İçeriğe atla

Hard Candy (Madonna albümü)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hard Candy
Madonna stüdyo albümü
Yayımlanma19 Nisan 2008
Kaydedilme
TarzDans-pop
Süre56:22
ŞirketWarner Bros.
YapımcıDanja, Demacio "Demo" Castellon, Hannon Lane, Madonna, The Neptunes, Timbaland, Justin Timberlake
Madonna kronolojisi
The Confessions Tour
(2007) 		Hard Candy
(2008) 		Celebration
(2009)
Hard Candy albümünden çıkan single'lar
  1. "4 Minutes"
    Yayımlanma: 17 Mart 2008
  2. "Give It 2 Me"
    Yayımlanma: 4 Haziran 2008
  3. "Miles Away"
    Yayımlanma: 17 Ekim 2008

Hard Candy, Amerikalı şarkıcı Madonna'nın on birinci stüdyo albümü. 19 Nisan 2008'de Warner Bros. tarafından yayımlandı. Albüm sanatçının Warner Bros. etiketiyle yayımlanan son stüdyo albümü oldu ve 25 yıllık kayıt geçmişini noktaladı.[1] Madonna albümün üzerinde çalışmaya 2007'nin ilk aylarında başladı ve Justin Timberlake, Timbaland, Pharrell Williams ve Nate "Danja" Hills ile iş birliğine gitti. Genelinde R&B havası bulunan albüm özünde dans-pop türündedir. Warner Bros. Pet Shop Boys'a albümde Madonna ile çalışmayı teklif etti, daha sonra fikir değiştirerek daveti geri çekti.

Madonna, Timberlake'in 2006 yılında çıkan albümü FutureSex/LoveSounds'u dinleyince sanatçıyla iş birliği yapmayı düşündü. Birlikte albüm için birkaç şarkı hazırladılar, fakat bu hazırlıkların temeli Williams'ın demolarıydı. Madonna'nın elinde albüm için yazılmış bazı şarkılar vardı; Timberlake bunları görünce şaşırdı. Bir şarkıyı kaydetmeden önce aralarında yoğun tartışmalar yaptılar. Daha sonra Madonna, Hard Candy'deki şarkıların çoğunun pek çok açıdan otobiyografik olduğunu belirtti. Fakat bunun kasıtlı olmadığını, albümün hazırlık sürecinde kendiliğinden geliştiğini ifade etti.

Madonna başlangıçta kapak görselinde kendisini Siyah Meryem olarak göstermeyi ve albüme Black Madonna adını vermeyi düşündü, fakat daha sonra bu düşüncenin tartışmalara neden olabileceğini fark etti. Bunun yerine albüme sertlik ve tatlılık anlamı taşıyan "Hard Candy" adını koydu. Genelde olumlu eleştiriler alan Hard Candy, yayımlandıktan sonra aralarında ABD, Almanya, Avustralya, Birleşik Krallık, Fransa, İspanya, Japonya ve Kanada'nın da bulunduğu 37 ülkede listelere bir numaradan girdi ve 2008 yılında dünya genelinde en çok satan on birinci albüm oldu. Albüm dünya genelinde dört milyondan fazla kopya sattı.

Albümden üç single yayımlandı. İlk single "4 Minutes", 21 ülkede bir numara olarak dünya genelinde bir başarı yakaladı ve Madonna'nın Billboard Hot 100 listesinde ilk ona giren 37. single'ı oldu. Daha sonra "Give It 2 Me" ve "Miles Away" single'ları yayımlandı. Albümü tanıtmak için Madonna, üç şehirde küçük mekânlarda şarkı söylediği küçük bir tanıtım turnesine çıktı. Albümün asıl tanıtımı 2008–09 yıllarında, kadın bir solo sanatçı tarafından gerçekleştirilen tüm zamanların en çok hasılat yapan turnesi olan Sticky & Sweet Tour ile yapıldı.

Arka plan ve gelişim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Madonna, Sticky & Sweet Tour'da "Candy Shop"ı söylüyor.

Şubat 2007'de Timbaland, Madonna ile sanatçının yakında çıkacak olan on birinci stüdyo albümünün üzerinde çalıştıklarını söyledi.[2] Albüm Madonna'nın Warner Bros. Records tarafından yayımlanan son stüdyo albümü oldu ve hit şarkılarının yer aldığı bir koleksiyon (Celebration) yayımladıktan sonra Madonna, konser organizatörü Live Nation tarafından kurulan Live Nation Artists'e katılacaktı. Live Nation ile yapılan 10 yıllık anlaşma, Madonna markasının kötüye kullanımı, yeni stüdyo albümler, turneler, ticari faaliyetler, fan kulüpler/web siteler, DVD'ler, müzik ile ilgili televizyon ve film projeleri ve bunlarla ilişkili sponsorluk anlaşmaları dahil Madonna'nın gelecekteki tüm müzik ve müzik ile ilgili işlerini kapsamaktaydı.[3] Ağustos 2007'de Timbaland, albümün gelişimi hakkında MTV News'e konuştu. Justin Timberlake ve kendisinin, Madonna ile albümde çalıştıklarını doğruladı ve sanatçı için on şarkı yazdıklarını söyledi. "La, La" ve Pharrell Williams'ın yazdığı "Candy Shop" şarkılarının hazırlandığını doğruladı.[4] Timbaland ayrıca şunları söyledi:

"Ben ve Justin kayıtları yaptık. Madonna harika bir albüme sahip. Justin'in albümüyle birlikte onunki de orada. [...] Ah, adamım, bir şarkı var, onu 'You must be my luck-eee starrrr!' gibi eskiye götürüyoruz ... Bubba Sparxxx'ın 'Ugly' şarkısını hatırlıyor musun? Ona benzer bir ritmim var. Hook bölümünde söz yok. Adını kahveden alan şeyler söylüyor... Şarkının adı 'La, La'. Pharrell da Madonna için 'Candy Shop' adında harika bir şarkı yaptı."[4]

Timbaland sözlerini albümün adının henüz belli olmadığını fakat albümü tamamlamak için Eylül 2007'de Madonna ile bir araya gelmesi gerektiğini söyleyerek bitirdi.[4] MTV yeni albümü urban tarzına doğru yönelmiş olarak tanımladı. İlk başta albüm "pek çok tarzdan birçok yapımcıya sahip" olarak nitelendirilmişti.[5] Warner Bros. aslında Pet Shop Boys'a albümde şarkı yazımında ve yapımında görev almalarını teklif etti.[6] Timbaland albüm için "R&B ritimleri olan 'Holiday' gibi." değerlendirmesini yaptı.[7]

Kayıt

[değiştir | kaynağı değiştir]
Justin Timberlake gülümsüyor.
Pharrell Williams sahnede şarkı söylüyor.
Justin Timberlake (solda) ve Pharrell Williams (sağda), albümde Madonna ile iş birliği yaptılar.

Justin Timberlake, Timbaland, Pharrell Williams ve Kanye West'in vokalleriyle yer aldıkları albümün yapımcılığını Madonna, Timbaland, Timberlake, The Neptunes ve Nate "Danja" Hills üstlendiler.[8] Daha önce William Orbit, Mirwais Ahmadzaï ve Stuart Price gibi daha az tanınmış yapımcılarla çalışan Madonna, Hard Candy için daha tanınmış yapımcı ve sanatçılarla iş birliği yapmaya karar verdi. MTV'ye verdiği bir röportajda neden tanınan yapımcılarla çalışma kararı aldığını açıkladı: "Çünkü onlar iyi ve ben onların çalışmalarını seviyorum. [...] Demek istediğim, kendimi tekrar etmeyi sevmiyorum ve 'Şu sıralar nasıl müzikten hoşlanıyorum?' diye oturup düşünüyordum. Ve bu Timberlake'in FutureSex/LoveSounds albümüydü. [...] Saplantılı şekilde onu dinliyordum."[9]

