Mim Mim Grubu
Mim Mim Grubu, kuruluşunda Enver Paşa ve Talat Paşa'nın da rolünün bulunduğu, Türkiye Büyük Millet Meclisinin resmen tanıdığı bir istihbarat grubudur. Asıl adı Müsellâh Müdâfaa-i Milliye'dir ve baş harfleri olan "M. M."nin Osmanlıca alfabedeki okunuşu olan "Mim Mim" kısaltmasıyla tanınmıştır.
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Enver Paşa tarafından kurulmuş olan Teşkilat-ı Mahsusa'nın kimi İstanbul kadroları, Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasının ardından Talat Paşa'nın da yönlendirmesiyle Karakol Cemiyeti'ni oluşturmuştu. Mustafa Kemal, Karakol Cemiyeti yönetimindeki İttihatçı ağırlığından rahatsız olduğu için Kara Vâsıf'tan teşkilatı dağıtmasını istedi.[1] Ardından Hüsamettin Ertürk Anadolu'ya silah/cephane kaçıracak ve istihbarat toplayacak yeni bir grup kurma çalışmalarına başladı.[2] Karakol Cemiyeti'nden kimi kadroların da katılımıyla Müsellâh Müdâfaa-i Milliye isimli bir istihbarat grubu oluşturuldu. TBMM Hükûmeti, 3 Mayıs 1921 tarihinde kısa adı "M.M." (Mim Mim) olan bu örgüte resmiyet kazandırdı.
Faaliyetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mim Mim Grubu, asker ve sivil kesimden oluşmuş kadrolarıyla, İstanbul'da büyük bir ajan ve haber ağı kurmayı başardı, Anadolu'ya silah ve cephane kaçırılması faaliyetlerini organize etti, düşman karargahlarına, iş birlikçi gruplara ve yabancı misyona sızarak çok sayıda önemli belge ve bilgiye ulaştı.
Millî Mücadele sırasında düşman faaliyetlerine karşı oluşturulan çeşitli istihbarat gruplarıyla da iş birliği yapan örgütün faaliyetleri, İstanbul'un kurtuluşundan sonra 5 Ekim 1923'te son buldu.
Üyeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mim Mim Grubu'nda faaliyet gösterdiği bilinen siviller şunlardır:[3]
- Tüccar Topkapılı Cambaz Mehmet Bey (Grubun İstanbul'daki reisi)
- Sandalcılar Kahyası Ali Osman Reis (1924'te Mustafa Kemal'e suikast düzenlediği iddiasıyla İstanbul İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı)[4]
- İhsan Pere (İstanbul'da Gizli Telgraf Merkezi kurulduktan sonra Müdâfaa-i Milliye Cemiyeti'nin Ankara ile haberleşmesini sağlanmıştır)
- Hamallar Kahyası Salih Reis (İştirakçi Hilmi liderliğindeki Türkiye Sosyalist Fırkası üyesi)
- Hemşinli Komünist Mehmet (İstanbul'daki Şefik Hüsnü'ye bağlı Aydınlık grubundan)
- Hemşinli Mahmut (Şefik Hüsnü liderliğindeki TİÇSF'nin İstanbul kanadı olan İstanbul Komünist Grubu'ndan)
- Arman Pandikyan
- Hemşinli Abdullah
- Osman Kaptan
- Ahmet Kaptan
- Tahsin Kaptan
- Eczacı çırağı Galip
- Aydınlık Kütüphanesi'nden Şevki
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aydın, Mesut (1992). Milli Mücadele Dönemi'nde TBMM Hükûmeti Tarafından İstanbul'da Kurulan Gizli Gruplar ve Faaliyetleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Himmetoğlu, Hüsnü (1975). Kurtuluş Savaşında İstanbul ve yardımları. İstanbul: Ülkü Matbaası.
- Koçer, Kemal (1946). Kurtuluş Savaşlarımızda İstanbul. İstanbul: Vakit Basımevi.
- Tansu, Samih Nafiz (2011). İki devrin perde arkası : Hüsamettin Ertürk Teşkilat-ı Mahsusa Başkanı. İstanbul: İlgi Kültür Sanat. ISBN 9789944978828.
- Tunçay, Mete (2009). Türkiye'de sol akımlar. İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN 9789750507113.
- Tunçay, Mete; Akbulut, Erden (2012). Istanbul Komünist Grubu'ndan (Aydınlık Çevresi) Türkiye Komünist Partisi'ne, 1919 - 1926: Almanya'daki Türk Spartakistleri'nden Mayıs 1926 TKP Viyana Konferansı'na (1. Cilt) 1919-1923. İstanbul: Tüstav. ISBN 9786054513116.
- Yılmaz, Yunus (2014). Kurtuluş Savaşı'nda İstanbullu ve Ankaralı Komünistler. İstanbul: İleri Yayınları.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Atatürk, Gâzi Mustafa Kemal (2010). Nutuk. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 9789750820038.
- ^ Tansu, Samih Nafiz (2011). İki devrin perde arkası : Hüsamettin Ertürk Teşkilat-ı Mahsusa Başkanı. İstanbul: İlgi Kültür Sanat. ISBN 9789944978828.
- ^ Yılmaz, Yunus (2014). Kurtuluş Savaşı'nda İstanbullu ve Ankaralı Komünistler. İstanbul: İleri Yayınları.
- ^ "'İki cahil sandalcı mı Atatürk'ü öldürecek". Milliyet. 18 Nisan 2015. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2015.