Taht Oyunları
| A Game of Thrones | ||||
Taht Oyunları Kapağı | ||||
| Yazar | George R. R. Martin | |||
|---|---|---|---|---|
| Çevirmen | Sibel Alaş | |||
Kapak sanatçısı | Berna Özbek Keleş | |||
| Ülke | ABD | |||
| Dil | İngilizce | |||
| Tür | Fantezi | |||
| Yayım | 6 Ağustos 1996 (özgün) 1999 (Türkçe) | |||
| Yayımcı | Bantam Spectra (ABD) Voyager Books (BK) | |||
| Sayfa | 847 | |||
| Buz ve Ateşin Şarkısı serisi | ||||
| ||||
Taht Oyunları (İngilizce: A Game of Thrones), Amerikan yazar George R. R. Martin'in yazmakta olduğu epik fantezi roman serisi Buz ve Ateşin Şarkısı'nın ilk romanıdır. İlk defa 6 Ağustos 1996'da yayımlandı. Roman, 1997 Locus Ödülü'nü kazandı[1] ayrıca 1998 Nebula Ödülü[2] ile 1997[1] Dünya Fantezi Ödülü'ne aday gösterildi. Romandaki Daenerys Targaryen bölümlerini içeren Blood of the Dragon kısa romanı, En İyi Kısa Roman dalında 1997'de Hugo Ödülü'nü kazandı. Ocak 2011'de roman, New York Times en çok satanı oldu[3] ve Temmuz 2011'de bir numaraya yükseldi.[4]
Romanda, çeşitli bakış açısı ve olay örgüsü mevcuttur. Martin, önemli Westeros, Duvar ve Targaryen hanedanlarını tanıtarak giriş yapmaktadır. Romana dayanılarak ticari kart oyunu, masa oyunu ve rol yapma oyunu gibi birçok yan ürün piyasaya sürüldü. Ayrıca 17 Nisan 2011'de ilk bölümü yayınlanan aynı adlı HBO dizisinin ilk sezonu romana dayanılarak uyarlandı.
Hikâye
[değiştir | kaynağı değiştir]Yedi Krallık'ta
[değiştir | kaynağı değiştir]Kral'ın El'i Jon Arryn'in ölümünün ardından Kral Robert Baratheon, çocukluk arkadaşı ve Kuzey'in Koruyucusu Eddard Stark'ı El'i olarak atamak ve Eddard'ın kızı Sansa'yı kendi oğlu Joffrey ile evlendirmek üzere Kuzey'e, Kışyarı'na gelir. Eddard'ın karısı Catelyn, Jon Arryn'in dulu olan kız kardeşinden bir gece Jon Arryn'i Lannisterlar'ın zehirlediğini anlatan bir mektup alır. Eddard, çocukluk arkadaşı Robert'ın hayatının tehlikede olduğunu düşündüğü için Kral'ın El'i olmayı kabul eder. Bunun hemen ardından Eddard'ın oğlu Bran, kraliçe Cersei ve ikiz kardeşi Jaime Lannister'ın cinsel birliktelik yaşadığını görür ve Jaime, Bran Stark'ı bir kuleden aşağı atar. Bran Stark sakat kalır, bir daha asla yürüyemez fakat yaşamaya devam eder.
Eddard, kızları Sansa ve Arya ve Robert, kafileleri ile beraber başkente gitmek üzere yola çıkarlar. Başkente, King's Landing'e vardıklarında küçük konsey toplantılarında Eddard, Robert'ın diyarı ve krallığı pek umursamadığını, bunun yerine fahişeler ile yatmayı, avlanmayı ve içmeyi daha çekici bulduğunu öğrenir. Öyle ki kraliyetin farklı yerlere altı milyon altın ejderha borcu vardır.
Kışyarı'nda bir suikastçı, Bran komada yatıyorken Bran'i öldürmeye çalışır fakat Bran'in ulukurdu Yaz, suikastçiyi öldürür. Catelyn, suikastçinin kullandığı bıçağın valyria çeliğinden yapılmış olduğunu ve kolay bulunur bir şey olmadığını fark eder. Bu işin ardında bir Lannister'ın olduğunu düşünür. Çocukluk arkadaşı ve kraliyetin Ekonomi Sorumlusu Petyr Baelish'i görmek ve Eddard'a haber vermek üzere King's Landing'e gelir. Petyr Baelish, bıçağın Tyrion Lannister'a ait olduğunu söyler. Catelyn Kışyarı'na dönerken babasına bağlılık yemini etmiş askerlerin dolu olduğu bir handa Tyrion Lannister'ı görür ve Tyrion'u tutuklar. Tyrion'un kaçırılmasının üzerine Lord Tywin Lannister, Catelyn'in memleketi Nehir Toprakları'nı yağmalaması için sancakbeylerini yollar. Tyrion, Eyrie'de yargılanmaya götürülür. Dövüş ile yargılanma talep eder ve Lysa Arryn'in şövalyesi Sör Vardis Egen, Tyrion için savaşan paralı asker Bronn'a yenilince Tyrion, Bronn'u da yanına alıp babasının yanına gider.