Önceden Williams ile albüm üzerinde çalışmaya başlayan Madonna, kayıtlara ara verdiği sırada sanatçının menajeri Guy Oseary, Timberlake ile konuştu ve sarkıcıya Madonna ile çalışmasının çok iyi olacağını söyledi.[9] Timberlake, "'Bu harika olurdu.' dedim ama daha sonra 'Bu asla gerçekleşmeyecek.' diye düşündüm. [...] Fakat bu Pharrell'a bir övgü. O daha önceden altyapıyı hazırlamıştı. Madonna bana 'Candy Shop' ve birkaç şarkıyı çaldı. Aslında tüm kaydı Pharrell'la yapabileceğini düşündüm ve Tim'e 'Nasıl uyum sağlayacağız?' diye sordum. Benim kaydım ile yardımcı yapımcılığı biz yaptık ve Madonna'yı miksaja attık." yorumunu yaptı.[9] Madonna ve Timberlake'in kaydettikleri ilk parça "Devil Wouldn't Recognize You" oldu. Timberlake, Madonna'nın Hard Candy projesinden çok önce üzerinde çalışmaya başladığı şarkıyı "Frozen" (1998) ile kıyasladı. "'The devil wouldn't recognize you, but I do" dizesini akılda kalıcı bir hook yapmak ve bunu bir konsept hâline getirmek istedi.[9]

Timberlake, Madonna'nın önceden hazırladığı kayıtların miktarından etkilendi. Kendisine fikirler daha hızlı geldiği için normalde kendi sözlerini bu şekilde yazmadığını belirtti ama "Madonna tüm bu düşünceleri, bilmeceleri, şiirleri, hisleri büyük defterlere yazmış ve bunları teslim etmeye devam etti. Bunları alıp puzzle gibi bir araya getirmek harikaydı." dedi. "Miles Away"i kaydederken Timberlake, Madonna için gitar rifi çaldı ve "Bunu nasıl yapmak istiyoruz? Bunun ne hakkında olmasını istiyoruz? Ne demek istiyoruz?" diye sordu.[9] Madonna şarkılar için başka fikirler geliştirmek adına Timberlake ile konuşmaya karar verdi. Üzerinde uzlaştıkları fikirlerden biri uzun mesafeli ilişkilerin evrenselliği oldu; çok kişisel buldukları bu konsepti yine de "Miles Away"de kullandılar. Madonna yaptığı bir yorumda "Elimizdekileri ortaya koyduk. [...] Ve şarkı bittikten sonra stüdyodaki herkes kendisini şarkıyla ilişkilendirdi." ifadesini kullandı.[9]

Müzik yapısı ve kompozisyon

[değiştir | kaynağı değiştir]

Madonna Interview dergisine, Hard Candy'deki şarkıların ve müziğin ardındaki esinleri açıkladı: "Galiba albümdeki şarkıların çoğu birçok açıdan otobiyografik. Ama bu bilinçsiz bir şekilde gerçekleşti. Müzik yazarken kişisel hikâyeler anlatmayı gerçekten düşünmüyorum. Bu kendiliğinden oluyor. Ve ardından altı ay, sekiz ay gibi uzun bir süre sonra 'Ah, ben bu şarkıyı bunun için yazdım.' diyorum. Fakat ben şarkıyı çaldığım zaman pek çok insan 'Ah, bunda kendimden izler buluyorum.' diyor."[10] "Candy Shop" albümün açılış şarkısıdır. Yapımcılığını Williams'ın üstlendiği şarkı, şeker sözcüğünü seks için bir metafor olarak kullanmaktadır. Williams yaptığı açıklamada "Biz stüdyodaydık, [...] ve Madonna 'Bana iyi bir şeyler verin.' havasındaydı. Ben de ona 'İyi bir şeyler mi diyor?' dercesine bakıyordum. O 'Ne?' der gibiydi. Ve ben de 'Tamam.' der gibiydim. Böylece birlikte çalıştık ve başardık." ifadelerini kullandı.[5] Albümün ilk single'ı "4 Minutes", başlangıçta "4 Minutes to Save the World" olarak biliniyordu. Şarkının gelişimi, gezegenin yok oluşunun acil olarak önüne geçilmesi ve insanların bu süreçten nasıl keyif alabilecekleri fikrinden esinlendi.[11] Madonna'ya göre şarkı, I Am Because We Are belgeselini yapması için kendisine esin verdi.[11] Şarkıda Timberlake ve Timbaland vokalleri yer almaktadır. Urban ve hip hop tarzında yüksek tempolu bir dans şarkısı olan "4 Minutes", Timbaland'ın bhangra ritimlerini içermektedir. Şarkının enstrümantasyonunda bakır nefesli çalgılar, sis düdükleri ve inek çanları kullanılmıştır. Şarkının sözleri, Madonna'nın Afrika'ya yaptığı ziyaretten ve kıtada gördüğü insanların acısından esinlenerek bir toplumsal farkındalık mesajı taşımaktadır.[10]

"Miles Away" pek çok çalışan insanın kendisinden izler bulabileceği bir şarkı. Eğer seyahat etmek işinizin bir parçasıysa ve birlikte olduğunuz insan da çalışıp seyahat ediyorsa birbirinizden çok fazla ayrı kalıyorsunuz ve bu çok sinir bozucu olabiliyor. [...] Ben Amerikalıyım ve o [Guy Ritchie] Britanyalı ve sürekli Amerika'ya gelmem gerekiyor. [...] Özellikle ilişkimizin başında bu uzun mesafe meselesi çok sinir bozucuydu. Ayrıca insanlar için bazı şeyleri uzaktan söylemek daha kolay, daha güvenli diye düşünüyorum. 'Miles Away'de yakınlık sorunu olan insanların küresel bilincine giriyorum.[12]

Madonna "Miles Away"in ardındaki esinle ilgili konuşuyor.

Albümün ikinci single'ı "Give It 2 Me"de Madonna, Afroamerikan tarzı bir bassline ile sıçrayan ritimleri birleştirmiştir. Madonna şarkıda önce "If it's against the law, arrest me," daha sonra "If you can handle it, undress me."1 sözlerini kullanmaktadır. Şarkının kısa tutulan ara bölümünde Madonna sürekli "Get stupid" sözcüklerini tekrar etmekte, Williams ise "To the left, to the right" demektedir. Madonna tarafından bir marş havasında, kendi manifestosu gibi yazılan "Give It 2 Me", dans ve seks hakkında olup Madonna'nın müzik endüstrisindeki üç onyıla yayılan kariyerine bir göndermedir. Müzikal açıdan yüksek tempolu bir dans şarkısıdır ve enstrümantasyon olarak Batı Afrika perküsyonları ile inek çanlarına yer vermektedir.[13] Şarkının arka vokalleri Williams tarafından yapılmıştır.[10] Madonna'nın soluk soluğa söylediği, albümün dördüncü şarkısı "Heartbeat"te, ara bölümdeki müzik normal ritminden ayrılıp yerini sadece davul seslerine bırakmaktadır.[14]

MTV, albümün üçüncü single'ı "Miles Away"in görünüşte açık olsa da altında pek çok teknik numara bulundurduğu için ilk bakışta aldatıcı derecede basit duran bir parça olduğunu söyledi. Şarkı albümün dans temasından ayrılmakta ve uzak mesafeli ilişkilerin zorluklarını ele almaktadır.[5] Madonna'nın otobiyografik olarak nitelendirdiği ve o zamanki kocası Guy Ritchie'den esinlenerek yazdığı "Miles Away", hüzünlü elektronik bir baladdır.[12] İlişki temalı sözler bir sonraki şarkı "She's Not Me"de de devam etmektedir; şarkıda Madonna'nın başka bir kadın tarafından taklit edildiğinden söz edilmektedir ve Madonna bu yüzden "She started dressing like me and talking like me, It freaked me out, She started calling you up in the middle of the night, What's that about?"2 sözlerini söylemektedir.[5]

