İçeriğe atla

Jovan Cvijić

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jovan Cvijić
Milan Jovanović tarafından 1911'de çekilen fotoğrafı
Doğum11 Ekim 1865(1865-10-11)
Loznica, Sırbistan Prensliği (1817-1882)
Ölüm16 Ocak 1927 (61 yaşında)
Belgrad, Yugoslavya Krallığı
MilliyetSırp
EğitimBelgrad Üniversitesi
Viyana Üniversitesi
Kariyeri
DalıCoğrafya, Jeoloji, Folklor
Doktora
danışmanı		Albrecht Penck[1]
Önemli öğrencileriPavle Vujević
İmza

Jovan Cvijić (Sırp Kiril alfabesi: Јован Цвијић,Sırpça telaffuz: [jǒʋan tsʋǐːjitɕ]; 11 Ekim [E.U. 29 Eylül] 1865 – 16 Ocak 1927) Sırp bir coğrafyacı,[2] etnolog, Sırp Kraliyet Bilimler Akademisi başkanı ve Belgrad Üniversitesi rektörü. Cvijić, Sırbistan'da coğrafyanın kurucusu olarak kabul edilir. Coğrafyacı ve jeolog olarak başladığı bilimsel kariyerini, beşeri coğrafyacı ve sosyolog olarak sürdürdü. Bünyesinde 102 kitabın yayımlandığı, küresel ölçekte benzersiz bir disiplinlerarası bilimsel proje olan Sırp Etnografya Koleksiyonu'nu (Srpski etnološki zbornik) başlattı.[3] Jovan Cvijić çalışmalarından dolayı hem yurt içinde hem de yurt dışında çok sayıda ödül ve madalya aldı.

Erken dönemi ve ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cvijić, Sırbistan Prensliği'nin en batı ucundaki Loznica'da doğdu.[4] Ailesi, Eski Hersek'teki (bugünkü Karadağ) Piva kabilesinin (Pivljani) Spasojević koluna mensuptu. Cvijić'in babası Todor bir tüccardı; büyükbabası Živko, Loznica'nın şefiydi ve Mačva'daki Obrenović Hanedanı'nın destekçisiydi. Živko, 1844 Katana Ayaklanması'nda Anayasa Savunucuları'na karşı savaştı ve işkenceden sonra öldü.[5]

Cvijić'in büyük büyükbabası, Cvijić ailesinden bir patrik, Cvijo Spasojević, Birinci Sırp Ayaklanması'nda Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan Eski Hersek'teki bir haydut lideriydi.[6] 1813'teki başarısızlığının ardından Loznica'ya taşındı, bir ev inşa etti ve bir dükkan açtı.[5]

Babası Todor (ö. 1900), belediyede katiplik görevine başlamadan önce tüccardı. Cvijić'in annesi Marija (eski soyadı Avramović), Jadar bölgesindeki Korenita köyündeki (Vuk Stefanović Karadžić'in doğum yeri, Tronoša ve Tršić yakınında) bir aileden geliyordu. Todor ve Marija'nın Živko ve Jovan adında iki oğlu ve üç kızı vardı. Cvijić, çocukluğunda manevi eğitiminin öncelikle annesi ve onun ailesinden etkilendiğini sık sık dile getirirken, babası ve babasının ailesi hakkında daha az şey söyledi. Ancak etnik psikoloji üzerine yazdığı eserlerde Cvijić babasının Dinarik kökenini övmüştür.[5]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Old photograph of mustachioed young man
Genç bir adamken Cvijić

İlkokulu tamamladıktan sonra Cvijić, edebiyata ilgi duyduğu, Fransızca ve Almanca öğrendiği Loznica'daki gramer okuluna gitti.[4]

Tıp okumak için Birinci Belgrad Lisesi'ne gitmeden önce eğitimine Šabac'ta devam etti ve 1884'te mezun oldu.[4][5]