Eddard, Jon Arryn'in Lannisterlar tarafından neden öldürülmüş olacağını araştırırken Robert'ın veliahtları Joffrey, Tommen ve Myrcella'nın aslında Cersei ve Jaime'nin ensest ilişkisinden doğmuş çocuklar olduğunu öğrenir ve Jon'un bunu Robert'a söyleyeceğinden korktuğu için Lannisterlar tarafından zehirlendiğini düşünür. Eddard, bütün bu bildiklerini Robert'a anlatacaktır fakat Robert ava gitmiştir. Robert avdayken Eddard, Cersei ile King's Landing'in tanrıkorusunda yüzleşir ve Robert'ın Cersei ve çocuklarını öldüreceğini düşünerek Cersei'ye çocuklarını alıp kaçmasını söyler. Robert, avdan yaralı olarak döndüğünde veliahtı Joffrey'in yaşı gelene kadar tahta Eddard Stark'ın oturmasını istediğini söyler. Eddard, kızlarını Kuzey'e yollayacaktır fakat Petyr Baelish, Eddard için Şehir Muhafızları olan Altın Pelerinliler'i satın almayı önerir ve tahta Eddard'ı oturtmak ister. Eddard, Altın Pelerinliler ile beraber taht odasına girer ve Joffrey ile Cersei'nin tutuklanmasını emreder. Fakat Altın Pelerinliler Eddard'a ihanet eder ve Eddard tutuklanır. Eddard'ın kızlarından Arya kaçmayı başarır fakat Sansa, Lannisterlar tarafından esir alınır.
Eddard'ın varisi ve en büyük çocuğu Robb, babasının sancakbeylerini çağırıp Güney'e saldırmak üzere yürür. Annesi Catelyn, Robb ve askerlerinin Üç Dişli Mızrak Nehri'ni geçmesi için Frey Hanesi ile anlaşır. Robb, büyükbabasının kalesi olan Riverrun'da bulunan Lannister kuşatmasını kırar ve Jaime Lannister'ı esir alır. Tywin, oğlu Tyrion'u yokluğunda Kral'ın El'i olarak görev yapması için King's Landing'e gönderir. Joffrey, Eddard Stark'ın idam edilmesini ister. Eddard'ın ölümünün üzerine Kuzey'in sancakbeyleri Robb'u "Kuzey'in Kralı" ilan eder.
Sur'da
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitabın giriş bölümü Sur'u okuyucuya tanıtır: Taştan, buzdan ve bir ihtimal ile büyüden yapılmış, 250 metre uzunluğa ve fersahlar boyunca ilerleyen, Rhoynarlar'ın, Andallar'ın ve İlk İnsanlar'ın diyarını Ötekiler'den ve yabanıllardan koruyan antik bir bariyer. Sur, Gece Nöbetçileri tarafından korunur ve yönetilir. Gece Nöbetçileri, Sur'u inşa eden Brandon "the Builder" Stark'ın kurmuş olduğu bir birliktir. Bu birliğe girmek isteyen kişi bir yemin eder ve hayatını Sur'da geçirir, evlenmez, toprak sahibi olmaz, şan kazanmaz, çocuk yapamaz ve Sur'dan kaçamaz. Kaçtıktan sonra yakalanmaları durumunda onları yakalayan lordlar, kaçakları idam eder. Gece Nöbetçileri'nin sayısı son yıllarda iyice azalmıştır, Sur'u koruyan 19 kaleden sadece 3'ünde garnizon bulunmaktadır: Deniz Kenarındaki Doğu Gözcüsü, Kara Kale ve Gölge Kule.
