Nikoloz Barataşvili
| Nikoloz Barataşvili ნიკოლოზ ბარათაშვილo | |
|---|---|
| Doğum | 4 Aralık 1817 Tiflis, Gürcistan |
| Ölüm | 21 Ekim 1845 Gence, Azerbaycan |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Gürcü |
| Tür | Romantizm |
| İmza | |
Nikoloz Baratashvili (Gürcüce: ნიკოლოზ "ტატო" ბარათაშვილი, “nik’oloz t’at’o barataşvili” ; d. 4 Aralık 1817, Tiflis, Gürcistan – ö. 21 Ekim 1845, Gence, Azerbaycan), Gürcü şair. Avrupa romantizmini Gürcü edebiyatına tanıtan kişi olarak bilinir. Genç yaşta ölümü nedeniyle geride az sayıda şiiri kalmıştır.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nikloloz Barataşvili yoksul düşmüş aristokrat bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi Epemia, Gürcü kralı II. Erekle’nin torunuydu. Barataşvili, Tiflis'te lisede okurken öğretmeni edebiyatçı Solomon Dodoşvili’nin etkisinde kaldı. Liseden sonra maddi imkânsızlıklar yüzünden yükseköğrenim göremedi. Topal olduğu için orduya da kabul edilmedi. Bundan dolayı depresyona giren Barataşvili, şiirlerinde bu dünyanın boş olduğunu dile getirdi. Sıradan bir memur olarak çalışmaya başladı. Bu mutsuzluğuna, Gürcü şair Aleksandre Çavçavadze’nin kızı Ekaterine’ye duyduğu karşılıksız aşk da eklendi. Barataşvili Rusya imparatorluğu içinde kalan Nahçıvan ve Gence’de sıradan devlet memuru olarak çalıştı. Bu sırada ağır bir sıtmaya yakalandı ve genç yaşta Gence’de öldü. Barataşvili’nin Gence’deki mezarı 1890'da Tiflis’e nakledilmiştir.
Şiiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Nikloloz Barataşvili’nin şiirleri Gürcü edebiyatında romantizmin zirvesi olarak kabul edilir. Ünlü şair ve yazar İlia Çavçavadze, daha önce Fars şiirinin etkisinde olan Gürcü şiirine Barataşvili sayesinde Avrupa romantizminin girdiğini yazmıştır. Barataşvili Avrupa romantizmini temel alarak Gürcü şiirinin yüzünü Doğu’dan Batı’ya çevirmiştir. Sağlığında yayımlanamayan şiirleri ölümünden ancak yirmi yıl sonra bir araya getirilmiş ve Tsiskari adlı dergide basıldı. Genç yaşta öldüğü için çok az eser bırakan Barataşvili’nin başta gelen şiirleri arasında "Kartli’nin Kaderi" ("ბედი ქართლისა“), "Mtatsmindada Akşam" ("შემოღამება მთაწმინდაზე"), "Merani" ("მერანი"), "Kura Kıyısında Düşünceler" ("ფიქრნი მტკვრის პირზედ"), "Yalnız Ruh" ("სული ობოლი") sayılabilir.
Müze
[değiştir | kaynağı değiştir]Nikoloz Barataşvili'nin Tiflis'te yaşadığı kabul edilen ev günümüzde modern bir müzeye dönüştürülmüştür. Müzede üç boyutlu animasyonlarla şairin kendisi ve yaşadığı dönem hakkında bilgi verilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Gürcü romantik şiirinin öncüsü", İsmail Yerguz20 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nikoloz Barataşvili üzerine söyleşi (Gürcüce)[ölü/kırık bağlantı]
- "ბარათაშვილის სახლ-მუზეუმის ახალი ცხოვრება" (Barataşvili'nin Müze Evi'nin Yeni Yaşamı22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nikoloz Barataşvili'nin hayatı, şiirleri, hakkında yazılanlar (Gürcüce) ve fotoğraf galerisi26 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.