Süyûtî
Süyûtî | |
|---|---|
| Doğum | Celâlüddîn es-Süyûtî 3 Ekim 1445 Asyut, Memluk Devleti |
| Ölüm | 1505 Kahire |
| Milliyet | Arap |
| Din | Sünnî İslâm |
Celâleddîn Süyûtî (3 Ekim 1445 - 1505[1]), Fars asıllı, Mısırlı Sünni din bilgini, polimat ve filozof.[2][3]
Künyesiyle beraber asıl adı Celaleddin Ebu’l Fazl Abdurrahman b. Kemâleddîn Ebû Bekr b. Muhammed el-Huzayrî es-Suyuti'dir. "Süyutî" lakabının sebebi doğduğu bu yerden kaynaklanmaktadır.[4] Babası Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden Kemâleddîn Ebû Bekr'dir.[5]
Bâzı kaynaklarda olağanüstü bâzı hallere şahit olmasından dolayı evliyanın büyüklerinden diye anılır. Henüz altı yaşında babasını kaybeden Suyûtî, babasının dostu Kadı İzzeddîn Ahmed bin Kinânî'nin koruması altında büyüyüp iyi bir eğitim aldı, yedi[6] veya sekiz yaşında Kur'ân'ı hıfzetti.[5] 17 yaşında Şerh Lül-İstiaza va'il Basmali adlı ilk eserini yazdı.[6] Hadis alanında o zamanlar otorite kabul edilen Takiyuddîn Şiblî el-Hanefî'nin yanında dört sene kalarak dersler aldı.[5] Tefsir, usul, meanî ile fıkıh, nahiv, bedî, beyân, lügat ilimlerinin icazetini ise Allâme Muhyiddîn Kafiyeci’nin yanında kaldığı 14 senede aldı, daha birçok sahada söz sahibi oldu.[5] Hadis alanında kısa sürede büyük başarılar elde etti ve zamanın müderrisleri tarafından dersleri takip edilmeye başlandı. Daha sonra Şam, Yemen, Hindistan, Sudan ve hac için Mekke'ye seyahatler yaptı. Kahire'ye dönüşünde Nil Nehri'ndeki bir adaya çekilerek kitaplarını yazdı.[5][6]
Suyûtî'nin iki yüz bin civarında hadisi ezberlediği söylenir.[5] Ayrıca Celâleddîn Muhammed bin Ahmed Mısrî'nin H. 864'te vefat edince yarıda bıraktığı tefsiri tamamlamış, Celaleyn Tefsiri adıyla yayınlanmıştır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Celâleddîn Suyûtî, altı yüze yakın kitap yazmıştır. Eserlerini Kur'ânî ilimler, hadis, fıkıh, dil ve edebiyat, usul, beyan ve tasavvuf ile muhtelif meseleler olmak üzere altı sınıfa ayırdı. Suyûtî, bunların dışında tarih, ahlâk, tıp ve daha birçok alanda önemli eserler yazmıştır. Bunlar arasında İslâm dünyasında isim yapmış olanlar şunlardır:
- Camiu's Sağir: İslâm dünyasında tanınmış hadisleri ihtiva eden bir hadis kitabıdır.
- Celâleyn Tefsiri, klâsik Kur'an tefsirlerindendir
- Ed Dürrü'l Mensur, Kur'an tefsiri
- El Muzhir fi Ulumi'l Luğa: Dil bilgisi ve lügat çalışması ile ilgili alanlar için zengin içerikli ansiklopedik bir eserdir.
- Lubabu'l Nukul fi Ashabi'n Nuzul, Kur'an tefsiri
- Şerh-lül-İstiaza va'il basmali
- Tercumanu'l Kur'an fi Tefsiri'l Müsned, Kur'an tefsiri
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Üzüm, İlyas (2014). Süyûtî. 38. s. 188.
- ^ Anna Kollatz; Miri Shefer-Mossensohn; Yehoshua Frenkel; Bethany J. Walker; Toru Miura; Christian Mauder (11 Temmuz 2022). The Mamluk-Ottoman Transition Continuity and Change in Egypt and Bilād Al-Shām in the Sixteenth Century, 2. V&R Unipress. s. 268. ISBN 978-3-8470-1152-1.
- ^ Meri, Josef W. (January 2006). Medieval Islamic Civilization, Volume 1 An Encyclopedia. Routledge. s. 784. ISBN 978-0-415-96691-7.
The family of al-Suyuti, of Persian origin, settled during the Mamluk period in Asyut, in Upper Egypt (from where they derive their name).
- ^ Sorularla İslamiyet. "Sorularla İslamiyet" (HTML). İnternet: Sorularla İslamiyet. 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f Yıldız, İlyas (19 Haziran 2012). "İmam Celaleddin Es-Suyuti" (HTML). Doğru Haber. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ a b c "İMAM SUYUTİ'NİN HAYATI, ESERLERİ, ŞAHSİYETİ VE HİZMETLERİ" (HTML) (kitap). Kuran ve Hadis. 22 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.