Mezun olduktan sonra tıp okumak istiyordu; ancak Loznica'da yurt dışında eğitim almak için burs bulamadı. Bir ilkokul öğretmeni, ona Belgrad'daki Velika skola'da (şimdiki Belgrad Üniversitesi) coğrafya derslerine katılmasını önerdi. Cvijić onun tavsiyesini dinleyerek doğa bilimleri bölümüne kaydoldu ve 1889'da mezun oldu.[4][5]

Belgrad'daki Jovan Cvijić Evi, sokak görünümü

Cvijić, Belgrad'daki İkinci Erkek Gramer Okulu'nda ders verdi ve bu arada Sırbistan'ın doğu kırsalına yaptığı bir gezide ilgisini çekmesinin ardından 1889'da Karst manzarası üzerine ilk coğrafi çalışmasını yayınladı.[4]

Viyana Üniversitesi'ne kaydoldu ve burada Albrecht Penck, Profesör Suess (Avusturya Akademisi başkanı) ve Julius von Hann gibi bilim insanlarının gözetiminde fiziki coğrafya ve jeoloji okudu.[4] 1893 yılında Viyana Üniversitesi'nden doktora derecesini aldı.[7] Das Karstphänomen adlı tezi, bir alt disiplin olarak Karst jeomorfolojisi çalışmalarını başlattı.[8]

Kısa bir süre sonra Cvijić, saha çalışmaları ve araştırmalar yapmak üzere Balkanları gezecekti.[4]

1911'de Cvijić, kızlık soyadı Krstić (1879–1941) olan Belgradlı dul Ljubica Nikolić ile evlendi.[9]

Araştırmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Old, multicolored map of southeastern Europe
Balkanların etnografik haritası, Cvijić tarafından ortaklaşa hazırlanmıştır

Cvijić'in çalışmaları beş bölüme ayrılabilir: karst, Balkan dağlarındaki buzullaşmalar, yarımadadaki tektonik unsurlar, göller ve beşeri coğrafya.[4] Araştırmalarının çoğu Avusturya-Macaristan ve Osmanlı otoriteleriyle gergin siyasi durumlar, tehlikeli ve uzak bölgeler ve uygun yolla haritaların olmaması nedeniyle karmaşıktı.[4]

1890'ların ortalarında Cvijić'in gezileri onu önce Doğu Sırbistan'a, ardından Bulgaristan'a götürdü ve burada Rila Sıradağları çevresini dolaştı. Daha sonra Bosna-Hersek ve Karadağ dağlarına odaklandı, karst ve tektonik yapıyı inceledi, buzullaşma kanıtlarını aradı ve Balkan yarımadasındaki buzul çağına ilişkin makaleler adlı çalışmasını yayınladı.[4]

Jeoloji ve jeomorfolojiye ilgi duyuyordu. Cvijić'in kireç karstı üzerine yazdığı monografi Avrupa bilim çevrelerinde büyük ilgi gördü ve giriş niteliğindeki akademik bir ders onu ilk Güney Slav tektonikçisi olarak tanıttı. Sırp kireç yatakları, ondan önce Otto von Pirch (1830), Ami Boué (1840), Felix Philipp Kanitz, Milan Milićević, Jovan Žujović ve Vladimir Karić tarafından sadece yüzeysel olarak incelenmişti.[kaynak belirtilmeli]

Cvijić, Balkan kişilik tiplerine ilişkin araştırmalarına dayanarak "Balkan Yarımadası 1918", 1922-I, 1931-II'de öncü bir beşeri-coğrafi araştırma yaptı.[kaynak belirtilmeli] 38 yıl boyunca Balkanlar, Güney Karpat Dağları ve Anadolu'da araştırmalar yaptı ve çok sayıda araştırma raporu üretti. Cvijić'in iki ciltlik Jeomorfoloji adlı eseri Balkan yarımadasına yönelik araştırmalar için önemli bir başlangıç noktasıdır.[10]

