Ağır ceza mahkemesi
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve bağlantı ölümüne karşı savunmasız olan yalın URL'ler kullanılmıştır. (Ağustos 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Ağır ceza mahkemesi, Türkiye'de ceza davalarına bakan mahkemeler arasında, kanunlarda öngörülen cezaların ağırlığı kriteri uygulanarak asliye ceza mahkemelerinin görevini aşan tüm suçlara ilişkin davalara bakmakla görevlendirilmiş olan mahkemedir. Ağır ceza mahkemesi kanunların ayrıca görevli kıldığı haller saklı kalmak üzere, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan yağma (TCK m.148), irtikap (TCK m.250/1 ve 2), resmi belgede sahtecilik (TCK m.204/2), nitelikli dolandırıcılık (TCK m.158), hileli iflas (TCK m.161) suçları ile ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve "10 yıldan fazla" hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla görevlidirler. Ele aldıkları davaların cezaları daha ağır olduğundan, sulh ceza hakimlikleri ve asliye ceza mahkemelerinden sonra ilk derece ceza mahkemeleri arasında 3. basamakta yer alan yüksek görevli mahkemelerdir.[1] Avukatların görevi sırasında işledikleri suçların yargılaması ağır ceza mahkemesinde yapılır.[2]
Asliye ceza mahkemeleri tek hakimli olduğu halde, ağır ceza mahkemeleri bir başkan ve iki üye olmak üzere üç hakimden oluşan ve kurul halinde görev yapan, oy çokluğu veya oy birliğiyle karar veren mahkemelerdir. Yargılama işlemleri ve duruşmalar Cumhuriyet Başsavcılığını temsilen bir veya birden fazla savcının katılımı ile icra edilir.[3]
Özel yetkili ağır ceza mahkemesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesiyle yetkili kılınmış ve yargı çevresi birden çok ili kapsayan ağır ceza mahkemeleri bulunmaktaydı.[4] Bunlar Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin (DGM) devamı niteliğindeydi. Balyoz Davası, Ergenekon davaları ve 2011 Türk futbolu şike davası gibi davalar bu mahkemelerin bilinen davalarındandır.
1973 yılında kurulan Devlet Güvenlik Mahkemeleri bünyelerinde askeri hakim bulundurması nedeniyle eleştirilere maruz kalıyordu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları doğrultusunda Türkiye bu mahkemeler yüzünden tazminatlar ödemek zorunda kaldı. 1999 yılında bu mahkemelerdeki askeri hakimler çıkarıldı. 2004 yılında, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılma amacıyla yaptığı reformlar doğrultusunda[5] Anayasa'nın 143 maddesinin kaldırılması ile DGM'ler durduruldu. Teknolojinin de gelişmesiyle artan organize suçlar ve suçların işlenişindeki karmaşıklık bu konularda uzman savcı ve hakim gereksinimi ortaya çıkardı.[6] Bu doğrultuda Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun da yapılan değişiklik ile DGM'lerin yerini bu gereksinimlere hizmet verebilecek özel yetkili Ağır Ceza Mahkemeler aldı. Asıl itibarıyla, bu iki mahkeme arasında isimleri haricinde büyük bir fark yoktur.[7] Özel yetkili ağır ceza mahkemeleri, Temmuz 2012'de 6352 sayılı kanunla kaldırılmıştır.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ KUNTER, Nurullah; YENİSEY, Feridun; NUHOĞLU, Ayşe. (2006). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku,. Beta Yayınevi,. s. 150.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024.
- ^ KUNTER, Nurullah; YENİSEY, Feridun; NUHOĞLU, Ayşe. (2006). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku,. Beta Yayınevi,. s. 182-183.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024.
- ^ "Olağanüstü Yargılamaların Olağanlaşmış Hali" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013.
- ^ Turhan, Faruk (2012). "6352 Sayılı Kanunla Kurulan Özel Yetkili Bölge Ağır Ceza Mahkemelerinin Yapısı, Yetkileri ve Uygulanacak Olan Soruşturma ve Kovuşturma Usulleri" (PDF). S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi. 2 (1). Süleyman Demirel Üniversitesi. s. 5.
- ^ "Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemelerinin Anayasal İlkeler İle Temel Hak Ve Özgürlükler Işığında İncelenmesi". 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6352.pdf
| Türkiye hukuk sistemi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |