Jorge Rafael Videla
| Jorge Rafael Videla | |
|---|---|
| 42. Arjantin Devlet Başkanı fiilen | |
| Görev süresi 29 Mart 1976 - 29 Mart 1981 | |
| Yerine geldiği | Isabel Martínez de Perón |
| Yerine gelen | Roberto Eduardo Viola |
| 124. Tucumán Valisi fiilen | |
| Görev süresi 4 Ağustos 1970 - 10 Aralık 1970 | |
| Yerine geldiği | Jorge Daniel Nanclares |
| Yerine gelen | Carlos Alfredo Imbaud |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Jorge Rafael Videla 2 Ağustos 1925 Mercedes, Buenos Aires, Arjantin |
| Ölüm | 17 Mayıs 2013 (87 yaşında) Marcos Paz, Buenos Aires, Arjantin |
| Evlilik(ler) | Alicia Raquel Hartridge |
| Çocuk(lar) | Maria Cristina Jorge Horacio Alejandro Eugenio María Isabel Pedro Ignacio Fernando Gabriel Rafael Patricio |
| Bitirdiği okul | Colegio Militar de la Nación |
| Mesleği | Asker |
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası | |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | |
| Branşı | |
| Hizmet yılları | 1944-1981 |
| Rütbesi | |
Jorge Rafael Videla Redondo (d. 21 Ağustos 1925, Buenos Aires eyaleti - ö. 17 Mayıs 2013; Marcos Paz, Buenos Aires), Arjantinli asker ve siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında fiilen Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.[1]
1973 yılında genelkurmay başkanı oldu. 1975'te ordunun baskısıyla Isabel Perón tarafından başkomutanlığa atandı.[2] Bu göreve başlar başlamaz ordu üst kademelerinde değişikliğe giderek Peronizm'e yakınlık duyan komutanları görevden aldı.[3] Aynı yıl Tucuman eyaletinde Marksist eylemcilere karşı başlattığı askerî harekât sırasında yüzlerce gerilla öldürüldü.[4]
24 Mart 1976'da ordunun yönetime el koymasıyla Isabel Peron cumhurbaşkanlığından uzaklaştırıldı.[1] General Orlando Ramon Agosti ve Amiral Emilio Massera'yla birlikte oluşturduğu üç kişilik bir askerî cuntanın başı olarak devlet başkanlığını üstlendi.[1] Ülkede düzen yeniden kurulduktan sonra sivil yönetime geçileceğini açıkladı, Ulusal Kongre'nin çalışmalarını durdurdu ve yasama yetkilerini dokuz kişiden oluşan bir askeri komisyona devretti.[1] Mahkemelerin, siyasi partilerin ve sendikaların çalışmaları durduruldu; bütün önemli görevlere subaylar atandı.[1] Yalnızca Mart ayının son haftasında yolsuzluk suçlamasıyla 4 bin kişi tutuklandı.[1] Bundan sonra ekonominin canlanması amacıyla Peronizm'in düzenlemelerine son vererek serbest pazar ekonomisini güçlendiren önlemler aldı. Bu önlemlerin bir ölçüde başarılı olmasına karşın emekçilerin hoşnutsuzluğu sürdü.[1]
Marksist harekete uyguladığı baskılar, bütün dünyada ağır eleştirilerle karşılandı.[1] Aynı zamanda ordunun aşırı sağcı kanadının tehditleriyle de karşı karşıyaydı.[1] Aşırı sağın sınırsız otoriterliğini benimsememekle birlikte, gazeteci ve öğretim görevlisi gibi aydınlara yönelik tutuklamaları sürdürdü.[1] 1981'de görevden çekilerek yerini General Roberto Eduardo Viola'ya bıraktı.[1]
Aralık 1983'te sivil yönetime geçilmesinin ardından Videla ve Massera cinayet suçundan yargılanarak 1985'te ömür boyu hapis cezasına mahkûm edildilerse de 1990'da Carlos Menem tarafından çıkarılan afla serbest bırakıldılar.[1] 1998'de, iktidarı sırasında gözaltında kaybolanlar nedeniyle suçlu bulundu ve 28 gün hapiste kaldıktan sonra sağlık gerekçeleriyle cezası ev hapsine çevrildi.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l m Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1.
- ^ Lewis, Daniel K. (2003). The History of Argentina. Palgrave Essential Histories Series (İngilizce). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6254-6.
- ^ Abad de Santillán, Diego (1971). Historia Argentina (İspanyolca). Buenos Aires: Tipográfica Editora Argentina.
- ^ Crooker, Richard A. (2009). Argentina (İngilizce). New York: Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-0481-2.
| Mayıs Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı dönemi Asamblea del Año XIII'e kadar (1810-1814) | |
|---|---|
| Río de la Plata Birleşik İlleri Yüksek Direktörlüğü (1814-1820) | |
| Üniter Cumhuriyet – Birinci Başkanlık Hükümeti (1826-1827) | |
| Pacto Federal ve Arjantin Konfederasyonu (1827-1862) | |
| Ulusal Organizasyon – Arjantin Cumhuriyeti (1862-1880) | |
| 80 Jenerasyonu dönemi (1880-1916) | |
| Kötü Onyıl (1930-1943) | |
| 43 Devrimi – Askerî Diktatörlük (1943-1946) | |
| Birinci Peronist dönem (1946-1955) | |
| Özgürleştirici Devrim – Askerî Diktatörlük (1955-1958) | |
| Kırılgan sivil hükümetler (1958-1966) | |
| Arjantin Devrimi – Askerî Diktatörlük (1966-1973) | |
| Perón'un dönüşü (1973-1976) | |
| Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci – Askerî Diktatörlük (1976-1983) | |
| Demokrasi'ye dönüş (1983-) | |
- 1925 doğumlular
- Buenos Aires eyaleti doğumlular
- 2013 yılında ölenler
- Arjantin devlet başkanları
- Arjantinli generaller
- Arjantinli antikomünistler
- Soğuk Savaş'ta liderler
- Darbe ile iktidara gelenler
- Müebbet hapse mahkûm edilen Arjantinliler
- Condor Planı
- Savaş suçları
- İnsanlığa karşı suçlar
- Kirli Savaş'ta kişiler
- Propaganda Due
- Cezaevinde ölen Arjantinliler