İçeriğe atla

NATO-Ukrayna ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
  Ukrayna
  NATO ülkeleri

Ukrayna ile Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) arasındaki ilişkiler 1992'de başladı.[1] Ukrayna, 2008 yılında bir NATO Üyelik Eylem Planı (MAP) ile entegrasyon için başvurdu.[2][3] NATO üyeliği planları, ülkeyi bağımsız tutmayı tercih eden Viktor Yanukoviç'in başkan seçildiği 2010 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Ukrayna tarafından rafa kaldırıldı.[4] Yanukoviç, Euromaidan'daki gösterilerin ortasında, Şubat 2014'te Ukrayna'dan kaçtı.[5] Başlangıçta iktidara gelen geçici Yatseniuk Hükûmeti, ülkenin bağlantısız statüsüne atıfta bulunarak, NATO'ya katılma planları olmadığını söyledi.[6] Ancak, Ukrayna'daki Rus askeri işgali ve Ekim 2014'teki parlamento seçimlerinin ardından, yeni hükûmet NATO'ya katılmayı bir öncelik haline getirdi.[7] 21 Şubat 2019'da Ukrayna Anayasası değiştirildi, Ukrayna'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine yönelik stratejik seyrine ilişkin normlar, Temel Kanunun girişinde, üç maddede ve geçiş hükümlerinde yer aldı.[8][9]

Haziran 2021 Brüksel zirvesinde NATO liderleri, 2008 Bükreş zirvesinde alınan Ukrayna'nın sürecin ayrılmaz bir parçası olarak MAP ile İttifaka üye olacağı ve Ukrayna'nın geleceğini ve tabii ki dış politikasını, dış müdahale olmadan belirleme hakkının olduğu kararını yinelediler.[10] NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ayrıca Rusya'nın Ukrayna'nın NATO'ya katılımını veto edemeyeceğini vurguladı çünkü "büyük ülkelerin küçük ülkelerin ne yapacağına karar verdiği çıkar alanları çağına geri dönmeyeceğiz" açıklamasında bulundu.[11]

NATO üyeliği konusunda daha ileri adımlar atılmadan önce Ukrayna, 24 Şubat 2022'de Rusya tarafından istila edildi.

2005 ve 2013 yılları arasında yapılan anketlere göre, Ukrayna halkının NATO üyeliğine verdiği destek düşük kalmıştı.[12][13][14][15][16][17] Ancak, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Kırım'ın İlhakı'ndan bu yana, Ukrayna'nın NATO üyeliğine yönelik halk desteği büyük ölçüde arttı. Haziran 2014'ten bu yana anketler, sorulanların yaklaşık % 50'sinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini desteklediğini gösterdi. Demokratik Girişimler Vakfı tarafından Haziran 2017'de yapılan bir ankete göre, Ukraynalıların yaklaşık %69'u NATO'ya katılmak istiyor. Bu oran Yanukoviç'in iktidarda olduğu 2012'deki % 28'lik destekle karşılaştırıldığında, oldukça yüksektir.[18]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Signatures of Partnership for Peace Framework Document". NATO. 27 Mart 2020. 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "U.S. wins NATO backing for missile defense shield". CNN. 12 Haziran 2008. 12 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Rice, Kouchner, comment NATO Ministerial's decision". Ukrainian Independent Information Agency. 3 Aralık 2008. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Ukraine makes it official: Nation will abandon plans to join NATO". Kyiv Post. 28 Mayıs 2010. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Ukraine has no alternative to Euro-Atlantic integration – Poroshenko". Interfax-Ukraine. 23 Aralık 2014. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  6. ^ "Deschytsia states new government of Ukraine has no intention to join NATO". Interfax-Ukraine. 29 Mart 2014. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  7. ^ "New Ukraine Coalition Agreed, Sets NATO As Priority". Radio Free Europe/Radio Liberty. 22 Kasım 2014. 21 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2014. 
  8. ^ "The law amending the Constitution on the course of accession to the EU and NATO has entered into force | European integration portal". eu-ua.org (Ukraynaca). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  9. ^ "Закон про зміни до Конституції щодо курсу на вступ в ЄС і НАТО набув чинності | Євроінтеграційний портал". 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Brussels Summit Communiqué issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 14 June 2021". NATO. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "European Truth". NATO Secretary General: It is not up to Russia to decide whether Ukraine will be a member of the Alliance. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  12. ^ "Razumkov Centre poll". 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  13. ^ "Ukraine leftists meet NATO envoys with burning U.S. flag". RIA Novosti. 17 Haziran 2008. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2008. 
  14. ^ Khrestin, Igor (18 Ağustos 2008). "Politics as usual". Ukrainian Independent Information Agency. 21 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2008. 
  15. ^ Kupchinsky, Roman (10 Eylül 2008). "Surprising and Contradictory Opinions on the Ukrainian Streets". Eurasia Daily Monitor. Jamestown foundation. 12 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
  16. ^ NATO military exercise begins in Ukraine[ölü/kırık bağlantı] Retrieved on 20 September 2008
  17. ^ "Half of Ukrainians opposed to Ukraine's membership of NATO, poll indicates". Interfax-Ukraine. 11 Şubat 2008. 4 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2008. 
  18. ^ "Pledging reforms by 2020". Reuters. 11 Temmuz 2017. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=NATO-Ukrayna_ilişkileri&oldid=33672557" sayfasından alınmıştır