Suhoy
| Endüstri | Uzay ve Savunma Sanayisi |
|---|---|
| Kuruluş | OKB-51 olarak, 1939 |
| Kurucu | Pavel Suhoy (Şirket kurucusu) |
| Genel merkezi | Moskova, Rusya |
| Ürün | Askerî uçaklar Sivil uçaklar |
| Web sitesi | sukhoi.org |
Suhoy (suk-oi (Rusça: Сухой), Rusya'nın başlıca askerî avcı uçağı üreticisidir. Pavel Suhoy tarafından, 1939 yılında Suhoy Tasarım Bürosu (OKB-51, tasarım ofisi ön adı Su) olarak kuruldu, ama genellikle Suhoy Şirketi olarak bilindi. Moskova'daki müşterek firma Suhoy Tasarım Bürosu, Novosibirsk'deki Havacılık Üretim Kurumu (NAPO), Komsomolsk-on-Amur Havacılık Üretim Kurumu (KnAAPO) ve İrkutsk Havacılık kurumlarından oluşur. Suhoy genel merkezi Moskova'da yer almaktadır. Finmeccanica şirketi, Suhoy'un sivil havacılık bölümünün %25'ine sahiptir..[1] 2006 yılında Rus hükûmeti, Suhoy'u Mikoyan, İlyuşin, İrkut, Tupolev ve Yakovlev ile birleştirip, Birleşik Havacılık İmalat Kuruluşu adı altına almayı ve bu birleşimi 2007 yılının ilk çeyreğinde bitirmeyi planlamaktadır.[2]
Şu anda Su-24 'Fencer', Su-24 'Fencer-D', Su-25 'Frogfoot', Su-27 'Flanker', Su-30 'Flanker-C' ve donanma için Su-33 'Flanker-D' modelleri Rus Hava Kuvvetleri ile Rus Donanması'nda kullanılmaktadır.
Suhoy'un yer saldırı ve avcı uçakları, Ermenistan, Hindistan, Çin, Polonya, Çekya, Slovakya, Macaristan, Almanya, Suriye, Cezayir, Kuzey Kore, Vietnam, Malezya, Afganistan, Yemen, Mısır, Libya, İran, Angola, Etiyopya ve Peru'da kullanılmaktadır. Venezuela'nın 30 adet Su-30 avcı uçağını 2006 Haziran'ında alması söz konusuydu. Bugüne kadar 2000'den fazla Suhoy uçağı anlaşma karşılığı yurt dışına ihraç edildi. Bununla beraber Su-26, Su-29 ve Su-31 modelleri ile akrobasi uçağı dalında da lider firmalardan birisidir.
4 Ağustos 2006 tarihinde Birleşik Devletler, Suhoy'un İran'a sözde satışlarının 2000 yılındaki İran'a uygulanan ambargo kararına aykırı olduğunu teyit etti. Şu anda Suhoy'un Birleşik Devletler Federal Hükûmeti ile iş yapması yasaklanmıştır.[3].Suhoy açısından İran ile ticaret yapılmadı, Rusya'daki birçok gözlemci bu açıklamanın Hugo Chávez'in 2006 Temmuz ayındaki Rusya ziyaretinde, Venezuela ile kurulan ilişkili olduğuna inanmaktadır.[4]
Üretilen uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Su-2 - hafif bombardıman uçağı
- Su-7 'Fitter' - saldırı uçağı
- Su-9 'Fishpot' - av-önleme uçağı
- Su-11 'Fishpot-C' - av-önleme uçağı
- Su-12 - keşif uçağı (1947)
- Su-15 'Flagon' - 1967, av-önleme uçağı
- Su-17/Su-20/Su-22 'Fitter' - saldırı uçağı
- Su-24 'Fencer' - 1974, jet bombardıman uçağı
- Su-25 'Frogfoot' - yer saldırı uçağı
- Su-26 - tek kişilik hava akrobasi uçağı(sivil)
- Su-27 'Flanker A/B' - 1984
- Su-28/Su-25UB - Eğitim ve tanıtım
- Su-29 - çift kişilik hava akrobasi uçağı (sivil)
- Su-30 'Flanker-C' - 1992
- Su-31 - single seat aerobatic aircraft (civil)
- Su-33 'Flanker-D' - 1994, uçak gemisi tabanlı uçak
- Su-34 'Fullback'- 2006, "Platypus"
- Su-27M/Su-35 'Flanker-E' - 1995
- Su-47 'Firkin'
- Su-25TM/Su-39 'Frogfoot' - yer saldırı uçağı, anti-tank uçağı olarak uyarlandı
- Suhoy-Gulfstream S-21 - süpersonik iş jeti tasarımı.
- Su-80 - çif türbinli pervanesi olan STOL nakliye uçağı
- Superjet 100
Test aşamasındaki uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Su-5 - jet-pervaneli avcı uçağı
- Su-6 - yer saldırı uçağı
- Su-8 - yer saldırı uçağı
- Su-9 - Avcı uçağı (jet)
- Su-37 'Flanker-F' ("Terminator"), geliştirilmiş bir Su-35
- Su-38 hafif zirai uçak
- S-32/37 Berkut - çok amaçlı avcı uçağı (kısa bir süre için Su-47 adı altında pazara sunuldu)
- T-4 - süpersonik bombardıman uçağı,Amerikalı XB-70 Valkyrie tasarımına benzer bir konsept
- Suhoy Su-57
Not: Suhoy OKB, bazı fırsatlarda kullanılmış uçaklara sahipti, örneğin: 1946'dan Su-9 ve sonrasında 1956'dan Su-9. Önceki model adetli üretilmedi. Suhoy prototip tanımlamaları kanat platformuna göre adlandırılır. Düz ve ok açılı tipler "S" ön ekiyle, delta kanatlı tasarımlar "T" ön ekiyle tanımlanır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Finmeccanica, Suhoy Sivil Uçak bölümünün %25 ini alacak." Bloomberg.com. 21 Şubat, 2006.
- ^ "Rus havacılık endüstrisi birleşme içinden yeniden doğuşu arıyor 7 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." The New York Times. 22 Şubat, 2006.
- ^ "Rusya, Rus silah firmalarına ABD tedbiri ile vuruldu". People's Daily Online. 5 Ağustos 2006. 14 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2007.
- ^ ""What the Russian papers say" |son erişim:12/2/2011 21:50". 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şirketin internet sayfası17 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Diğer kaynaklar
- Rus Havacılık Müzesi Suhoy sayfası4 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- OKB tarihi hakkında detaylı bir makale