Sonraki şarkı "Incredible", bir aşk şarkısı gibi başlamakta, daha sonra yeniden başlamak için birine yalvarışa dönüşmektedir ve ara bölümden sonra şarkının müzikal yapısı değişmektedir. MTV'ye göre yapıdaki bu değişim Madonna'nın şarkıdaki sevgilisi hakkında nasıl hissettiği ile ilgili yaşadığı kafa karışıklığını yansıtmaktadır.[5] West ile düet yapılan "Beat Goes On", 70'lerdeki R&B ile 80'lerin dans havasını bir araya getirmekte ve West'in söylediği bir rap bölümüne yer vermektedir.[14] Williams, Madonna'nın çalışma etiğinin daha önce çalıştığı sanatçılarınkinden farklı olduğunu belirtti. "Spanish Lesson" adlı şarkıda, Madonna'nın söylediği "If you do your homework/ Baby I will give you more."3 sözleriyle bu yansıtıldı; şarkıda ayrıca İspanyol etkileri yer aldı.[14] Timberlake ile düet yapılan "Dance 2Night" adlı şarkıda groove izleri taşıyan bir müzik bulunmaktadır.[5]

"Devil Wouldn't Recognize You" Madonna tarafından Hard Candy projesi başlamadan önce yazıldı. Bir gizem duygusunun bulunduğu şarkı, yumuşak ve yavaşça çalan bir piyano ile başlamaktadır. Şarkı daha sonra hızlı ve hüzünlü bir hâl alırken Madonna "Your eyes are full of surprises/ They cannot predict my fate."4 sözlerini söylemektedir. Trip hop etkilerinin yer aldığı "Voices", albümün son şarkısıdır; çözümlenmemiş akorlar ile coşkulu telli çalgıları birleştiren şarkının sözleri, "Are you walking the dog?/ Is the dog walking you?"5 dizeleriyle gerçekte kimin kontrolde olduğunu sorgulamaktadır.[5]

Yayım ve görseller

[değiştir | kaynağı değiştir]
Madonna kapak görselinde kendisini Siyah Meryem olarak göstermeyi düşündü.

Hard Candy 25 Nisan 2008'de Almanya, Avusturya, Hollanda ve İrlanda'da, 28 Nisan'da Birleşik Krallık, Brezilya ve Avrupa'nın geri kalanında,[15] 29 Nisan'da ise ABD, Kanada ve Meksika'da[16][17] yayımlandı. Billboard albümün adının Sirius Satellite Radio'da yayımlanan OutQ adlı programda açıklandığı gibi Licorice olacağını bildirdi.[3] MTV Australia ile yaptığı bir röportajda Madonna, Hard Candy'nin belirgin bir temasının "Give It 2 Me" şarkısında da tekrarlandığı gibi bir boksörün imajını albüme dahil etmek olduğunu açıkladı ve "'Give It 2 Me' esasında anlam olarak bunun zıddı. Ben sahip olduğun her şeyi bana ver diyen biri değilim, yani bu biraz sert bir tutum." dedi. Bu nedenle Madonna, ilk başta şarkının adının o zamanlar adı olmayan albüme verilmesine karar verdi. Timbaland'ın aynı adlı şarkısının ardından bu düşünceden vazgeçildi.[11] Bundan sonra Madonna, albüme Black Madonna adını vermeyi düşündü ve hatta kapak görseli için yüzünü siyaha, gözlerini ise beyaza boyadığı bir fotoğraf çektirdi. 2009'da Rolling Stone'a verdiği bir röportajda Madonna şunları söyledi:

"Son albümümün kapağı için Steven Klein ile dudaklarımın kırmızı, gözlerimin beyaz, yüzümün ise siyaha boyandığı bir fotoğraf çekimi gerçekleştirdik. Bu sözcüklerle bir oynamaydı. Siyah Meryem'i daha önce duydunuz mu? Bunun pek çok anlamı var ve bir dakika için albümüme bu adı vermemin eğlenceli olabileceğini düşündüm. Daha sonra 'Dünyanın yüzde yirmi beşi bunu hoş karşılamayabilir, buna değmez.' dedim. Bu her zaman başıma geliyor, çünkü benim göndermelerim genellikle Richter ölçeğinde etki yapıyor."[18]

Albümün adının Hard Candy olacağı MTV tarafından doğrulandı. Madonna'nın temsilcisi Liz Rosenberg Entertainment Weekly'ye "Madonna şekere bayılır. [...] Albümün adı sertlik ve tatlılık, ya da Madonna'nın dediği gibi 'Kıçını tekmeleyeceğim fakat bu seni iyi hissettirecek.' anlamı taşıyor." açıklamasını yaptı.[19] Albümün kapak görseli de aynı zamanda yayımlandı; kapak için Madonna kısa saçları ve belinde profesyonel güreş şampiyonluk kemeri bulunan siyah taytıyla poz verdi. Kemerin üzerinde albümün orijinal adı olan "Give It to Me" yazısı yer aldı. Arka planda pembe nane şekeri desenleri kullanıldı.[20] Kapakta kullanılan fotoğraf, Klein'ın Interview dergisinin Nisan 2008 sayısı için çektiği fotoğraflar arasından seçildi.[21]

Tanıtım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Albümde yer alan yedi şarkı, albümün resmî yayım tarihinden bir hafta önce cep telefonlarından indirilmeye başlandı.[22] 21-27 Nisan 2008 tarihleri arasında "Candy Shop", "Miles Away", "Give It 2 Me", "Heartbeat", "Beat Goes On", "Devil Wouldn't Recognize You" ve "She's Not Me" şarkılarının dağıtımı yapıldı. Ek olarak Hard Candy ile "4 Minutes"in klibi Fransa'da Samsung F400 model telefonlara önceden yüklendi. Diğer pazarlarda Vodafone ve Warner Music International, Hard Candy'de yer alan müzik ve diğer mobil içeriklerin albümün çıkışından önce sadece Vodafone müşterilerine sunulması konusunda anlaşmaya vardılar.[23] Benzer bir anlaşma, albümü 27 farklı ülkedeki telefonlarına önceden yüklemeyi teklif eden Sony Ericsson ile yapıldı.[24] Hard Candy ayrıca ABD'de yayımlanmadan dört gün önce MySpace üzerinden yayımlandı.[25] Çirkin Betty'nin ikinci sezonunun "Jump" adlı final bölümünde yalnızca Madonna'nın müzikleri kullanıldı. Bölümde sanatçının "Candy Shop", "Spanish Lesson", "She's Not Me" ve "Miles Away" şarkıları ile 2006 yılında çıkan single'ı "Jump" çalındı.[26] "Miles Away" ayrıca Japon televizyon dizisi Change'de kullanıldı.[27]

Hard Candy Promo Tour

[değiştir | kaynağı değiştir]
Madonna, Mayıs 2008'de Hard Candy Promo Tour'da şarkı söylüyor.

Albüm yayımlandıktan sonra Madonna, albümü tanıtmak için bir tanıtım turnesine çıktı. Medya içeriği "Frank the Plumber LLC" tarafından sağlanan turne, sanatçının konser organizatörü Live Nation ile yaptığı sözleşmenin ilk girişimi oldu.[28] 40 dakika süren ve altı şarkıya yer verilen gösteri New York, Paris ve Maidstone'da sahnelendi. BBC ile yaptığı bir röportajda Madonna şunları söyledi:[29]

"Yeni şeyler yapmak istiyorum çünkü çok heyecanlıyım. İnsanlar bunları duymaya geliyor ama eski güzel şarkılarımdan da yapmak istiyorum. "Hung Up"ı seçtim çünkü bu bir önceki albümümün en başarılı şarkısıydı ve "Music"i seçtim çünkü bu da kalabalıkları mutlu eden, marş gibi bir şarkı ve insanları bir araya getiriyor."

