Tonoz
Tonoz; mimarlıkta kemerlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan, genellikle tavan örtüsü olarak işlev gören yapı parçasıdır.[1] Çoğunlukla tuğla ve harçla örülür ve alttan obruk, yarım silindir biçiminde görünür.[2]
Etimolojisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkçedeki "tonoz" kelimesinin kökeni Yunanca "kubbeli yuvarlak yapı, örme taş veya tuğladan yapılmış kubbe" anlamına gelen θολός (tholós) kelimesidir.[3]
Türkçe kaynak olarak ilk Mercimek Ahmed'in Kabusnâme çevirisinde (1432) "tolos" şeklinde kullanılan kelime, bugünkü yazılımıyla ilk olarak Ahmet Rasim'in Şehir Mektupları'nda geçen "mahud tonozaltı kazinolarda oturursanız kendinizi koruyun" cümlesiyle ortaya çıkmıştır.
Çeşitler
[değiştir | kaynağı değiştir]Çeşitli tonozlar şekillerine göre şöyle adlandırılır:
- Kaburgalı tonoz
- Yıldız tonoz
- Beşik tonoz
- Tekne tonoz
- Yelken tonoz
- Eğik tonoz
- Çatma tonoz
- Kubbeli tonoz
- Yelpazeli tonoz
- Sivri tonoz
- Eğri tonoz
- Çapraz tonoz
- Halka tonoz
- Manastır tonozu
- Aynalı tonoz
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Tonoz" (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 22 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TDK Güncel Türkçe Sözlük". Erişim tarihi: 19 Aralık 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Tonoz 12 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - etimolojiturkce.com
| Mimarlık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |