İçeriğe atla

Wimbledon Tenis Turnuvası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Wimbledon sayfasına bakınız.
Wimbledon
Resmî site
Kuruluş1877 (1877)
Edisyonlar136 (2023)
YerLondra
 İngiltere,  Birleşik Krallık
MekanAll England Lawn Tennis and Croquet Club
Worple Road (1877-1921)
Church Road (1922'den beri)
ZeminÇim açık[a]
Para Ödülü£44.700.000 (2023)[1]
Erkekler
EşleşmeT (128Q) / 64Ç (16Q)[b]
Mevcut ŞampiyonCarlos Alcaraz (tekler)
Neal Skupski / Wesley Koolhof (çiftler)
Tekler en çok kazananRoger Federer (8)
Çiftler en çok kazananTodd Woodbridge (9)
Kadınlar
EşleşmeT (128Q) / 64Ç (16Q)
Mevcut ŞampiyonMarketa Vondrousova (tekler)
Barbora Krejčíková / Kateřina Siniaková (çiftler)
Tekler en çok kazananMartina Navratilova (9)
Çiftler en çok kazananElizabeth Ryan (12)
Karışık Çiftler
Eşleşme48
En çok kazanan (erkekler)Leander Paes (4)
Vic Seixas (4)
Owen Davidson (4)
Ken Fletcher (4)
En çok kazanan (kadınlar)Elizabeth Ryan (7)
Grand Slam
Son tamamlanan
2024 Wimbledon Tenis Turnuvası
Şimdiki

Wimbledon Tenis Turnuvası ya da kısaca Wimbledon, tenis sporunun en eski ve en prestijli turnuvasıdır.[2] 1877 yılından beri All England Lawn Tennis ve Croquet Club tarafından düzenlenmektedir. Wimbledon, Avustralya Açık, Fransa Açık (Roland Garros) ve Amerika Açık ile beraber 4 büyük Grand Slam tenis turnuvasından birisidir. Wimbledon, çim kortta oynanan tek grand slam turnuvasıdır.

İngiltere'nin başkenti Londra'da her yıl Haziran ayının son haftasında başlayan turnuva iki hafta sürmektedir. Artık yağmur nedeni ile maçların aksamadığı turnuvada ilk Pazar günü geleneksel olarak maç oynanmaz. İlk olarak 1877 yılında düzenlenen turnuvada, tenisçilerin beyaz giyinme zorunluluğu, korta giriş ve çıkış protokolü gibi yazılı olmayan kurallar vardır.

Her yıl 20 ile 26 Haziran arasına rastlayan pazartesi günü başlar. Ağustos ayındaki ilk pazartesiden altı hafta önce ve erkek oyuncular için Wimbledon'a ısınma turnuvası olarak nitelendirilen Quenn's Club Şampiyonasından iki hafta sonra başlar. Aynı anda yapılan bir başka önemli ısınma turnuvası da Halle (Saale)'daki Gerry Weber Açık Tenis Turnuvası 'dır. Wimbledon genellikle iki hafta sürer, ana kategorideki karşılaşmalar bu iki haftaya yayılır. Ama junior klasmanı ve özel maçlar genellikle ikinci hafta yapılır. Geleneksel olarak Middle Sunday (Ortadaki Pazar günü) karşılaşma yapılmaz ve dinlenmeye ayrılır. Yine de yağmur nedeniyle Turnuva tarihinde üç kere Middle Sunday günü karşılaşma yapılmıştır: 1991, 1997 ve 2004'te. Her üçünde de Wimbledon'da numarasız ve ucuz biletlerin satıldığı "Halk Günü" düzenlenmiştir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wimbledon merkez kortu