Gösteride albümün kapak görselinin gösterildiği genişletilebilir, beş platformlu bir sahne kullanıldı.[30] Dar, siyah bir kostüm ve dantelli bir üst giyen Madonna, "Candy Shop"ın müziği başladığında elinde altın rengi bir bastonla bir tahtın üzerinde otururken sahnede belirdi. Sahnenin arkasındaki ekranlarda şekerleme resimleri gösterildi. Madonna altı dansçısıyla birlikte, koreografili danslar yaptı. Daha sonra Madonna, akustik bir gitarı omzuna taktı, bir şampanya şişesinden bir yudum aldı ve "Miles Away"i söylemeye başladı. Bu sırada kalkış ve iniş yapan uçaklar, havalimanları ve dünyadan çeşitli yerler sanatçının arkasındaki ekranlara yansıtıldı.[30] Ardından klibindeki gibi geri sayım yapan bir saatin kullanıldığı "4 Minutes" söylendi. Sonra Madonna, aralarında Timberlake, West ve Timbaland'ın da bulunduğu birlikte çalıştığı sanatçılara teşekkür etmek için bir ara mola verdi. 2005 yılında çıkan Confessions on a Dance Floor albümündeki "Hung Up"ı hayranlarına ithaf etmeden önce "Dünyadaki en şanslı kız olduğumu hissediyorum." dedi.[30] Şarkıda The Rolling Stones'un "(I Can't Get No) Satisfaction" şarkısından ögeler kullanıldı.[31] Bu performansı kalabalığın üzerine pembe ve yeşil disko ışıklarının tutulduğu "Give It 2 Me" izledi. Gösteri dansçıların sahte, gri bir metro aracı kapısından çıktıkları "Music" (2000) performansı ile son buldu. Madonna sahne boyunca dans etti, hayranlarının ellerine dokundu ve metro kapısına doğru koşup gözden kaybolarak gösteriyi bitirdi.[30]

MTV'den Chris Harris, Roseland Ballroom, New York'taki gösteriyi değerlendirdi ve "Madison Square Garden'a yakışacak bir gösterideydim ve hayranları bunu uzun süre unutamayacak." yorumunu yaptı.[30] The New York Times yazarı Ben Sisario, "Madonna hayranları için New York'taki gösteri, şarkıcıyı 2.200 kişi kapasiteli -Madonna'nın normalde konser verdiği yerlere göre küçük olan- bir konser salonunda ücretsiz seyretmenin çok uzun süre beklemeye değecek bir şey olduğunu kanıtladı." değerlendirmesini yaptı.[31] Billboard'tan Silvio Pietrolungo, "2.200 kişilik kalabalık kesinlikle sadıktı." ifadesini kullandı.[32] 30 Nisan 2008'deki New York konseri, Control Room ve Live Nation katkılarıyla MSN üzerinden canlı olarak gösterildi. 15 Mayıs 2008'de ise uluslararası olarak yayımlandı.[33] Maidstone'daki gösteri, Madonna'nın küfürlü cümleler kullanması nedeniyle Radio 1'da yayımlandıktan sonra BBC'ye gelen şikayetlerden dolayı organizatörlerle sorunlar yaşanmasına yol açtı.[34]

Sticky & Sweet Tour

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Sticky & Sweet Tour
Madonna, Sticky & Sweet Tour'da "Give It 2 Me"yi söylüyor.

Madonna, Hard Candy'yi daha fazla tanıtmak için sekizinci dünya turnesi Sticky & Sweet Tour'u başlattı. Ağustos 2008'de başlayan turne, Madonna'nın Live Nation ile yaptığı yeni kayıt ve iş sözleşmesinden sonra çıktığı ilk turneydi. Turne Şubat 2008'de duyuruldu ve ABD ile Birleşik Krallık konserlerinin yerleri açıklandı.[35] Başlangıçta turnenin Avustralya'ya uğrayacağı söylendi; ancak finansal sorunlar ve finansal durgunluk buna engel oldu.[36] Kostüm tasarımcısı Arianne Phillips, aralarında Givenchy, Stella McCartney, Yves Saint Laurent, Roberto Cavalli ve Jeremy Scott'ın bulunduğu ünlü modacı ve markaların desteğiyle kostümleri tasarladı.[37] Gösterilerdeki sahne, sanatçının 2006 yılındaki Confessions Tour adlı turnesindekine benzer olarak planlandı. Sticky & Sweet Tour 2008 yılında tamamlandıktan sonra Madonna, daha önce veya uzun suredir konser vermediği şehirlere gitmek için 2009 yılında ikinci bir Avrupa ayağı planladığını duyurdu.[38]

Turne "rock odaklı danstastik bir yolculuk" olarak tanımlandı.[37] Gösteri dört bölüme ayrıldı: ana temanın S&M olduğu Pimp, Madonna'nın klasikleşmiş şarkılarının sanatçı Keith Haring'in çalışmalarından görüntüler eşliğinde seslendirildiği Old School, Roman halk müziği ve dansının bir birleşimi olan Gypsy ve şarkıların Doğu ezgileriyle seslendirildiği Rave. Madonna son şarkıyı seyirciyle birlikte söyledi. Turnenin 2009 yılındaki ikinci Avrupa ayağında şarkı listesinde, aralarında ölen şarkıcı Michael Jackson anısına yapılan bir dansın da bulunduğu bazı değişiklikler yapıldı.[39] Turne eleştirmenlerden olumlu tepkiler aldı.[40][41]

Sticky & Sweet Tour bilet satışı, ticari hasılat ve seyirci sayısı yönünden pek çok rekor kırdı.[42] Birinci ayaktan sonra turne, $282 milyon kazanarak Madonna'nın Confessions Tour ile kendisine ait olan rekoru kırdı ve solo bir sanatçının en çok hasılat yapan turnesi oldu.[43] Madonna toplamda 32 ülkede 3,5 milyondan fazla kişiye konser verdi ve $408 milyon hasılatla tüm zamanların en çok hasılat yapan ikinci turnesini ve solo bir sanatçının verdiği en yüksek hasılatlı turneyi gerçekleştirdi.[44] 2009 Billboard Turne Ödülleri'nde Sticky & Sweet Tour, en çok hasılat yapan turneye verilen Top Tour ve en yüksek katılımlı turneye verilen Top Draw ödüllerini kazandı. Madonna'nın menajeri Guy Oseary ise Top Manager ödülünü kazandı.[45]

Single'lar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"4 Minutes"
Madonna'nın Justin Timberlake ile düet yaptığı "4 Minutes" şarkısından 24 saniyelik bir bölüm. Şarkı pek çok ülkede bir numaraya yükseldi ve Madonna'nın Billboard Hot 100 listesinde ilk ona giren 37. single'ı oldu.
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? Medya yardımı alın.

"4 Minutes" albümün çıkış single'ı olarak 17 Mart 2008'de Warner Bros. Records tarafından yayımlandı. Pek çok eleştirmen "4 Minutes"i överlerken bazıları ise şarkıda Timberlake'in değil de Madonna'nın konuk sanatçı gibi olduğunu belirttiler.[46] "4 Minutes" yirmi bir ülkede bir numara olarak dünya çapında bir başarı elde etti.[47] Şarkı Madonna'nın Birleşik Krallık'taki on üçüncü bir numaralı single'ı oldu ve ülkedeki listelerde bir kadın sanatçıya ait en yüksek bir numaralı single sayısına ulaşıldı.[48] "4 Minutes" ABD'de Billboard Hot 100 listesinde üç numaraya kadar yükselerek Madonna'nın otuz yedinci ilk ona giren single'ı oldu ve daha önce Elvis Presley'de bulunan rekoru kırdı.[49] Şarkının video klibinde Madonna ve Timberlake şarkı söylüyorlar ve önüne çıkan her şeyi yutan siyah bir perdeden kaçıyorlar. Klibin sonunda perde, Madonna ve Timberlake'i yutuyor.[17] Şarkı 51. Grammy Ödülleri'nde En İyi Pop Vokal İş Birliği dalında adaylık elde etti.[50]

"Give It 2 Me" 4 Haziran 2008'de Warner Bros. Records tarafından albümün ikinci single'ı olarak yayımlandı. Şarkı eleştirmenlerden olumlu tepkiler aldı[46] ve Madonna'nın Billboard Hot Dance Club Play listesindeki otuz dokuzuncu bir numaralı single'ı oldu.[51] Billboard Hot 100 listesinde ise sadece bir hafta 57. sırada yer aldı.[52] Hollanda ve İspanya'da bir numarada yer alan şarkı, diğer Avrupa ülkelerinin birçoğunda ilk ona girdi.[53] "Give It 2 Me" 51. Grammy Ödülleri'nde En İyi Dans Kaydı dalında adaylık elde etti.[50] "Miles Away" 17 Ekim 2008'de albümün üçüncü ve son single'ı olarak yayımlandı. Eleştirmenlerden olumlu tepkiler alan şarkı, Timberlake'in 2006'da çıkardığı "What Goes Around... Comes Around" single'ına benzetildi.[46] "Miles Away" Belçika, Birleşik Krallık, Hollanda ve Kanada'daki resmî listelerde ilk kırka girdi.[48][53] ABD'de resmî listeye girmeyen şarkı, ülkedeki Hot Dance Airplay listesinde bir numarada yer aldı ve Madonna'nın üst üste yedinci bir numaralı şarkısı olarak sanatçıya rekor kırdırdı.[54]

