Vedanta
| Makale serilerinden |
Vedanta (/veɪˈdɑːntə/; Sanskrit: वेदान्त, IAST: Vedānta) Uttara Mīmāṃsā olarak da bilinen, Hindu felsefesinin altı ortodoks (āstika) okulundan biri olarak kabul edilen bir Hindu felsefi geleneğidir. "Vedanta" kelimesi " Vedaların sonu" anlamına gelir ve bilgi ve özgürlüğe odaklanarak Upanişad'larda bulunan fikirleri ve felsefeleri kapsar. Vedanta birçok alt geleneğe dönüşmüş ve bunların tümü fikirlerini Prasthānatrayī adı verilen ve "üç kaynak" olarak tercüme edilen ortak bir metin grubunun otoritesine dayandırmıştır. Bunlar; Upanişad'lar, Brahma Sutra'lar ve Bhagavad Gita'dır.
Çeşitli okullar arasında pek çok anlaşmazlık olmasına rağmen tüm Vedanta gelenekleri ontoloji, Soteryoloji ve epistemoloji üzerine kapsamlı tartışmalar içerirler. [1] [1] Bağımsız olarak düşünüldüğünde düşünce ve muhakemedeki belirgin farklılıklar nedeniyle tamamen farklı görünebilirler. [1]
Vedanta'nın ana gelenekleri şunlardır: Advaita (düalizmsizlik), Bhedabheda (farklılık ve farksızlık), Vishishtadvaita (nitelikli dualizmsizlik), Tattvavada (Dvaita) (dualizm) ve Suddhadvaita (saf dualizmsizlik). [2][3] Vedanta'daki modern gelişmeler Neo-Vedanta, [4] [1] [5] ve Swaminarayan Sampradaya felsefesini içerir. [6]
Advaita Vedanta ve Neo-Vedanta dışındaki çoğu büyük Vedanta okulu, Vaishnavizm ile ilgilidir ve Vişnu veya ilgili bir tezahür olarak anlaşılan Tanrı'ya bağlılığı (Bhakti Yoga) vurgular. [7] [8] Öte yandan Advaita Vedanta, teistik adanmışlık yerine Jñana (bilgi) ve Jñana Yoga'yı vurgular. Advaita'nın monizmi, Swami Vivekananda ve Ramana Maharshi gibi modern Hinduların etkisiyle Batı'da büyük ilgi görürken, diğer Vedanta geleneklerinin çoğu Vaishnava teolojisine odaklanır. [1]
Etimoloji ve terminoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Vedanta kelimesi iki kelimeden oluşur :
- Veda (वेद) - dört kutsal vedik metni ifade eder.
- Anta (अंत) - bu kelime "Son" anlamına gelir.
Vedanta kelimesi kelimenin tam anlamıyla Vedaların sonu anlamına gelir ve başlangıçta Upanişads'a atıfta bulunur. [9] [1] Vedanta, jñānakāṇḍa veya vedaların Upanişad olarak adlandırılan bilgi bölümü ile ilgilidir. [10][11] Vedanta'nın anlamı daha sonra Prasthanatrayi'ye dayanan farklı felsefi gelenekleri kapsayacak şekilde genişlemiştir. [9][12]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Advaita Vedanta
- Vedalar
- Vedanta Sutra
- Neo-Vedanta
- Neo-Advaita
- İkiliksizlik
- Hint felsefesi
- Upanişad
- Brahma Sutra
- Bhakti Yoga
- Bhagavad Gita
- Swami Vivekananda
- Sivananda Saraswati
- Ramana Maharshi
- Perennial felsefe
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Flood 1996.
- ^ Dandekar 1987.
- ^ "Vedanta: A Comparative Analysis of Diverse Schools" (PDF). University of Washington. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ King 1999.
- ^ King 2002.
- ^ Williams 2018.
- ^ Sharma 2008.
- ^ Cornille 2019.
- ^ a b Chatterjee & Dutta 2007.
- ^ Hiriyanna 2008.
- ^ Koller 2013; Sharma 1994
- ^ Raju 1992; Isaeva 1992
Ek okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- "The Eternities". Vedanta Treatise. 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - The System of Vedanta. Reprint. 2007 [1912]. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Forgotten Truth: The Primordial Tradition. HarperSanFrancisco. 1993. ISBN 978-0-06-250787-7. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Encyclopedia of Indian Philosophies.
- Comparative analysis of commentaries on Vedanta Sutras. https://archive.org/download/in.ernet.dli.2015.283844/2015.283844.The-Vedanta.pdf
- "The Upanishads". Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram. 1972. 4 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Choice Upanishads. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - "A Simple Introduction". Vedanta. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - "VedantaHub.org". 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023. - Resources to help with the Study and Practice of Vedanta.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Vikisöz'de Vedanta ile ilgili sözler mevcuttur.
Wikimedia Commons'ta Vedanta ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur