İçeriğe atla

Nasdaq

Vikipedi, özgür ansiklopedi
NASDAQ logosu
NASDAQ

Nasdaq (National Association of Securities Dealers Automated Quotations), resmi bir düzenleyicisi olmayan tezgâh üstü piyasalarda (OTC) işlem gören menkul kıymetler için alım-satım fiyatlarının gösterildiği otomatik bilgi ağı olarak New York'ta kurulmuş olan özel borsadır. Dünyanın teknoloji borsası olarak kabul edilir.

Nasdaq, menkul kıymetler borsasındaki ilk alım satım 1971 yılında başladı. NASDAQ-100 Endeksi, Nasdaq Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören Amerikan merkezli en büyük 100 şirketi kapsamaktadır. Aralarında Apple, Google, IBM, Netflix, Amazon, Tesla, Microsoft, Facebook, Twitter gibi dünya devi şirketlerinin de bulunduğu günümüzde bilgi teknolojilerine yön veren hemen hemen bütün firmaların, hisse senetlerinin işlem gördüğü bir borsadır. MSCI Information Technologies Net Totar Return Index, MSCI World Telecommunications Services Net Totar Return Index, MSCI World Consumer Discretionary Net USD gibi indeksler bu şirketlerin günlük kar veya zarar hanelerine yazan fiyatları belli bir algoritmaya uyarak, yatırımcılara kârlılık hakkında fikir verir.[kaynak belirtilmeli]

Hacim açısından ABD'deki en aktif hisse senedi alım satım platformudur[1] ve işlem gören hisse senetlerinin piyasa değerine göre borsalar listesinde New York Borsası'nın ardından ikinci sıradadır.[2] Borsa platformu, Nasdaq Nordic borsa ağı ve birkaç ABD merkezli hisse senedi ve opsiyon borsasının da sahibi olan Nasdaq, Inc.'e aittir[3]. Sağlık, finans, eğlence, perakende ve gıda işletmelerinin hisse senetlerini alıp satmasına rağmen daha çok teknoloji hisse senetlerine odaklanmaktadır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

1971–2000

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Nasdaq" önceleri "the National Association of Securities Dealers Automated Quotations" kısaltması (Türkçe: Ulusal Menkul Kıymet Satıcıları Birliği Otomatik Fiyat Teklifleri) olarak kısaca Nasdaq olarak ifade edilirdi.[4] 1971 yılında, halen Finansal Endüstri Düzenleme Kurumu (FINRA) (İngilizce: Financial Industry Regulatory Authority) olarak bilinen Ulusal Menkul Kıymet Satıcıları Birliği (NASD) tarafından kuruldu.[5]

8 Şubat 1971'de Nasdaq borsası dünyanın ilk elektronik borsası olarak faaliyete başladı.[5] İlk başta, sadece "teklif sistemi" idi ve elektronik ticaret yapılamıyordu.[6]

NASDAQ Menkul Kıymetler Borsası nihayetinde tezgah üstü (OTC) alım satım sistemi tarafından gerçekleştirilen büyük alım satımların çoğunluğunu üstlendi ama hala bu şekilde işlem gören birçok menkul kıymet vardır.

1987 gibi daha sonraları Nasdaq borsası medya raporlarında[7] ve ayrıca Standard & Poor's Şirketi tarafından yayınlanan aylık Stok Kılavuzlarında (hisse senedi kılavuzları ve prosedürleri) hala yaygın olarak "OTC" olarak anılırdı.[8]

Yıllar sonra ticaret ve hacim raporlaması ve otomatik ticaret sistemleri eklenerek borsa haline geldi. 1981'de Nasdaq, ABD menkul kıymetler piyasalarının toplam 21 milyarlık hissesinin %37'sini sattı.

1991'de Nasdaq'ın payı %46'ya yükseldi.[9] 1992'de Nasdaq Borsası, sermaye piyasalarının ilk kıtalararası bağlantısını oluşturmak için Londra Borsası ile birleşti.[10]

1998'de, "Gelecek yüz yılın borsası" sloganını kullanarak Amerika Birleşik Devletleri'nde çevrimiçi ticaret yapan ilk borsa oldu.[11] Nasdaq Borsası dot-com balonu sırasında birçok şirketin ilgisini çekti.

Ana indeksi, başlangıcından beri yayınlanan NASDAQ Composite'dir. QQQ Borsa yatırım fonu, 1985'te piyasaya sürülen büyük sermayeli NASDAQ-100 endeksini ve piyasa değeri açısından en büyük 100 şirketi izleyen NASDAQ Financial-100 Endeksini takip eder.

2000–günümüz

[değiştir | kaynağı değiştir]
dot-com balonu sırasında, NASDAQ Composite endeksi 1990'ların sonlarında yükseldi. Daha sonra balon patlayınca sert bir düşüş yaşandı.
Stüdyo

10 Mart 2000'de, NASDAQ Composite borsa endeksi 5.132,52'de zirveye ulaştı, ancak 17 Nisan'a kadar 3.227'ye düştü[12] ve sonraki 30 ayda zirvesinden %78 düştü.[13]

2000 ve 2001'deki bir dizi satışta, FINRA Nasdaq'taki hissesini sattı. 2 Temmuz 2002'de Nasdaq Inc., halka arz yoluyla halka açık şirket oldu.[14] 2006 yılında Nasdaq Borsası'nın statüsü borsadan lisanslı ulusal menkul kıymetler borsasına değiştirildi.[15] 2007 yılında İskandinav ülkelerinde önde gelen bir borsa operatörü olan OMX ile birleşip küresel ayak izini genişletti ve adını NASDAQ OMX Group olarak değiştirdi.[16]

Borsada listelenmeye hak kazanmak için bir şirketin Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na (SEC) kayıtlı olması, en az üç piyasa yapıcısı (belirli menkul kıymetler için aracı veya satıcı olarak hareket eden finansal firmalar) olması ve varlıklar, sermaye, halka açık hisseler ve hissedarlar için asgari gereklilikleri karşılaması gerekir.