Eleştiriler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Profesyonel değerlendirmeler
Eleştiri dereceleri
Kaynak Derece
AllMusic 2.5/5 yıldız[46]
Blender 4/5 yıldız[55]
Billboard Olumlu[56]
Entertainment Weekly B+[57]
The Guardian 4/5 yıldız[58]
Metacritic 65/100[59]
NME (5/10)[60]
PopMatters (5/10)[61]
Rolling Stone 4/5 yıldız[62]
Slant Magazine 3.5/5 yıldız[63]
The Times 3/5 yıldız[64]

Hard Candy "genelde olumlu tepkiler" aldığı Metacritic'ten 100 üzerinden 65 puan elde etti.[59] BBC'den Mark Savage şarkıların kompozisyonuyla ilgili "Eğer parçalar ince dokunuşlu daha fazla yapımcıya gönderilseydi, Hard Candy Madonna'nın en iyileri arasında yer alabilirdi. [...] Madonna bir kez daha pop duyarlılığını çatırdayan ritimler, bağıran rapler ve aşırı detaycı yapımların cephaneliği hâline getiriyor." yorumunu yaptı.[65]AllMusic'ten Stephen Thomas Erlewine, "[Hard Candy'de] elle tutulur bir ilgisizlik hissi var. Sanki Madonna bu bayat şekeri parlatmaları için dizginleri Pharrell ve Timba-Lake'e teslim etmiş. Belki Madonna müziğe ilgi duymuyor, belki de Live Nation'ın yeşil çayırlarına gitmeden önce Warner için yaptığı bu son albümü hızlıca bitirmeye çalışıyor. Her şekilde Hard Candy nadir bir şey: sönük bir Madonna albümü." değerlendirmesinde bulundu.[46]

Blender'dan Tom Young olumlu bir değerlendirme yaptı ve "Madonna Hard Candy'de son bir önemli başarı için pop şekerlemeleri tapınağına giren kocayan bir usta hırsız gibi. On birinci albüm iyi niyetli müstehcenken çatışmacı bir şekilde edepsiz değil. Fakat 2003 yapımı berbat American Life'ın C-SPAN vaazları ve itiraf niteliğindeki tıngırtıları veya 2005 yapımı Confessions on a Dance Floor'un sersemce özgerçekleştirim yapan trance müzikleri ile kıyaslanınca adeta bir pislik banyosu." dedi.[55] Billboard'dan Kerri Mason, albümdeki yeni tarzı ve Madonna'nın aldığı müzikal yönü övdü fakat şarkıcının yapımcıların kuklası hâline geldiğini belirtti ve "Madonna yapımcıları yaratır, yapımcılar Madonna'yı değil." dedi.[56] Entertainment Weekly'den Chris Willman albüme B+ verdi ve "Madonna bu şaşırtıcı derecede gençleşmiş setle işi götürüyor." dedi.[57] Reuters'tan Mike Collett-White yaptığı haberde "Ayrılık hediyeleri giderken Madonna'nın 11. stüdyo albümü -ve uzun zamandır çalıştığı müzik şirketi Warner Bros. ile yaptığı son albümü- eğer ilk değerlendirmelere inanılırsa alışılmışın dışında cömert. [...] Hard Candy rock eleştirmenlerinden sağlam skorlar elde etti." ifadesini kullandı.[66]

Rolling Stone'dan Caryn Ganz, "Hard Candy Madonna'nın bir urban disko kraliçesi olarak köklerine dönmesine yardım eden bir şarkı yazım ekibinin çalışması. [...] Hard Candy için Madonna, en iyi yapımcıların kendisini oyuncak yapmasına izin veriyor." yorumunu yaptı.[62] The Guardian'dan Ben Thompson müzikle ilgili yaptığı yorumda "Hard Candy dinleyicilere pek çok şey sunan sert, külçemsi bir şekerleme. [...] Ne zaman sıkıcı olmaya başlasa ilginizi çekecek bir şey sürekli oluyor." ifadesini kullandı.[58] The Times yazarı Sarah Hajibegari "Hard Candy bir felaket değilse de albümün yapımcıları aynı şeyi daha önce Nelly Furtado, Britney Spears ve Gwen Stefani ile de yaptı." dedi.[64] The Independent'tan Andy Gill, albümün Madonna'yı "bir zamanlar çeşitli yetenekleri olan ama şimdi sadece dans-popta kemikleşmiş biri" gibi gösterdiğini söyledi.[67] PopMatters'tan Thomas Hausner, "Albüm ayırt edilemez ve yapay geri dönüştürülmüş pop şarkıları ile dolup taşıyor ve bu Madonna'nın yatıştırıcı arpej vokallerinin bastıramayacağı bir şey." yorumunu yaptı.[61]

Pitchfork'tan Tom Ewing "Hard Candy'de görev alan kimse yaratıcılığının zirvesinde değil!" dedi.[68] Slant Magazine'den Sal Cinquemani albümden memnun kalmadı ve "Madonna tek bir diskte bu kadar yavan zemin dolgusunu kariyerinin başından beri ve belki o zaman bile sunmamıştı. [...] Burada birkaç itiraf var-siyasi değil, çok manevi değil, ünden, savaştan veya medyadan bahsedilmiyor. Sadece Amerika ne istediyse o." değerlendirmesini yaptı.[63] NME'den Wilfred Young, "Hard Candy pek çok yeni yetme popçu için yeterince sağlam bir albüm fakat yeniliklerin kraliçesi için de öyle mi? Çok vasat." ifadesini kullandı.[60]

Ticari performans

[değiştir | kaynağı değiştir]
Madonna, Sticky & Sweet Tour'da "Miles Away"i söylüyor.

Hard Candy yayımlandıktan sonra 37 ülkede listelere bir numaradan girdi ve Uluslararası Fonogram Endüstrisi Federasyonu'na göre 2008'in dünya genelinde en çok satan on birinci albümü oldu.[69][70] Albüm dünya genelinde dört milyondan fazla kopya sattı.[71] Nielsen SoundScan'e göre Hard Candy, ABD'de yayımlandığı ilk gün 100.000 kopya sattı.[72] 280.000 kopyanın üzerinde satışla Billboard 200 listesine bir numaradan girdi. Hard Candy Madonna'nın bir numara olan yedinci albümü oldu ve böylece Madonna, Barbra Streisand'in ardından bu listede en çok bir numaralı albümü olan ikinci kadın sanatçı oldu.[73] Albüm ABD'de 500.000 kopya satışın ardından Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA) tarafından altın sertifika ile ödüllendirildi.[74] Aralık 2016 itibarıyla Hard Candy, ABD'de 751.000 kopya sattı.[75] Kanada'da albüm, Canadian Albums Chart'a zirveden girdi ve Kanada Kayıt Endüstrisi Birliği (CRIA) tarafından 80.000 kopya satıştan dolayı platin sertifika ile ödüllendirildi.[76][77]

Hard Candy Avustralya'da Madonna'nın ARIA Albums Chart listesinde bir numara olan yedinci albümü oldu[53] ve Avustralya Kayıt Endüstrisi Birliği (ARIA) tarafından 70.000 kopya satışın ardından platin sertifika ile ödüllendirildi.[78] Yeni Zelanda'da Hard Candy, 5 Mayıs 2008'de listeye en yüksek konumu olan beş numaradan girdi ve listede dokuz hafta varlık gösterdi.[53] Albüm Japonya'da Oricon haftalık listesine 55.462 kopya satışla bir numaradan girdi ve bir sonraki hafta 80.000 kopyaya yakın satışla listedeki yerini korudu.[79] Hard Candy 18 yıl sonra Madonna'nın I'm Breathless (1990) albümünden beri bu listede bir numara olan ilk albümü oldu. Madonna ayrıca Japonya'da liste tarihinde art arda üç on yılda da bir numaralı albümü olan ilk uluslararası sanatçı oldu.[80] Latin Amerika'da albüm, Meksika'da üç numara oldu ve iki altın sertifika aldı.[53][81] Arjantin'de ise CAPIF Aylık Albüm Listesi'nde üç numaraya ulaştı[82] ve platin sertifika aldı.[83]

