Jean Vigo
Jean Vigo | |
|---|---|
| Doğum | 26 Nisan 1905 Paris, Fransa |
| Ölüm | 5 Ekim 1934 (29 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyet | Fransız |
| Meslek | Yönetmen |
| Evlilik | Elizabeth Lezinska (1929–1934) |
| Çocuk(lar) | Luce Vigo |
Jean Vigo (26 Nisan 1905 - 5 Ekim 1934), Fransız yönetmendir.
1930'ların sinemasının realist dilini geliştirmesine büyük katkısı oldu. 1950'lerin sonu ve 1960'larda Fransız sinemasında gelişen Yeni Dalga hareketine esin verdi.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Jean Vigo, 26 Nisan 1905'te Emily Clero adıyla Katalan asıllı İspanyalı anarşist bir militan olan Eugene Bonaventure de Vigo' nun (takma adıyla Miguel Almereyda) oğlu olarak Paris'te Rue Polonceau 'da dünyaya geldi. Annesi Emily Clero'ydu.[1] Çocukluğu ailesi ile birlikte sürekli yer değiştirerek geçti. Babası 13 Ağustos 1917 gecesi hapishanedeyken öldürülecekti. İddialara göre bundan cezaevi yönetimi sorumluydu. Bu olayın ardından annesi onunla pek fazla ilgilenmedi ve onu yatılı bir okula gönderildi. Bu esnada güvenliği için gerçek adı gizlendiğinden, ismi Jean Sales olarak değiştirilmişti. Vigo, yaşamı boyunca babasının gizemli ölümü ve yalnız başına yatılı okula gönderilmesinin olumsuz etkilerinin üstesinden tam olarak gelemeyecekti.[2]
1922'de yeniden Paris'e döndü ve Chartres yakınlarında bulunan Lycee Marceau'ya devam etti. 1925'te Sorbonne yazıldı.
1929 yılında evlendiği[1] Elizabeth Lezinska bir sanayicinin kızıydı. Ondan 1931 yılında -daha sonra sinema eleştirmeni olacak olan[2]-Luce Vigo adlı bir kızı oldu.
Çocukluğundan beri oldukça sağlıksız olan Jean Vigo, henüz 29 yaşındayken tüberküloza bağlı septisemi nedeniyle Paris'te öldü.[2]
Sinema
[değiştir | kaynağı değiştir]23 yaşından sonra Jean Vigo' nun sinemaya duyduğu ilgi arttı ve satın aldığı kamerayla tedavi olmak amacıyla gittiği Nice' te, kısa bir belgesel olan ilk filmi À propos de Nice'i (Nice Hakkında) (1930) çekti. İki yıl sonra yüzücü Jean Taris' in yaşamın anlattığı Taris, roi de l'eau filmini yaptı. 1933' te daha sonra başyapıtı sayılacak olan Zéro de conduite' yi çekti. Bu film Vigo'nun kendi yatılı okul yaşamından izler taşıyan ve otoriteyi sert bir şekilde eleştiren, oldukça kişisel ve başarılı bir filmdi. Film, Fransız ruhuna aykırı öğler taşıdığı gerekçesiyle Fransız hükûmeti tarafından derhal sansürlendi. Bu durumun getirdiğu umutsuzluğa rağmen 1934 yılında, bir mavnada birlikte yaşamaya çalışan genç bir çiftin öyküsünü romantik ve realist öğelerle harmanlayarak anlattığı filmi L'Atalante' yi çekti. Vigo bu filmin çekimlerinden kısa bir süre sonra, filmin montajını yapamadan yaşamını yitirecekti. Yapımcılar Vigo'nun burjuvaziyi eleştiren ilk filmi À propos de Nice gibi, bu filmin anlatımını da sert bulduklar ve filmi keserek değiştirdiler.
Tüm filmlerinin toplamı süresi ancak üç saat tutan Vigo' nun filmleri, günümüzde sinemada şiirsel realizmin en güzel örnekleri arasında gösterilmektedir. Yaşadığı dönemde çok fazla eleştirilen ve sansüre uğrayan Vigo, 1945' ten sonra yeniden keşfedildi. Özellikle de Fransa'da 1950'lerin sonunda başlayan ve 1960'larda etkili olan Fransız Yeni Dalga hareketindeki genç yönetmenlere esin vererek unutulmazlar arasına girdi.
Prix Jean Vigo, Fransa' da Jean Vigo adına düzenlenen ve yıllık olarak verilen önemli bir sinema ödülüdür.
Filmleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Film | Diğer Adları | Süre |
|---|---|---|---|
| 1934 | L'Atalante | Le Chaland qui passe | 89 dak. |
| 1933 | Jeunes diables au collège | Zéro de conduite/Hal ve Gidiş Sıfır | 41 dak. |
| 1931 | Taris, roi de l'eau | Jean Taris, Swimming Champion | 10 dak. |
| 1930 | À propos de Nice | Nizza - Nice Hakkında | 25 dak. |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2008.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 1 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jean Vigo ve sineması üzerine Türkçe bilgi
- Jean Vigo, IMDB6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- nndb, Jean Vigo7 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.