 $2. PMID 19636493.
- ^ "European Hernia Society guidelines on the treatment of inguinal hernia in adult patients".
- ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 Ekim 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053). ss. 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577 $2. PMID 27733282.