Straight edge
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Straight edge veya kısaca sXe, Hardcore punk alanında oluşmuş bir yaşam tarzı ve gençlik kültürüdür. Ayık durumdan sağlanan avantaj manasındaki bu oluşumun takipçilerine Straight edger ya da sadece edger adı verilir. Yaşam tarzının ismi Minor Threat'in Straight edge adlı şarkıdan gelmektedir. Bu şarkıda Minor Threat'in solisti Ian MacKaye, uyuşturucu kullanmadığı dönemindeki yaşamından bahseder. Söylem, Straight (ayık) ve Amerikan deyimi olan to have an edge (avantaj sağlamak) kelimelerinden oluşmuştur.
Straight edge ideolojisi genel anlamıyla 1980'li yıllarda bazı punk gençlerinin -o zamanlar Hardcore'un önemli bir ögesi olan- uyuşturucuyu reddetmesiyle başlar. Straight edge'in genel kuralları sigara, alkol ve diğer uyuşturucuların kullanımını reddetmektir. Bazı Straight edgerlar kafein kullanımını da reddeder. Vejetaryen ya da vegan olan Straight edgerlar da vardır. Straight edgeliğin sembolü, X'tir. X eskiden Los Angeles'deki barlarda yetişkin olmayanların eline çizilir ve böylece onların alkol kullanımı engellenirdi. Bu işaret Straight edgeler tarafından uyuşturucu maddelerden kaçındıklarını göstermek için doğrudan bu gelenek benimsenmiştir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Straight edge kültürü ilk başlarda özellikle Ian MacKaye tarafından tanımlanmıştır. MacKaye 1979'da kurduğu The Teen Idles adlı grubu sayesinde Washington'da tanınmaya başlamıştır. Grupta basist ve söz yazarı olan MacKaye özellikle uyuşturucu karşıtlığıyla bilinen Ted Nugent'den etkilenmiştir. Şarkılarında genellikle ayık bir hayat ve daha o zamanlar punk kültürünün önemli bir ögesi olan eroin ve esrar gibi uyuşturuculara karşı propaganda yapmışlardır.
Teen Idles grubunun dağılmasından sonra gruptaki Jeff Nelson ile birlikte Minor Threat grubunu kurup bu grupta solistlik yapmıştır. Bu grupla birlikte uyuşturucusuz hayat fikrini devam ettirmiş, böylece Straight edge şarkısının oluşumunu sağlamıştır. Şarkıda uyuşturuculu bir yaşamdan ve böylece insanın kendisine zarar vermesi hakkındaki düşüncelerini vurgulamıştır. Nakarat bölümünde 'ayık olduğum için avantajım var' sözleriyle aynı şekilde yazılan 'ben Straight edge'im' anlamındaki I've got the straight edge cümlesi geçer. Bu cümle Straight edge yaşam tarzını başlatan en önemli etken olmuştur.
Bu şarkının sözleri kısa zamanda Hardcore Punk kültürünü etkilemiştir. Çoğu punk bu fikri benimsemiş, bu fikrin işareti olarak da ellerine X çizmişlerdir. Washington'da Kolumbiya Bölgesi bayrağındaki üç yıldız yerine üç tane X çizilmiş bu da Minor Threat'in Flex Your Head albümünde kapak resmi olarak kullanılmıştır.