Hayri Dev
| Hayri Dev | |
|---|---|
| Doğum | 1933 Gökçeyaka, Çameli, Denizli |
| Ölüm | 18 Temmuz 2018 (84-85 yaşlarında) Denizli |
| Meslekler | Çam Düdüğü Yapımı ve İcracılığı |
| Etkin yıllar | 1948-2018 |
Hayri Dev (1933 - 18 Temmuz 2018), Türk müzik sanatçısı ve çam düdüğü ustasıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Denizli'nin Çameli ilçesine bağlı Gökçeyaka köyünde dünyaya geldi.[1][2][3] Küçük bir çocuk iken ailesinin sahibi olduğu hayvanlara çobanlık yaparak yaşamını sürdürdü. Eğitimini ailesinin geçimini sağlamak amacıyla okula devam edemedi. Okuma yazmayı okula giden bir arkadaşından öğrendi.[1] 15 yaşına geldiğinde cura ile tanıştı. Cura ile, Masıt Kırığı denilen dokuz sekizlik mahalli ezgileri çalıp söylemeye başladı.[1] Daha sonra çam düdüğü yapımında ustalaştı.[1] Daha sonra cura ve çam düdüğü ile oluşturduğu ezgilerden ortaya çıkan Karaman Kırığı adlı müziği ile düğünlerde ve diğer eğlencelerde sahne almaya başladı.[1] Zaman içinde ünlendi.
1990'lı yılların başlarında Avrupa'da da adı duyulmaya başladı.[3] 1992 yılında Fransız Jérôme Cler geleneksel ezgileri araştırmak için Türkiye'ye gelir ve bölgenin ezgileri ve gelenekleri hakkında 350 sayfalık bir tez oluşturur.[3] Hazırladığı bu tez ile Sorbonne Üniversitesi'nden doçentlik alır.[3] Araştırması sırasında Hayri Dev ile de tanışır. Daha sonra 15 kişilik bir ekip ile tekrar Türkiye'ye gelen Cler Ormanlar Arkası adlı bir belgesel ile Dev'in hayatı sinemaya aktarıldı.[3]
Fransız ekibin daveti üzerine Fransa'ya giden Dev Fransa'da da konserler verdi.[3]
Çocukları ile birlikte Kismet adlı bir orkestra kurdu ve ekibi ile sahne almaya devam etti.
Hayri Dev'e, sahip olduğu zanaatlar nedeni ile Koca Usta lakabı verildi.[3] Kendi bu durumu şu sözlerle açıklar: "Elin yapacağı her şeyi yaparım. Ama hiçbirini yapmak istemedim. Çünkü ben çobanım ve müzisyenim. Çalgıcılıktan çok aç kaldığım oldu ama hiçbir zaman ondan ayrılmadım."[3]
Çameli Halk Eğitim Merkezi'nin oluşturduğu 10 kişilik bir grup ile 2004'te Ankara'da, 2005'te İstanbul'da, 2007'de İzmir'de gösteriler sergilediler.[3]
2008 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edildi.[1][3]
2010 yılında İstanbul'da düzenlenen bir ödül töreninde, diğer yedi kişi ile birlikte birlikte Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcıları olarak ilan edildi.[3]
Çam düdüğü alanındaki katkılarından dolayı dönemin kültür bakanı Ertuğrul Günay tarafından kendisine Teşekkür Belgesi verildi.[2][3]
Ailesi ve çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]İkisi erkek, üçü kız beş çocuk babasıydı.[3]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Bel kemiğindeki çatlak nedeniyle ameliyata alınan Hayri Dev Pamukkale Üniversitesi Hastanesinde beyin cerrahisi servisinde 18 Temmuz 2018'de 85 yaşında iken öldü.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Hayri DEV". aregem.ktb.gov.tr. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Hayri Dev". www.denizli.gov.tr. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "Hayri DEV". www.cameli.gov.tr. 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Hayri Dev kimdir?". www.haberturk.com. 18 Temmuz 2018. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Yaşayan İnsan Hazinesi" Hayri Dev ve müziğin susmadığı köyü: Gökçeyaka... 4 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| ||