Hard Candy ayrıca UK Albums Chart listesine bir numaradan girdi; Madonna, listede bir numara olan on albümü bulunan sanatçıların arasına katıldı ve on bir albümlü Elvis Presley ile on beş albümlü The Beatles'ın ardından üçüncü sırada yer aldı.[48] Albüm British Phonographic Industry tarafından Birleşik Krallık'ta 300.000 kopya satışın ardından platin sertifika ile ödüllendirildi.[84] Official Charts Company'ye göre Hard Candy, Eylül 2009 itibarıyla Birleşik Krallık'ta 335.523 kopya sattı.[85] Albüm ayrıca European Top 100 Albums listesinde zirveye çıktı.[86] Almanya'da albüm, Media Control Charts listesine bir numaradan girdi ve kırk hafta boyunca listede kaldı.[87] Albüm İrlanda'da listelere bir numaradan girdi ve Mary Black'in 25 Years – 25 Songs albümünü yerinden etti.[88] Albüm Brezilya'da belirgin bir başarı yakaladı; "4 Minutes", "Give It 2 Me", "Heartbeat", "Beat Goes On" ve "Candy Shop" şarkılarının her biri 100.000 dijital kopya satışla ayrı ayrı platin sertifika aldı.[89]

Şarkı listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
No. BaşlıkŞarkı yazar(lar)ıYapımcı(lar) Süre
1. "Candy Shop"  Madonna, Pharrell WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 4:16
2. "4 Minutes" (Justin Timberlake ve Timbaland ile birlikte)Madonna, Tim Mosley, Justin Timberlake, Nate HillsTimbaland, Timberlake, Danja 4:04
3. "Give It 2 Me"  Madonna, WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 4:48
4. "Heartbeat"  Madonna, WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 4:04
5. "Miles Away"  Madonna, Mosley, Timberlake, HillsTimbaland, Timberlake, Danja 4:49
6. "She's Not Me"  Madonna, WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 6:05
7. "Incredible"  Madonna, WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 6:20
8. "Beat Goes On" (Kanye West ile birlikte)Madonna, Williams, WestThe Neptunes, Madonna[a] 4:27
9. "Dance 2Night"  Madonna, Mosley, Timberlake, Hannon LaneTimbaland, Timberlake, Lane[a], Demacio "Demo" Castellon[b] 5:03
10. "Spanish Lesson"  Madonna, WilliamsThe Neptunes, Madonna[a] 3:38
11. "Devil Wouldn't Recognize You"  Madonna, Mosley, Timberlake, Hills, Joe HenryTimbaland, Timberlake, Danja 5:09
12. "Voices"  Madonna, Mosley, Timberlake, Hills, LaneTimbaland, Timberlake, Danja, Lane[a] 3:39
Toplam süre:
 56:22
Notlar
  • ^a yardımcı yapımcı
  • ^b ek yapımcı
  • ^c remiksçi ve ek yapımcı

Yapım görevlileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapım görevlileri Hard Candy albüm kitapçığından alınmıştır.[8]

Listeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sertifikalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bölge Sertifika
ABD Altın[74]
Almanya Platin[107]
Arjantin Platin[83]
Avrupa Platin[108]
Avustralya Platin[78]
Avusturya Platin[109]
Belçika Platin[110]
Birleşik Krallık Platin[84]
Brezilya Platin[89]
Danimarka Platin[111]
Finlandiya Platin[112]
Fransa Platin[113]
İrlanda Platin[114]
İspanya Altın[115]
İsveç Altın[116]
İsviçre Platin[117]
İtalya Platin[118]
Japonya Platin[119]
Kanada Platin[77]
Macaristan Platin[120]
Meksika 2× Altın[81]
Polonya Platin[121]
Portekiz Platin[122]
Rusya 3× Platin[123]
Şili Altın[124][125]
Türkiye Altın[126]
Yunanistan Platin[127]

Yayımlanma tarihleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülke Tarih Format
Meksika[128] 19 Nisan 2008
Avrupa Birliği[129] 25 Nisan 2008
Birleşik Krallık[130][131] 28 Nisan 2008
12 Mayıs 2008 Özel sürüm
19 Mayıs 2008
ABD[133][134] 29 Nisan 2008
  • CD
  • Özel sürüm
  • Dijital indirme
10 Haziran 2008
  • 3 Uzunçalar
  • CD seti[135]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
1.^Türkçe: Eğer bu hukuka aykırıysa tutukla beni. Eğer bununla başa çıkabilirsen soy beni.
2.^Türkçe: Benim gibi giyinmeye ve benim gibi konuşmaya başladı. Bu beni korkuttu. Seni gecenin yarısında aramaya başladı. Bu ne alaka?
3.^Türkçe: Eğer ödevini yaparsan sana daha fazla vereceğim bebeğim.
4.^Türkçe: Gözlerin sürprizlerle dolu. Benim kaderimi bilemezler.
5.^Türkçe: Köpeği mi gezdiriyorsun? Köpek mi seni gezdiriyor?