Karst jeomorfolojisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Albrecht Penck'in gözetimi altında çalışırken, Penck'in halihazırda bildiği bir bölge olan kuzey Dinar Alplerindeki karstik yapının araştırılmasına odaklanmaya teşvik edildi. İlk büyük çalışması, 1893'te yayımlanan Das Karstphänomen'di. Bu çalışma, onun doktora tezinin anahtar noktalarından oluşan bir yayındı. 1895'te Das Karstphänomen biraz değiştirilmiş olarak Sırp-Hırvatçaya çevrildi. Bu çalışmada yüzey şekilleri karren, obruk ve polye olarak tanımlanmaktadır. 1918 tarihli bir yayında, Cvijić karstik yeryüzü şekillerinin oluşumu için aşınma çevrimi modelini önerdi.[11] Fransızca olarak yazılan bu çalışmanın sonuçları, E.M. Sanders tarafından yorumlandığı 1921 yılında İngilizce konuşan bilim insanlarının erişimine açılmıştır. İklim ve jeolojideki farklılıklar, Cvijić tarafından karstik yeryüzü şekillerinin çeşitli biçim ve türlerini açıklamak için kimi zaman yanlış bir şekilde kullanılmıştır. Yine de klimin karst gelişimi üzerindeki rolüne ilişkin görüşleri, kendisinden sonra gelen ve iklimin rolünü aşırı abartan birçok iklimsel jeomorfologdan daha doğruydu.[12]

Karst teriminin Edouard Martel'in önerdiği "Le Causse" terimine üstün gelmesi Cvijić'e atfedilmiştir. Cvijić'in kullandığı bir diğer terminoloji kullanımı da onun ortaya attığı obruk terimidir ve bu, çöküntü sözcüğüyle örtüşmektedir. Sonunda Cvijić "karst jeomorfolojisinin babası" olarak tanındı.[12]

Beşeri coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

1896'da Cvijić, daha sonra diğer Balkan bölgelerine de uygulanacak şekilde revize edilen "Sırbistan ve diğer Sırp topraklarındaki köylerin incelenmesine yönelik talimatlar"ı yayımladı.[13]

Aynı zamanda Balkanlarda yaşayan insanların yaşamına da ilgi duymaya başladı. Yolculukları onu Makedonya ve göllerine, Arnavutluk ve Yunanistan kıyılarına, İşkodra Gölü'ne ve Pamvotida Gölü'ne götürdü. 1902'de beşeri coğrafya üzerine ilk eserini yayımladı.[4] 1906'da, gelecekteki araştırmacılar için temel bir referans haline gelecek olan Makedonya ve Eski Sırbistan Coğrafyası ve Jeolojisinin Temelleri adlı imza monografisini yayımladı.[14]

Meslektaşlarına yardımcı olmak amacıyla popülasyonlar ve habitatlar üzerinde saha araştırmaları yapmaya ilişkin ayrıntılı talimatlar yayınladı; bunların arasında 1907 tarihli "Bilimsel araştırma ve Üniversitemiz üzerine" adlı makale de yer almaktadır.

Cvijić'in iklim ve coğrafyanın insan yaşamı üzerindeki etkilerine ilişkin tezi, insanlığın ekolojik açıdan hassas olduğunu vurguladığı beşeri coğrafyaya yaklaşımının temelini oluşturmaktadır. Cvijić, antropolojik tipleri sınıflandırırken birincil etken olarak toplumsal yapıyı (çalışma, endogami, ekzogami ve göç) dikkate almış, fiziksel çevrenin bir toplumun ruhu üzerindeki etkilerini vurgulamıştır.[kaynak belirtilmeli] Onun emel düşünceleri, 1902 Balkan Yarımadası makalesi "İnsan coğrafyası sorunları"nda sunulmuştur. Cvijić'in makalesinden etkilenen Milorad Dragić (eski bir öğrencisi) 1911 tarihli "Yerleşimlerin ve psikolojik niteliklerin incelenmesine yönelik talimatlar" adlı makalesinde psikolojik antropolojik araştırmaları ayrıntılı olarak ele aldı (daha sonra Cvijić, "Balkan yarımadası ve Güney Slav toprakları" konulu tezini Sırpçaya çevirdi).[kaynak belirtilmeli]