Şampiyona ilk defa 1868 yılında Worple Road, Wimbledon, Londra yakınlarındaki bir sahada All England Lawn Tennis and Croquet Club 'ünün kontrolünde oynanmıştır.[3] Turnuvadaki tek klasman Tek Erkekler kategorisiydi. 1884'te All England Club Tek Kadınlar ve Çift Erkekler kategorilerini de ekledi. Çift Kadınlar ve Karışık Çiftler ise 1913'te eklenmiştir. Şampiyona, Church Road yakınlarındaki bugünkü yerine 1922'de taşınmıştır. Diğer Grand Slam turnuvalarında olduğu gibi Wimbledon'da da 1968'deki Açık Tenis Turnuvaları'nın kuruluşuna kadar en üst seviyedeki amatör sporcular yarışıyordu. Turnuvayla gurur duyan İngilizler için Wimbledon uzun zaman ulusal mizah ve üzüntü konusu oldu. Tek Erkeklerde 1936'da Fred Perry ve Tek Kadınlarda 1977'de Virginia Wade'den beri hiçbir İngiliz sporcu turnuvada şampiyonluk kazanamamıştı. Ancak 2013 Temmuz ayında yapılan turnuvada Andy Murray'nin tek erkeklerde şampiyonluğu kazanmasıyla 77 yıllık tek erkekler şampiyonluğu özlemi son buldu.[4]

Karşılaşmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wimbledon'da oynanan en uzun maç

Ana kategoriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wimbledon'da beş ana kategoride karşılaşma yapılır:

  • Tek Erkekler
  • Tek Kadınlar
  • Çift Erkekler
  • Çift Kadınlar
  • Karışık Çiftler

Genç kategorileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Junior klasmanında dört kategoride karşılaşma yapılır:

  • Tek Erkekler
  • Tek Kadınlar
  • Çift Erkekler
  • Çift Kadınlar (Bu klasmanda Karışık Çiftler karşılaşmaları yapılmaz)

Özel kategoriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dört adet özel karşılaşma yapılır:

  • 35 yaş ve üzeri Çift Erkekler Özel
  • 45 yaş ve üzeri Çift Erkekler Özel
  • 35 yaş ve üzeri Çift Kadınlar Özel
  • Tekerlekli Sandalyeli Erkekler Özel

Tek ve Çift Erkekler karşılaşmaları beş, diğer tüm karşılaşmalar üç set üzerinden oynanır. Karşılaşmaların çoğunluğu tek elemeli turnuva sistemine göredir, yani tek maç kaybeden katılımcı turnuvadan elenir. Halbuki 35 yaş ve üzeri Çift Erkekler ve 35 yaş ve üzeri Çift Kadınlar Özel karşılaşmaları lig usulü yapılmaktadır.

1921 yılına kadar bir önceki yılın şampiyonları final karşılaşmasına kadar bay çekme hakkına sahipti ve final karşılaşması "meydan okuma" karşılaşması olarak biliniyordu. Bunun sonucunda birçok şampiyon unvanlarını ellerinde tutabiliyordu çünkü rakipleri son karşılaşmaya kadar çaba sarf ederek gelirken onlar dinleniyordu. 1922'den itibaren unvan sahipleri de şampiyonaya en başından başlayarak devam ettiler.

Oyuncular ve seribaşı dizilişi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tek erkekler ve tek kadınlar Wimbledon kupaları

Her tekler klasmanında 128 oyuncu, çiftler klasmanında 64 çift oyuncu ve karışık çiftler klasmanında da 48 çift oyuncu turnuvaya kabul edilir. Tek ve çift olarak oyuncuların kabul edilme kriterleri, uluslararası sıralamadaki yerleri ve çim sahalardaki performanslarıdır. Şu anda seribaşı olarak 32 tek erkek ve kadın oyuncu ile 16 takım bulunmaktadır.