Sözleşme özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nasdaq 100 vadeli işlemleri CME'de (Chicago Ticaret Borsası) işlem görürken türevleri E-Mini Nasdaq 100 ve Mikro E-Mini Nasdaq 100 vadeli işlemleri EMiniCME'de işlem görmektedir. Nasdaq 100 ve türevleri için sözleşme özellikleri aşağıdadır.

Sözleşme Özellikleri
Nasdaq 100 (NDA)[17] E-Mini Nasdaq 100 (NQ/ENQ)[18] Mikro E-Mini Nasdaq (MNQ)[19]
Sözleşme Boyutu: $100 X Nasdaq 100 Endeksi $20 X Nasdaq 100 Endeksi $2 X Nasdaq 100 Endeksi
Borsa: CME EMiniCME EMiniCME
Sektör: Endeks Endeks Endeks
Tik Boyutu: 0,25 0,25 0,25
Tik Değeri: 25 USD 5 USD 0,5 USD
Temel puan değeri (BPV): 100 20 2
Mezhep: USD USD USD
Ondalık Basamağı: 2 2 2

Teklif kullanılabilirliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nasdaq teklifleri üç seviyelidir:

  • 1. Seviye, en yüksek alış ve en düşük satış fiyatını gösterir—iç teklif.
  • 2. Seviye, piyasa yapıcıların tüm halka açık tekliflerini, hisse senedi almak veya satmak isteyen piyasa aracı bilgilerini ve yakın zamanda gerçekleştirilen emirlerle birlikte gösterir.[20]
  • 3. Seviye, piyasa yapıcılarınca kullanılır ve teklifleri girmelerine ve emirleri yürütmelerine olanak tanır.[21]

Ticaret programı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nasdaq Borsası seansları, Doğu Zaman Dilimi'ndeki saatlerle:

07:00 - 09:30: uzun saatler ticaret seansı (piyasa öncesi)

09:30 - 16:00: normal ticaret seansı

16:00 20:00'ye kadar: uzatılmış saatler ticaret seansı (piyasa sonrası)[22]

Nasdaq Borsası'nın yılda ortalama 253 işlem günü vardır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "U.S. Equities Market Volume Summary". 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  2. ^ World-Exchanges.org"Monthly Reports". World Federation of Exchanges. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Nasdaq – Business Solutions & Services". nasdaq.com. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2016. 
  4. ^ Frequently Asked Questions. NASDAQ.com. NASDAQ, n.d. Web. December 23, 2001. 29 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ a b Terrell, Ellen. "History of the American and Nasdaq Stock Exchanges". Library of Congress. April 14, 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ KENNON, JOSHUA (26 Mart 2019). "What Is the NASDAQ?". Dotdash. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Gilpin, Kenneth N. (July 3, 1987). "Company News: An Erratic Quarter for Stock Markets". The New York Times. ISSN 0362-4331. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Salinger, Lawrence M. (14 Haziran 2013). Encyclopedia of White-Collar and Corporate Crime (İngilizce). SAGE Publications. ISBN 978-1-4522-7616-8. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022. 
  9. ^ WIDDER, PAT (24 Mayıs 1992). "NASDAQ HAS EYE ON NEXT 100 YEARS". Chicago Tribune. 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2022. 
  10. ^ Odekon, Mehmet (March 17, 2015). Booms and Busts: An Encyclopedia of Economic History from the First Stock Market Crash of 1792 to the Current Global Economic Crisis: An Encyclopedia of Economic History from the First Stock Market Crash of 1792 to the Current Global Economic Crisis. Routledge. ISBN 9781317475750. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Feb 8, 1971 CE: 'Stock Market for the Next 100 Years' Opens". National Geographic. 19 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019. 
  12. ^ "NASDAQ Composite daily index". 22 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Glassman, James K. (11 Şubat 2015). "3 Lessons for Investors From the Tech Bubble". Kiplinger's Personal Finance. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "INVESTOR FAQS". Nasdaq. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019. 
  15. ^ Walsh, Michelle. "Nasdaq Stock Market Becomes A National Securities Exchange; Changes Market Designations". 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ Lucchetti, Aaron; MacDonald, Alistair (26 Mayıs 2007). "Nasdaq Lands OMX for $5.7 Billion; Are More Merger Deals on the Way?". The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Historical Nasdaq 100 Intraday Futures Data (NDA)". PortaraCQG (Amerikan ingilizcesi). 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  18. ^ "Historical E Mini Nasdaq 100 Intraday NQ/ENQ Futures Data". PortaraCQG (Amerikan ingilizcesi). 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  19. ^ "Historical Micro E-Mini Nasdaq 100 Intraday Data (MNQ)". PortaraCQG (Amerikan ingilizcesi). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  20. ^ "Order Book, Level 2 Market Data, and Depth of Market". 
  21. ^ "Nasdaq Level III Quote". 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ "Nasdaq Trading Schedule". Nasdaq.com. 17 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nasdaq&oldid=33946692" sayfasından alınmıştır