Cvijić; yavaş, aşamalı, bir yerden bir yere insan hareketini belirten 'metanastazik hareketler' terimini ortaya attı. Kendisi ve öğrencileri bu olguyu kapsamlı bir şekilde araştırdılar ve sonunda Balkan yarımadasının her yerinden etnolojik materyal toplayan ve yazılı kaynakların araştırılmasını kapsayan Sırp etnolojik-tarihsel okulunu kurdular.[15]

Cvijić'in bilimsel kariyerinin en büyük başarılarından biri, beşeri-coğrafi ve etnografik araştırmalara ilginin artmasıydı. Çabaları ve araştırmaları, kendisine I. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya Krallığı'nın sınırlarına ilişkin müzakerelerde yararlandığı kritik verileri toplamasında yardımcı oldu.

Yugoslavya sınırları üzerindeki etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Cvijić, sınır belirleme konusunda uzman olarak Paris Barış Konferansı'na davet edildi.[16] Cvijić, etnografik haritaları kullanarak çeşitli Balkan halklarının coğrafi dağılımını gösterdi ve bu da yeni bir ülkenin sınırlarının belirlenmesine yardımcı oldu: Yugoslavya Krallığı.[17] Yeni ülkenin Banat, Bačka, Baranya ve Carniola ile Bled üçgenini (Bled, Bohinj ve Triglav) kapsaması gerektiği kararlaştırıldı.[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2022)">kaynak belirtilmeli</span> ]

Öğretim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cvijić, Mart 1893'te Viyana'dan döndükten sonra Belgrad'da Velika Skola Felsefe Fakültesi'nde coğrafya profesörü oldu. 1927 yılına kadar burada kadrolu olarak çalıştı ve eğitim verdi.[4]

Cvijić okulun reformunda aktif rol oynadı, en eski öğrencisi ve asistanı Jovan Erdeljanović'in (ardından Tihomir Đorđević) ilk profesörü olduğu bir etnografya bölümü kurulmasına yardımcı oldu; Cvijić coğrafya bölümünde kaldı. Belgrad'da tıp, ziraat ve ilahiyat; Üsküp'te felsefe ve Subotica Hukuk Fakültesi'nin kurulmasında etkili oldu.[kaynak belirtilmeli] 1906'dan 1907'ye kadar Belgrad Üniversitesi'nin rektörüydü ve 1919'dan itibaren tekrar bu görevi sürdürdü.[4]

1915 yılında Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'nde Balkanlar konusunda ders verdi.[4]

Görüşler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Uroš Predić'in yaptığı Cvijić portresi

Eğitim eleştirisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cvijić, o dönemdeki gramer okulu eğitiminin sekiz yıl yerine yedi yıl sürmesi ve genç erkeklerin erken yaşta yetişkinliğe ve bağımsız çalışmaya katılması gerektiğini düşünüyordu.

Gramer okulu, zekayı ve karakteri belki de üniversiteden daha derin ve güçlü olarak biçimlendirir; geleceğin aydınlarının ruhunu ve ahlaki değerini etkiler. Üniversitenin yanı sıra, ahlaki ve manevi durum ile onun gelişimi; gramer okulunun türüne, okulun kültürel yapısının neler kazanacağına ve sonunda bir ulusun özelliklerini gösteren büyük kişiliklerin gelişiminin ne yönde etkileneceğine bağlıdır.