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Baker, K. C. (17 Mayıs 2009). "Madonna's Greatest Hits Album to Include New Songs". People. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2009. 
  2. ^ Rodriguez, Jayson (9 Şubat 2007). "Timbaland Still In Shock Over Jay-Z, Madonna, Elton Collaborations". MTV. 17 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2010. 
  3. ^ a b Sexton, Paul (9 Mart 2008). "Madonna Names New Album 'Licorice'". Billboard. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  4. ^ a b c Reid, Shaheem (8 Ağustos 2008). "Timbaland Talks About His And Justin Timberlake's 'Hot' Collabo With Madonna". MTV. 6 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  5. ^ a b c d e f g Vineyard, Jennifer (24 Nisan 2008). "Madonna's Hard Candy Sets Sex, Relationships To Hip-Hop, Trip-Hop, Disco Beats". MTV. 14 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  6. ^ "Pet Shop Boys were suppose to produce Hard Candy". allaboutmadonna.com. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013. 
  7. ^ Reporter, Daily Mirror (13 Nisan 2007). "Madge is mad for it". Daily Mirror. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2007. 
  8. ^ a b Hard Candy (liner notes). Madonna. Warner Bros. Records. 2008. 9362-49884-9.
  9. ^ a b c d e f Vineyard, Jennifer (28 Mayıs 2008). "Madonna And Justin Timberlake Say Their 'Shrink Sessions' Led To Hard Candy's 'Personal' Feel". MTV. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  10. ^ a b c Sischy, Ingrid (21 Nisan 2008). "Madonna: the one and only, on her life unchained". Interview. CNET Networks. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2008. 
  11. ^ a b c "Madonna Talks Filth, Wisdom And Confectionery". MTV News. 13 Mart 2008. 17 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009. 
  12. ^ a b Moran, Jonathan (20 Nisan 2008). "Madonna shows her soft side". The Daily Telegraph. news.com.au. 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009. 
  13. ^ Reporter, Sun (10 Mart 2008). "Madonna fans: I've got Candy". The Sun. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009. 
  14. ^ a b c Reporter, Staff (18 Nisan 2008). "Madonna's 'Hard Candy' Leak: The Track-By-Track". MTV. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  15. ^ Killian Fox (10 Şubat 2008). "10 essential albums for spring". The Observer. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2008. 
  16. ^ Staff, MTV News (1 Şubat 2008). "Katharine McPhee marries Nick Cokas; Plus Jay-Z, R. Kelly, Amy Winehouse, Madonna, Janet Jackson & more". MTV. 4 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2008. 
  17. ^ a b Ganz, Caryn (15 Şubat 2008). "Madonna's new album and video: Exclusive Rolling Stone preview". Rolling Stone. ISSN 0035-791X. 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2011. 
  18. ^ Scaggs, Austin (29 Ekim 2009). "Madonna Looks Back: The Rolling Stone Interview". Rolling Stone, 1090. San Francisco. s. 51. ISSN 0035-791X. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013. 
  19. ^ Carroll, Larry (26 Şubat 2008). "Madonna Gets Sweet And Strong With Timbaland, Justin Timberlake On Hard Candy". MTV. 28 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2010. 
  20. ^ Thomas, Lindsay (14 Mart 2008). "Madonna, Justin Timberlake Look Sweet In Hard Candy Pics". MTV. 19 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  21. ^ Reporter, Daily Mail (15 Mart 2008). "Madonna is at it again in yet another sultry photo shoot". Daily Mail. 20 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  22. ^ Richards, Jonathan (18 Mart 2007). "Madonna to release new album via mobile". The Times. 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2008. 
  23. ^ Pichevin, Aymeric (4 Nisan 2008). "Samsung Dials Up Madonna Deal For France". Billboard. 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2008. 
  24. ^ Brandle, Lars (5 Haziran 2008). "Madonna's 'Candy' a treat for Sony Ericsson users". Billboard. 8 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2008. 
  25. ^ Fisher, Randy (25 Nisan 2008). "Madonna releases her new album early". People. 25 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2008. 
  26. ^ "Ugly Betty – Jump Season Episode Guide". TV.com. 9 Mart 2008. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  27. ^ Hastings, Chris (30 Mart 2008). "Madonna's millions from Hard Candy ads". The Daily Telegraph. Telegraph Media LLC. 22 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  28. ^ Reporter, Icon (29 Nisan 2008). "Madonna Live In New York — Official Press Release". Icon: Official Madonna website. Madonna.com. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  29. ^ Madonna (şarkıcı), Jo Whiley (sunucu) (1 Mayıs 2008). Jo Whiley meets Madonna Part 1 (Flash Video) (Röportaj). Londra: BBC. Etkinlik zamanı: 2.40. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2008. I'm very excited about it... 
  30. ^ a b c d e Harris, Chris (1 Mayıs 2008). "Madonna Rips Through A Furiously Paced Set In NYC". MTV. 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  31. ^ a b Sisario, Ben (1 Mayıs 2008). "For Madonna Fans, the Wait Is Worth It". The New York Times. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  32. ^ Pietrolungo, Silvio (2 Mayıs 2008). "Madonna Fetes 'Hard Candy' With Free NYC Show". Billboard. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  33. ^ Cohen, Jonathan (15 Nisan 2008). "Madonna Plots NYC Webcast, Social Network". Billboard. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  34. ^ Reporter, Herald (13 Mayıs 2008). "Madonna shocks Radio 1 crowd with swear words and demands". Herald Sun. 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2008. 
  35. ^ Sexton, Paul (8 Mayıs 2008). "Madonna Announces 'Sticky and Sweet' Tour". Billboard. 29 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2009. 
  36. ^ Te Koha, Nui (30 Kasım 2008). "Madonna dumps Aussie tour dates". The Daily Telegraph. Erişim tarihi: 10 Aralık 2008. 
  37. ^ a b Bernstein, Jacob (5 Ağustos 2008). "Madonna's Costumes for Her Sticky and Sweet Tour". Women's Wear Daily. Advance Publications. 6 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2009. 
  38. ^ Waddell, Ray (30 Ocak 2009). "Madonna Resuming Sticky & Sweet Tour This Summer". Billboard. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009. 
  39. ^ Reporter, SF (6 Temmuz 2009). "Madonna's emotional tribute to Jackson". San Francisco Chronicle. 8 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2009. 
  40. ^ Liss, Sarah (20 Ekim 2008). "Live review: Madonna feels it in her heartbeat". Canadian Broadcasting Corporation. 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2009. 
  41. ^ Guerra, Joey (17 Kasım 2008). "Madonna revs up Minute Maid crowd". Houston Chronicle. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2009. 
  42. ^ Reporter, Press (12 Eylül 2008). "Madonna Sticky & Sweet European Tour Continues to Shatter Records". Reuters. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008. 
  43. ^ DeVault, Ryan (11 Aralık 2008). "Bon Jovi Scores 2008's Top Grossing Tour". Billboard. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008. 
  44. ^ Waddell, Ray (2 Eylül 2009). "Madonna Closes Tour In Tel Aviv; 2nd Highest Grossing Trek Of All Time". Billboard. 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009. 
  45. ^ Waddell, Ray (5 Kasım 2009). "Madonna Takes Top Honors At Billboard Touring Awards". Billboard. 10 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2009. 
  46. ^ a b c d e Erlewine, Stephen Thomas (25 Nisan 2008). "allmusic ((( Hard Candy > Overview )))". AllMusic. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  47. ^ Bull, Sarah (12 Mayıs 2008). "Madonna's sweet success continues". News Limited. 5 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2010. 
  48. ^ a b c d Reporter, BBC (4 Mayıs 2008). "Madonna celebrates chart double". BBC News. 7 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  49. ^ Pietroluongo, Silvio (2 Nisan 2008). "Mariah, Madonna Make Billboard Chart History". Billboard. 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009. 
  50. ^ a b Harris, Chris (4 Aralık 2008). "Lil Wayne, Coldplay Lead Grammy Nominations". MTV. 8 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2009. 
  51. ^ "Billboard Hot Dance Club Play". Billboard. 120 (32). New York. 9 Ağustos 2008. s. 64. ISSN 0006-2510. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2009. 
  52. ^ "Billboard Hot 100". Billboard. 120 (20). New York. 17 Mayıs 2008. s. 108. ISSN 0006-2510. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2009. 
  53. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "Madonna – Hard Candy (album)". Ultratop 50. Hung Medien. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  54. ^ Bronson, Fred (18 Aralık 2008). "Straight No Chaser, Elvis Presley, Madonna, Brandy". Billboard. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009. 
  55. ^ a b Young, Tom (29 Nisan 2008). "Hard Candy – Review". Blender. ISSN 1534-0554. 
  56. ^ a b Mason, Kerri (3 Mayıs 2008). "Hard Candy: Music Review". Billboard. 29 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  57. ^ a b Willman, Chris (18 Nisan 2008). "Madonna – Hard Candy". Entertainment Weekly. 20 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  58. ^ a b Thompson, Ben (20 Nisan 2008). "Madonna, Hard Candy". The Guardian. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2008. 
  59. ^ a b "Hard Candy". MetaCritic. CBS Interactive. 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2011. 
  60. ^ a b Young, Wilfred (28 Nisan 2008). "Madonna 'Hard Candy' Review". NME. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  61. ^ a b Hauser, Thomas (10 Haziran 2008). "Madonna: Hard Candy < Reviews". PopMatters. 25 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  62. ^ a b Ganz, Caryn (Nisan 2008). "Music Reviews: Hard Candy". Rolling Stone. 1082 (21). ISSN 0035-791X. 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2008. 
  63. ^ a b Cinquemani, Sal (23 Nisan 2008). "Madonna: Hard Candy | Music Review". Slant Magazine. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  64. ^ a b Hajibegari, Sarah (8 Nisan 2008). "Hard Candy: Madonna Album". The Times. 16 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2008. 