Yönetim ve Hakemlik Komitesi her başvuruyu değerlendirir ve kimlerin turnuvaya doğrudan katılacağını belirler. Komite, sıralamada yüksek yerde bulunmayanları da kabul edebilir. Joker kabul edilen bu oyuncular genellikle ya önceki turnuvalarda başarı göstermiş ya da katılması durumunda turnuvaya ilgiyi artıracak oyunculardır. Tek Erkekler Şampiyonası'nı kazanan tek joker oyuncu Goran Ivanisevic'ti (2001); Henüz, Tek Kadınlar'ı kazanan bir joker oyuncu olmamıştır. Joker olamayan ya da yeteri kadar yüksek sıralamada olmayan oyuncular Wimbledon'dan bir hafta önce Roehampton'daki Bank of England Sports Ground 'da düzenlenen kalifikasyon turnuvasına katılabilirler. Tekler kalifikasyon yarışmaları üç turlu karşılaşmalardır. Çift Erkekler ve Çift Kadınlar karşılaşmaları tek turludur ve Karışık Çiftlerde kalifikasyon yarışması yapılmaz. Bugüne kadar bu turnuvalardan çıkan hiçbir oyuncu ne Tek Erkekler ne de Tek Kadınlar kupasını kazanamamıştır. Kalifikasyon turnuvasından gelen yarışmacıların ulaşabildikleri en üst düzey yarı final olmuştur: 1977'de John McEnroe ve 2000'de Belarus Vladimir Voltchkov Tek Erkeklerde ve 1999'da Alexandra Stevenson Tek Kadınlarda bu aşamaya kadar gelmişlerdir.

Junior klasmanına oyuncular ulusal tenis federasyonlarının tavsiyesiyle ve tekler klasmanında da kalifikasyon karşılaşmalarının sonucunda kabul edilirler. Dört Özel karşılaşmaya kimlerin katılacağına Yönetim Komitesi karar verir.

Komite, oyuncuları uluslararası sıralamaya göre seribaşı seçer. Bir önceki şampiyon, her zaman olmasa da normalde ilk seribaşı olur. Katılanların büyük çoğunluğu seribaşı değildir. Seribaşı olmayan yalnızca iki oyuncu Tek Erkekler kupasını kazanmıştır: 1985'te Boris Becker ve 2001'de Goran Ivanisevic. Tek kadınlarda seribaşı olmayan oyunculardan kazanan olmamıştır; en düşük seribaşı olarak kupayı kazanan kadın tenisçi onyedinci seribaşı olarak 2022'de kupayı kazanan Elena Rybakina olmuştur. Seribaşı olmayan çiftler birçok kere turnuvayı kazanmıştır. 2005 Çift Erkekler şampiyonları seribaşı olmamakla birlikte aynı zamanda (ilk defa olarak) kalifikasyon turnuvasından geliyorlardı.

Şampiyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Son şampiyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
2023 Şampiyon Finalist Skor
2023 Tek erkekler Carlos Alcaraz Sırbistan Novak Đoković 1–6, 7–6(8–6), 6–1, 3–6, 6–4
2023 Tek kadınlar Çekya Markéta Vondroušová Tunus Ons Jabeur 6-4, 6-4
2023 Çift erkekler 6–4, 6–4
2023 Çift kadınlar 7–5, 6–4
2023 Karışık çiftler 6–4, 6–7(9–11), 6–3

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Centre Court & No. 1 Court açılır çatıya sahip olduğundan yağmur anları hariçtir.
  2. ^ Ana eşleşmede 128 tekli oyuncu (T) ve 64 çiftli takım (Ç) vardır ve ilgili eleme (Q) eşleşmelerinde 128 ve 16 katılımcı vardır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Prize Money and Finance". CNN. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021. 
  2. ^ Clarey, Christopher (7 Mayıs 2008). "Traditional Final: It's Nadal and Federer". The New York Times. 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008. Federer said[:] 'I love playing with him, especially here at Wimbledon, the most prestigious tournament we have.' 
  3. ^ Prichard, DMC (1981). The History Of Croquet. Cassell. ISBN 0-304-30759-9.[sayfa belirt]
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Wimbledon_Tenis_Turnuvası&oldid=33677469" sayfasından alınmıştır