Toprak genişlemesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cvijić'in bilimsel tarafsızlığı, Sırbistan'ın siyasi ilerlemesine verdiği destek nedeniyle eleştirildi;[18] coğrafi çalışması, Büyük Sırbistan ve daha fazla toprak kazanımı politikasını bilimsel olarak meşrulaştırmak için kullanıldı.[18]

 ... Ekonomik bağımsızlık için Sırbistan'ın Adriyatik Denizi'ne ve Arnavutluk kıyı şeridinin bir bölümüne erişim elde etmesi gerekmektedir. Bu hamle ya bölgenin İşgali yoluyla ya da bu bölgeye yönelik ekonomik ve ulaşım haklarının elde edilmesi yoluyla yapılabilir. Dolayısıyla bu durum, etnografik olarak yabancı, ancak özellikle önemli ekonomik çıkarlar ve yaşamsal ihtiyaçlar nedeniyle işgal edilmesi gereken bir bölgenin işgal edilmesi anlamına gelir.[18]

Cvijić'e göre Bulgarlar "etnik yapıları bakımından diğer Güney Slavlarından farklıydı". Daha önce Bulgar olarak kabul edilen üç etnografik grubu Slav olarak tanımladı: Makedonya Slavları, Şopiler ve Torlaklar. Cvijić, yukarıda adı geçen grupların Slav (ve dolayısıyla Sırp) olduğunu ileri sürerek, Sofya (Bulgaristan'ın başkenti) çevresindeki bölgeyi Bulgar grubunun dışında bıraktı.[19] Sırbistan'ın, elinde bulundurduğu topraklardan çok daha geniş bir alanı yönetebileceğine inanıyordu.[20]

Miras

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir çözüme ulaşana dek; bir sorun, çalışma ve meslek hakkında sürekli düşünmeye alışmak gerekir. Bir soruya yanıt bulabileceğiniz ya da bir araştırma konusu önerebileceğiniz parlak anlar, özellikle de nadiren görülen parlak geceler vardır. Bu ruhsal berraklık ve yaratıcılık anı kullanılmalı ve o sıradan insani ve oryantal tembelliğe göre dinlenmek düşünülmemelidir. Bu bedene zarar vermez; ki eğer zarar verirse de beden doğru bir şekilde kullanılmak için vardır.[21]

Cvijić, coğrafyacı ve biyologlardan oluşan bir grupla birlikte 1910 yılında Belgrad'da Sırp Coğrafya Derneği'ni kurdu ve ölümüne kadar başkanlığını yaptı.[4] 1912 yılında Serbian Geographic Society Herald adlı bir dergi çıkarmaya başladı; bu dergi hâlâ yayınlanıyor. Cvijić, fen bilimleri öğrencileri için Belgrad'daki gramer okullarından öğretmenlerin de katıldığı haftalık seminerler düzenliyordu. 1923 yılında Felsefe Fakültesi Coğrafya Enstitüsü'nü kurdu (Balkanlar'da bu türden ilk kurum) ve ölümüne kadar bu enstitünün yöneticiliğini yaptı.

Bust of mustachioed man in a park
Belgrad'daki Cvijić Büstü
Cvijić'in mezarı

1947'de Sırp Bilim ve Sanat Akademisi Belgrad'da the Jovan Cvijić Geographical Institute'ü kurdu.[22] 21–22 Kasım 2002'de Akademi, "the socio-political work of Jovan Cvijić" başlıklı toplantıya ev sahipliği yaptı.[23]

Jovan Cvijić'in konutu, Belgrad'da Jelena Ćetković Caddesi 5 numaradaki aile evinde bulunmaktadır. 1996 yılından bu yana devlet tarafından kültür anıtı ilan edilen ev (1905 yılında inşa edilmiştir) Dragutin Inkiostri Medenjak tarafından dekore edilmiştir; Cvijić Balkan folkloruna dayalı bir dekorasyon biçemini tercih etmiştir. Müzede; el yazmaları, mektuplar, notlar, kitaplar, resimler, coğrafya haritaları, atlaslar ve kişisel eşyalar sergileniyor, zaman zaman konferanslar da veriliyor.