  65. ^ Savage, Mark (8 Nisan 2008). "Review: Madonna's Hard Candy". BBC News. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  66. ^ Collett-White, Mike (29 Nisan 2008). "Sweet reviews for Madonna's "Hard Candy"". Reuters. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2008. 
  67. ^ Gill, Andy (11 Nisan 2008). "Album: Madonna, Hard Candy (Warner Brothers)". The Independent. Independent News & Media. 13 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2008. 
  68. ^ Ewing, Tom (28 Nisan 2008). "Pitchfork: Album Reviews: Madonna: Hard Candy". Pitchfork. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  69. ^ Reporter, Daily (6 Ekim 2009). "Madonna's "Sticky & Sweet" Concert to Premiere on EPIX". Bloomberg Television. 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  70. ^ "Top 50 global Best Selling Albums for 2008" (PDF). International Federation of the Phonographic Industry. 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  71. ^ McKinley, James C. (23 Aralık 2011). "Spaniard Is Arrested In Leak of Madonna Single". The New York Times. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2012. 
  72. ^ Caulfield, Keith (30 Nisan 2008). "First day sales put Madonna on track for 7th No. 1". Billboard. 29 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  73. ^ a b Trust, Gary (1 Mayıs 2008). "Madonna Leads Busy Billboard 200 With 7th No. 1". Billboard. 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  74. ^ a b "Gold & Platinum Database – Madonna". Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği. 4 Haziran 2008. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  75. ^ Trust, Garry (21 Ekim 2012). "Ask Billboard: The Twitter-Sized Edition". Billboard. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2012. 
  76. ^ a b "Canadian Albums Chart: Week of May 17, 2008". Billboard. 17 Mayıs 2008. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  77. ^ a b "Gold & Platinum Certification for CRIA, June 2008". Canadian Recording Industry Association. 16 Haziran 2008. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  78. ^ a b "ARIA Charts – Accreditations – 2008 Albums". Australian Recording Industry Association. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  79. ^ a b "Madonna ranks first place in overall two weeks straight". Oricon. Livedoor. 13 Mayıs 2008. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2009. 
  80. ^ ""木村首相"効果！？ 女王マドンナが約18年ぶり1位" (Japonca). Oricon. 6 Mayıs 2008. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2011. 
  81. ^ a b "Certificaciones Encontradas, Madonna". Asociación Mexicana de Productores de Fonogramas y Videogramas. 5 Haziran 2008. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  82. ^ "Ranking Mensual de Audio Mayo – 2008 (Repertorio Popular)". Argentine Chamber of Phonograms and Videograms Producers. 31 Mayıs 2008. 15 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012. 
  83. ^ a b "Discos de Oro y Platino". Argentine Chamber of Phonograms and Videograms Producers. 22 Nisan 2008. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  84. ^ a b "BPI Certifications Searchable database". British Phonographic Industry. 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  85. ^ "Key Releases: September 26, 2009". Music Week. 26 Eylül 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  86. ^ a b Sexton, Paul (23 Mayıs 2008). "Scooter Unseats Madonna On UK Album Chart". Billboard. 1 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  87. ^ a b "Chartverfolgung > Madonna > Hard Candy". Media Control Charts. Musicline.de. 12 Mayıs 2008. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  88. ^ a b "Irish Charts Week 18 – 2008 Top 50 Albums". Irish Recorded Music Association. 1 Mayıs 2008. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  89. ^ a b "ABPD : Associação Brasileira de Produtores de Disco". Associação Brasileira dos Produtores de Discos. 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2010. 
  90. ^ "Ranking Semanal desde 01/06/2008 hasta 07/06/2008" (İspanyolca). Cámara Argentina de Productores de Fonogramas y Videogramas. 15 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2012. 
  91. ^ "TOP50 Prodejní – Madonna – Hard Candy". International Federation of the Phonographic Industry. 9 Mayıs 2008. 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  92. ^ "Top 40 album- és válogatáslemez- lista" (Macarca). Mahasz. Magyar Hanglemezkiadók Szövetsége. 28 Nisan 2008. 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010. 
  93. ^ "Oficjalna Lista Sprzedažy" (Lehçe). OLiS. 4 Mayıs 2008. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  94. ^ "Greek Albums Chart". IFPI. 26 Ocak 2006. 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2010. 
  95. ^ "2008 Year-End Billboard 200 Albums". Billboard. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2010. 
  96. ^ "Album Jahrescharts 2008" (Almanca). MTV. 16 Aralık 2008. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2010. 
  97. ^ "ARIA Charts - End Of Year Charts - Top 100 Albums 2008". Australian Recording Industry Association. 29 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  98. ^ "Alben Annuale 2008" (Almanca). IFPI Austria. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013. 
  99. ^ a b "Rapports Annuel 2008". Ultratop. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  100. ^ "Bagom Hitlisten Top 2008". Tracklisten. 25 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  101. ^ "Swiss End of Year Charts 2008". Swiss Music Charts. Hung Medien. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  102. ^ "2008 Oricon Annual Ranking" (Japonca). Oricon. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  103. ^ "Összesített album- és válogatáslemez-lista". Mahasz. 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  104. ^ "Top 100 Musica – Albums" (PDF). Asociación Mexicana de Productores de Fonogramas y Videogramas. 2008. 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2010. 
  105. ^ "Annual Chart - Year 2008 Top 50 Ελληνικών και Ξένων Aλμπουμ" (Yunanca). IFPI. 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2010. 
  106. ^ "Annual Chart - Year 2008 Top 50 Ξένων Aλμπουμ" (Yunanca). IFPI. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2010. 
  107. ^ "Gold-/Platin-Datenbank ('Hard Candy')" (Almanca). Bundesverband Musikindustrie. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2011. 
  108. ^ "IFPI Platinum Certifications Europe 2008". International Federation of the Phonographic Industry. 31 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2009. 
  109. ^ "IFPI Austria – Certification database". International Federation of the Phonographic Industry. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2008. 
  110. ^ "Gold And Platinum Certifications – Albums – 2008". Ultratop. 15 Ağustos 2008. 1 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  111. ^ "Guld og platin 2008". International Federation of the Phonographic Industry. 16 Mayıs 2008. 23 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  112. ^ "Tilastot – Madonna – Kultalevy". International Federation of the Phonographic Industry. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  113. ^ "InfoDisc : Les Certifications (Albums) du SNEP (Bilan par Artiste)" (Fransızca). Syndicat National de l'Édition Phonographique. 9 Eylül 2008. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 
  114. ^ "The Irish Charts – All there is to know". Irish Recorded Music Association. 1 Aralık 2008. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  115. ^ "Top 50 Albumes 2008" (PDF) (İspanyolca). Productores de Música de España. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Kasım 2010. 
  116. ^ "Guld & Platina - År 2008" (PDF). International Federation of the Phonographic Industry. 18 Temmuz 2008. 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  117. ^ "Swiss Music Charts – Certifications". The Official Swiss Charts and Music Community. 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  118. ^ "Madonna - Hard Candy" (İtalyanca). Federazione Industria Musicale Italiana. 26 Aralık 2015 tarihinde "s":1} kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2014. 
  119. ^ "May 2008 Gold List and certification work". Recording Industry Association of Japan. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2010. 
  120. ^ "Keresés album címe szerint" (Macarca). Mahasz. Magyar Hanglemezkiadók Szövetsége. 24 Ocak 2009. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  121. ^ "Oficjalna Lista Sprzedažy". OLiS. 21 Eylül 2009. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010. 
  122. ^ "Discos de Ouro e Platina – Ano 2008" (Portekizce). Associação Fonográfica Portuguesa. 9 Eylül 2008. 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010. 
  123. ^ ""2M" - Чарт продаж. Россия 39-2009". 2m-online.ru. 18 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  124. ^ "Madonna consigue disco de oro en Chile por su último álbum" (İspanyolca). El Mercurio. 13 Ekim 2008. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. 
  125. ^ "Ultima producción de Madonna logra disco de oro en Chile". La Tercera (İspanyolca). Copesa. 13 Ekim 2008. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2012. 
  126. ^ "MÜ-YAP Bağlantılı Hak Sahibi Fonogram Yapımcıları Meslek Birliği". Mu-yap.org. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2012. 
  127. ^ "Greek Foreign Albums Chart". IFPI Greece. 1 Şubat 2009. 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2012. 
  128. ^ "Mexican release date for 'Hard Candy'". Asociación Mexicana de Productores de Fonogramas y Videogramas. 18 Nisan 2008. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010. 
  129. ^ "Hard Candy [Album]". Amazon.com. 25 Nisan 2008. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  130. ^ "Hard Candy UK Release". Amazon.com. 13 Nisan 2008. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  131. ^ "Hard Candy Special Edition". Amazon.com. 12 Mayıs 2008. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  132. ^ "Madonna's 'Hard Candy' 3 LP Set – UK release". Amazon.co.uk. 19 Mayıs 2008. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010. 
  133. ^ "Hard Candy". Amazon.com. 13 Nisan 2008. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  134. ^ "Hard Candy Special Edition". Amazon.com. 10 Haziran 2008. Erişim tarihi: 13 Nisan 2009. 
  135. ^ "Madonna's "Hard Candy" 3 LP Set – US release". Amazon.com. 10 Haziran 2008. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hard_Candy_(Madonna_albümü)&oldid=33781800" sayfasından alınmıştır