Jon Snow, Eddard Stark'ın gayrimeşru çocuğu, amcası Benjen Stark'ın bir Gece Nöbetçisi oluşundan esinlenerek Gece Nöbetçileri'ne katılır. Menzil'in Yüce Lordu Mace Tyrell'in derebeyi, Boynuz Tepe Lordu Randyll Tarly'nin oğlu Samwell Tarly ile tanışır. Samwell, şişman bir çocuktur. Zekidir fakat korkaktır, savaşamaz. Bu yüzden Jon, onu savunmak adına arkadaşlarını ikna ederek, düşmanlarını tehdit ederek çocuktan uzak tutar. Babasının eski sancakbeyi olan Jeor Mormont, Kara Kale'de Lord Kumandan olarak görev yapmaktadır ve Jon'u kendi kâhyası yapar. Benjen Stark, kitabın başında kaybolan iki gözcüyü aramak için çıktığı yolculuktan geri dönmez fakat altı ay sonra beraberinde giden iki gözcü, bir Öteki olarak yeniden canlandırılmış hâlde karşılarına çıkar.
Babasının ölüm haberini duyduktan sonra Jon, savaşında Robb'a katılmak üzere Nöbet'ten kaçmaya çalışır fakat arkadaşları Samwell, Grenn ve Pyp onu yolda yakalar ve Kara Kale'de kalmaya ikna eder. Lord Kumandan Jeor Mormont, Kara Kale'nin 200 adamını; Qhorin Halfhand de Gölge Kule'nin 100 adamını alır ve gözcüleri tehdit eden, yabanıl köylerinin boşalmasına sebep olan şeyin ne olduğunu araştırmak üzere Sur'un Kuzey'ine bir keşif yapmaya giderler.
Dar Deniz'in ötesinde
[değiştir | kaynağı değiştir]Dar Deniz'in ötesi, Westeros'un doğusunda bulunur. Dar Deniz'in ötesindeki bir şehir olan Pentos'ta Robert'ın tahta geçmesini sağlayan savaşta yendiği "Deli Kral" Aerys Targaryen'in çocukları Viserys ve Daenerys yaşamaktadır. Bu ikiliye hizmet eden bir yargıç olan Illyrio Mopatis, Daenerys'i Drogo isimli bir Dothrak khal'ı ile evlendirir ve bu khal'ın khalasar'ı, Viserys'in Westeros'taki tahtını geri alması için savaşacaktır. Illyrio Mopatis, düğün hediyesi olarak Daenerys'e üç tane ejderha yumurtası verir. Eskiden Eddard Stark'ın sancakbeyi olan fakat sonra Westeros'tan sürülen şövalye Sör Jorah Mormont da Daenerys'in abisi Viserys'in yanına bir danışman olarak katılır. Etrafında bulunan insanlara alışamamış da olsa Daenerys, Drogo'nun khaleesi'si (kraliçesi) olarak rolüne bürünür. Drogo'nun Daenerys ile evlenmesinin sebebi Viserys ile beraber Westeros'u fethetmek olsa da Drogo, Westeros'u fethetmek ile ilgilenmiyordur. Bir gece kampta Viserys, Drogo'nun khaleesi'siDaenerys'i açıkça tehdit edince Drogo, Viserys'in kafasına eritilmiş altın döker ve Viserys ölür.
Kral Robert'ın Daenerys'i ve doğmamış çocuğunu öldürmesi için tuttuğu bir suikastçı başarısız olur. Bu olay, Drogo'nun Westeros'u fethetmek istemesine ve Daenerys'in intikamını almasını istemesine sebep olur fakat Drogo'nun khalasar'ı (ordusu) Westeros'a saldırmak için gerekli erzağa sahip değildir, bu yüzden köyleri yağmalamaya başlarlar. Kendi ordusundan birisi Drogo'ya saldırır, Drogo adamı öldürür fakat çok büyük yaralar almıştır. Daenerys, cadı şifacı Mirri Maz Duur'dan Drogo'yu iyileştirmesini ister. Fakat Mirri Maz Duur, Dothraklar'ın ona ve onun halkına neler yaptığına sinirlenir ve Drogo'yu kurtarmak için Daenerys'in doğmamış çocuğunu kullanır. Sonuç olarak Drogo felç kalır, hiç hareket edemeyecek durumdadır ve Daenerys'in bebeği ölür.
Drogo'nun yönetemeyecek durumda olduğunu gören khalasar dağılmaya başlar. Daenerys, Drogo'yu bir yastık ile boğar ve Mirri Maz Duur'u yakar. Cadıyı yaktığı ateşe ejderha yumurtalarını da koyar ve kendisi de ateşe atlar. Sonuç olarak Daenerys, ateşin içinden üç ejderha ile çıkar ve geri kalan 100 Dothrak askeri ile Jorah Mormont, Daenerys'e bağlılık yemini eder.