Sırbistan'da çok sayıda okul ve sokağa Cvijić'in adı verilmiştir ve kendisi hala en önemli Sırp coğrafyacısı olarak kabul edilmektedir. Çalışmaları öğrencileri tarafından sürdürüldü; bunlardan altısı daha sonra Sırp Akademisi'nin üyesi oldu (Pavle Vujević, Borivoje Z. Milojević ve Milisav Lutovac dahil). Bu bilim insanının yaşamı ve çalışmaları, coğrafyacı Milorad Vasović tarafından Jovan Cvijić: Scientist, Public Worker, Statesman (1994) adlı 454 sayfalık kitabında araştırılmıştır.

Akademik ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]
Cvijić'e verilen uluslararası madalyalar

Cvijić çok sayıda ödüle layık görüldü. 30 bilim derneğine (akademiler, coğrafya ve doğa toplulukları) üye olmuş ve 10 madalya almıştır. Cvijić, 1924 yılında New York Coğrafya Topluluğu'ndan çalışmaları dolayısıyla altın madalya aldı. İngiltere ve Fransa'daki akademilerden de madalyalar aldı. İki safran çeşidine onun adı verilmiştir.[kaynak belirtilmeli]

Cvijić'e verilen ödüller:[24][25]

  • 1901: Aziz Sava Nişanı, III. sınıf
  • 1903: Prix Conrad Malte-Brun Altın Madalya
  • 1904: Aziz Sava Nişanı, II. sınıf
  • 1907: Prens Danilo I Nişanı, II. sınıf
  • 1909: Aziz Aleksandr Nişanı, II. sınıf
  • 1911: Légion d'honneur, Komutan
  • 1911: Beyaz Kartal Nişanı, V sınıfı
  • 1917: Paris Coğrafya Derneği'nin Prix Eugen Patron Gümüş Madalyası
  • 1918: Prag Charles Üniversitesi Madalyası
  • 1920: Kraliyet Coğrafya Derneği'nin Patron Madalyası[26]
  • 1920: Hayırseverlik Nişanı Haçı
  • 1923: Aziz Sava Nişanı, I. sınıf
  • 1924: Cullum Coğrafya Madalyası
  • 1924: Paris-Sorbonne Üniversitesi Madalyası
  • 1924: Amerikan Coğrafya Derneği'nin New York'taki Altın Madalyası
  • 1925: Beyaz Aslan Nişanı

Cvijić'in üye seçildiği kurumlar:[24][25]

Çalışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Statue of man in cape on a pedestal in front of a building
Belgrad Akademi Parkı'ndaki Jovan Cvijić Anıtı

Cvijić, 30 yılı aşan bilimsel yaşamı boyunca çok sayıda eser yayımladı. Bunlardan en bilinenlerinden biri The Balkan Peninsula'dır. Diğer yayınlar şunlardır:

  • Prilog geografskoj terminologiji našoj, 1887
  • Ka poznavanju krša istočne Srbije, 1889
  • Prekonoška pećina, 1891
  • Srednja visina i površina Srbije i njenih oblasti, 1891[28]
  • Geografska ispitivanja u oblasti Kučaja, 1893
  • Das Karstphänomen, Geographiche Abhandlungen, Wien, 1893
  • Karst, geografska monografija, Belgrade 1895
  • Pećine i podzemna hidrografija u istočnoj Srbiji, 1895
  • Izvori, tresave i vodopadi u istočnoj Srbiji, 1896
  • Tragovi starih glečera na Rili, 1897
  • Glacijalne i morfološke studije o planinama Bosne, Hercegovine i Crne Gore, 1899
  • Karsna polja zapadne Bosne i Hercegovine, 1900
  • Struktura i podela planina Balkanskog poluostrva, 1902
  • Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva, 1902
  • Novi rezultati o glacijalnoj eposi Balkanskog poluostrva, 1903
  • Balkanska, alpijska i karpatska glacijacija, 1903
  • "Die Tektonik der Balkanhalbinsel mit besonderer Berückichtigung der neueren Fortschritte in der Kenntnis der Geologie von *Bulgarien, Serbien und Mazedonien". C.R. IX. Cong. géol. intern. de Vienne. Wien: Hollinek Fréres. 1904. ss. 348-370. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2018 – Internet Archive vasıtasıyla. 
  • Nekolika posmatranja o etnografiji makedonskih Slovena, 1906
  • Osnove za geografiju i geologiju Makedonije i Stare Srbije, 1, 1906; 2, 1906; 3, 1911
  • Grundlinien der Geographie und Geologie von Mazedonien und Alt-Serbien. Nebst Beobachtungen in Thrazien, Thessalien, Epirus und *Nordalbanien, 1908
  • Jezerska plastika Šumadije, 1909
  • L'anexion de la Bosnie et la question Serbe, Paris, 1909
  • Dinarski Srbi, 1912
  • Izlazak Srbije na Jadransko More, 1912
  • Raspored Balkanskih naroda, 1913
  • Ledeno doba u Prokletijama i okolnim planinama, 1913
  • Jedinstvo i psihički tipovi dinarskih južnih Slavena, 1914
  • Mouvements metanastasiques dans la Peninsule Balkanique, La Monde Slave, 1917
  • Hydrographie souterraine et évolution morphologique du Karst, 1918
  • La Peninsule Balkanique, Geographie Humaine, 1918
  • Etnogeografske karte jugoslovenskih zemalja, 1918
  • Severna granica južnih Slavena (La frontiere septentrionale des Jugoslaves), 1919
  • Đerdapske terase, 1922
  • Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje, 1922
  • Metanastazička kretanja, njihov uzrok i posledice, 1922
  • Geomorfologija I-II, 1924. and 1926
  • Karst i čovek, 1925
  • Karst i srpske narodne pripovetke, 1925
  • Seobe i etnički procesi u našem narodu, 1927
  • Balkansko poluostrvo i južnoslavenske zemlje, 1931

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Jovan Hadzi-Vasiljeviç
  • Vladan Đorđeviç
  • Zarija Popoviç
  • Ami Boué
  • Alexander Hilferding

