Yakut İsyanı

Yakut İsyanı
	Rus İç Savaşı
Tarih	Eylül 1921 - 16 Haziran 1923
Bölge	Uzak Doğu Rusyası, Ayano-Mayski Bölgesi
Sonuç	Sovyet zaferi, iç savaşın sonlanması
Taraflar
Kızıl Ordu	Beyaz Ordu
Komutanlar ve liderler
İvan Strod	2 Eylül 1921 öncesi; Mihail Korobeynikov; 2 Eylül 1921 sonrası; Anatoli Pepelyayev
Çatışan birlikler
	2 Eylül 1921 öncesi; 200; 2 Eylül 1921 sonrası; 950

Beyaz Ordu'nun Sibirya ordularının komutanı olan General Anatoli Pepelyayev (1891—1938)

Yakut İsyanı (Rusça: Якутский мятеж, Yakutskiy myatezh) Eylül 1921 ile 26 Haziran 1923 tarihleri arasında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı Yakutistan'da başlayan ayaklanmadır. Zaman içinde çatışmaların merkezi, Uzak Doğu Rusyası'nın Ayano-Mayski Bölgesi olmuştur.^[1]

Arka plan

Beyaz Ordu generallerinden Anatoli Pepelyayev, Harbin'de bulunduğu yillar boyunca, marangozluk ve taksi şoförlüğü de dahil olmak üzere çeşitli işlerde çalışmak zorunda kalıyordu. Yine de, Sibirya'yı Bolşeviklerden geri alma niyetini taşıyordu.

İsyan

İsyan sırasında 27 Nisan 1922 tarihinde Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içinde bir özerk bölge statüsünde, başkenti Yakutsk olan Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur.^[2]

31 Ağustos 1922 tarihinde General Pepelyayev ve 553 kişilik gönüllü "druzhina" ekibi, Rus İç Savaşı'nın son büyük operasyonuna başladı. Ohotsk Denizi'ne doğru yola çıkıp, limana inerek dağlık batı bölgesine doğru nüfuz elde etmeyi hedeflediler. Eylül ayında Pepelyayev, Okhota Nehri'ni Sibirya'ya, gözlerini Yakutsk'a yöneltti. Birlikleri Yakutistan'da toplandılar, fakat İvan Strod'un Bolşevikleri tarafından ele geçirildiler. Sayısal olarak daha zayıf olmalarının da etkisiyle yenildiler.

Amga'nın kilit yerleşimini terk ettikten sonra Pepelyayev, Sahalin'e geçiş yapmak umuduyla Pasifik Okyanusu'na doğru saldırıya geçti. 24 Nisan 1923'te Stavropol ve İndigirka gemileri Vladivostok'tan Ayan'a doğru yola çıktı. Stepan Vostretsov başkanlığındaki Kızıl Ordu birlikleri de gemilerde bulunuyorlardı. Bu saldırı, 1-2 Mayıs'ta Okhotsk yakınlarında yenilgiyle sonuçlandı. 6 Haziran'daki Okhotsk ve 16 Haziran 1923'te kıyı kasabası Ayan kuşatmasının Beyaz Ordu'nun yenilgisiyle sonuçlanmasından sonra General Pepelyayev yanındaki 103 subay ve 230 askerle birlikte Bolşevikler'e teslim oldu. Bu, Rus İç Savaşı'nın son kuşatmasıydı.

Kaynakça

^ Konkin, P. K. "Грачёв Г. П. Якутский поход генерала Пепеляева" [General Anatoli Pepelyayev'in Yakut Seferi] (Rusça). 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.
^ "Документ истории: 27 апреля 1922 года Декрет ВЦИК «Об автономной Якутской Социалистической Советской Республике»" (Rusça). Lawfirm.ru. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2017.

[1] Konkin, P. K. "Грачёв Г. П. Якутский поход генерала Пепеляева" [General Anatoli Pepelyayev'in Yakut Seferi] (Rusça). 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017.

[2] "Документ истории: 27 апреля 1922 года Декрет ВЦИК «Об автономной Якутской Социалистической Советской Республике»" (Rusça). Lawfirm.ru. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2017.

[1]

[2]