İsmin kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Romanın adı, romandaki karakterlerden biri olan Cersei Lannister'ın kocasının arkadaşı Eddard Stark'ın kendisini krala karşı ihanet, zina ve ensest ilişki ile suçlamasından sonra Stark'a söylediği sözlerden gelmektedir. Ve "Eğer taht oyunu oynuyorsan ya kazanır ya ölürsün. Hiçbir orta yol yoktur." diye belirtir.[5]
Daha evvel, Jorah Mormont, Daenerys Targaryen'a, "Sıradan insanlar yağmur, sağlıklı çocuklar ve hiçbir zaman bitmeyen bir yaz için dua ederler. Barış içinde oldukları süresince yüksek lordların taht oyunlarını oynamalarını önemsemezler." der ve "Hiçbir zaman barış içinde değildirler." diye ekler.[6]
Bakış açısı karakterleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitaptaki her bölüm, tek bir karakterin üçüncü şahıs bakış açısıyla anlatılmaktadır; kitap sekiz ana karakterin bakışıyla sunulmaktadır. Ayrıca, küçük bir karakterin bakışıyla bir prolog mevcuttur. Bölüm başlıkları, bakış açısına sahip karakterin adını içermektedir.
- Prologu: Gece Nöbetçileri'si Will.
- Eddard Stark, Kuzey'in Koruyucusu, Kışyarı'nın Lordu, Kral'ın El'i.
- Catelyn Stark, Eddard Stark'ın karısı. Tully Hanesi'nin Lordu Hoster Tully'nin en büyük çocuğu.
- Sansa Stark, Eddard ile Catelyn Stark büyük kızı.
- Arya Stark, Eddard ile Catelyn Stark'ın küçük kızı.
- Bran Stark, Eddard ile Catelyn Stark'ın yedi yaşındaki oğlu.
- Jon Snow, Eddard Stark'ın gayrimeşru çocuğu.
- Tyrion Lannister, bir cüce, Cersei Lannister ile ikizi Jaime'in kardeşi, Lord Tywin Lannister'ın oğlu.
- Daenerys Targaryen, Fırtınadoğan, Ejderhakayası'nın prensesi ve ağabeyi Viserys Targaryen'dan sonra Targaryen tahtının varisi.
Uyarlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Taht Oyunları, 17 Nisan 2011 tarihinde yayınlanmaya başlanan Taht Oyunları adında on bölümlük bir HBO dizisi olarak uyarlandı. Dizinin ilk sezonu Game of Thrones adıyla yayınlandı. Dizi; Belfast, Kuzey İrlanda ile Mdina, Malta'da filme alındı ve Eddard Stark rolüyle Sean Bean, Catelyn Stark rolüyle Michelle Fairley, King Robert Baratheon rolüyle Mark Addy, Tyrion Lannister rolüyle Peter Dinklage ve Khal Drogo rolüyle Jason Momoa oyuncu kadrosunda yer alan kişilerden oldu. Ayrıca bir çizgi roman serisine de adapte edildi.
Ödüller ve adaylıklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Locus Ödülü – En İyi Roman (Fantezi) (Kazandı) – (1997)
- World Fantsy Ödülü – En İyi Roman (Adaylık) – (1997)
- Hugo Ödülü – Blood of the Dragon için En İyi Kısa Hikâye (Kazandı) – (1997)
- Nebula Ödülü – En İyi Roman (Adaylık) – (1997)
- Ignotus Ödülü – En İyi Roman (Yabancı) (Kazandı) – (2003)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "1997 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ "1998 Award Winners & Nominees". Worlds Without End. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ Taylor, Ihsan. "New York Times bestseller list, 2 January 2011". Nytimes.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011.
- ^ Taylor, Ihsan. "New York Times bestseller list, 10 July 2011". Nytimes.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2011.
- ^ A Game of Thrones, p. 488 (paperback, Bantam Books, NY, 978-0-553-59371-6. Copyright 1996. Bantam mass market edition April, 2012. This is at the end of the Eddard chapter (no number) set the godswood at King's Landing after Eddard is named Hand. Eddard's sense of duty and his compassion for his king and his king's children, then leads him to attempt a middle ground, which shortly indeed results in his death.
- ^ A Game of Thrones, p. 233 (paperback, Bantam Books, NY, 978-0-553-59371-6. Copyright 1996. Bantam mass market edition April, 2012.