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Ford, Derek (2007). "Jovan Cvijić and the founding of karst geomorphology". Environmental Geology. 51 (5). ss. 675-684. doi:10.1007/s00254-006-0379-x. 
  2. ^ Duančić, Vedran, (Ed.) (2020), "Jovan Cvijić and the Anthropogeography of the Balkans", Geography and Nationalist Visions of Interwar Yugoslavia, Modernity, Memory and Identity in South-East Europe (İngilizce), Cham: Springer International Publishing, ss. 49-94, doi:10.1007/978-3-030-50259-1_3, ISBN 978-3-030-50259-1  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Ананић, Војислав (20 Ekim 2012). "Едиција "Корени" - непроцењива сведочанства о српском пореклу - Порекло". www.poreklo.rs (Sırpça). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2024. 
  4. ^ a b c d e f g h i j k l m n o Vasovic, Milorad (2016). "Jovan Cvijić". Freeman, T. W.; Pinchemel, Philippe (Ed.). Geographers: Biobibliographical Studies, Volume 4. Bloomsbury Publishing. ss. 25-32. ISBN 9781474231107. 
  5. ^ a b c d e "O Jovanu Cvijiću". cvijic.edu.rs. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2017. 
  6. ^ Miljana Laketic (1995). "Jovan Cvijić". Duga (Sırpça), 1618-1624. OOUR Novinska delatnost "Duga". ss. 89-90. Cvijićev pradeda Cvijo Spasojević, hajduk iz Prvog ustanka i harambaša, koji je ipak sina Živka školovao u Temišvaru. 
  7. ^ "Ethnographic Map of the Balkan Peninsula". World Digital Library. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013. 
  8. ^ Mrgić, Jelena (2017). Žebec Šilj, Ivana (Ed.). Environmentalism in Central and Southeastern Europe: Historical Perspectives. Rowman & Littlefield. ss. 78-79. ISBN 9781498527651.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ ""The Belgrade Atlas of Jovan Cvijić: Century and a half since the birth: 1865–2015", Tatjana Korićanac, p. 23, Gallery of the Serbian Academy of Science and Arts; 135, Belgrade, 2015" (PDF). 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2017. 
  10. ^ Ford, Derek; Williams, Paul D. (2013). Karst Hydrogeology and Geomorphology. John Wiley & Sons. s. 29. ISBN 978-1-11868-499-3. 
  11. ^ Cvijić, Jovan (1918). "Hydrographie souterraine et évolution morphologique du Karst". Recueil des travaux de l'institut de géographie alpine (Fransızca). 6 (4): 375-426. doi:10.3406/rga.1918.4727. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2017. 
  12. ^ a b Ford, Derek (1 Ocak 2007). "Jovan Cvijić and the founding of karst geomorphology". Environmental Geology (İngilizce). 51 (5): 675-684. doi:10.1007/s00254-006-0379-x. ISSN 1432-0495. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2024. 
  13. ^ Markov, I. (2016) Jovan Cvijić and the Ethnological Study of (Balkan) Migrations 19 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Proceedings of the International Conference "150th Anniversary of Jovan Cvijić’s Birth", October 12–14, 2015. Belgrade: Serbian Academy of Sciences and Arts, p. 697
  14. ^ Milevski, Ivica; Kolčakovski, Dragan (2012). Stankoviansky, Miloš; Kotarba, Adam (Ed.). Recent Landform Evolution: The Carpatho-Balkan-Dinaric Region. Springer. s. 419. ISBN 9789400724488.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  15. ^ Džaja, Srećko M. (1999). Konfesionalnost i nacionalnost Bosne i Hercegovine (İngilizce). ZIRAL. ISBN 978-953-6364-21-3. 
  16. ^ Prošić-Dvornić, Mirjana (2008). Studying Peoples in the People's Democracies: Socialist Era Anthropology in South-east Europe. II. LIT Verlag Münster. s. 354. ISBN 9783825899110. 
  17. ^ Duančić, Vedran (2021). "Mapping the uncertain: Difficulties with establishing the ethnic borders". Radović, Srdjan (Ed.). Boundaries and Borders in the Post-Yugoslav Space: A European Experience. Walter de Gruyter. s. 127. ISBN 9783110712766.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  18. ^ a b c "Jovan Cvijic, Selected statements". 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. 
  19. ^ "Ivo Banac - Macedoine". promacedonia.org. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2024. 
  20. ^ Cvijic, Jovan (1907). "O nacionalnom radu", commemorative speech 1907 (Srb). Govori i Clanci. ss. 51-76. 
  21. ^ Cvijić, Jovan (1907). O naučnom radu i o našem univerzitetu svetosavski govor 1907. Beograd: Državna Štamp. Kraljevine Srbije. 
  22. ^ Gunn, John (2004). Encyclopedia of Caves and Karst Science. Routledge. s. 788. ISBN 9781135455088. 
  23. ^ "Social-political work of Jovan Cvijić". 
  24. ^ a b "АКАДЕМИК КОЈИ ЈЕ ЦЕО БАЛКАН ПРЕШАО ПЕШКЕ: Научник светског гласа и почасни доктор највећих европских универзитета". NOVOSTI (Sırpça). 13 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2024. 
  25. ^ a b "Признања Јована Цвијића". Виртуелни музеј Јован Цвијић (İngilizce). 20 Kasım 2019. 14 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2024. 
  26. ^ "List of Past Gold Medal Winners" (PDF). Royal Geographical Society. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015. 
  27. ^ "Ректор Универзитета у Београду". Виртуелни музеј Јован Цвијић (İngilizce). 25 Ekim 2019. 13 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2024. 
  28. ^ "Библиографија Јована Цвијића". Виртуелни музеј Јован Цвијић (İngilizce). 9 Kasım 2019. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2024. 

Bibliyografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jovan_Cvijić&oldid=34413505" sayfasından alınmıştır