Argentina
Argentina (阿根廷)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Gaga kska Kska- Hunac Meycow ka Argentina, 34 00 S, 64 00 W ka gaga na nniqan.
Kana ka knlbangan na o 2,780,400 sq km(hangan na o Tg8）
(knlbanga dxgal o 2,736,690 sq km, knlbangan qsiya o 43,710 sq km).
Kana ka sejiqun o niqan 43,886,748 hiyi.
Gaga Buenos Aires ka pusu alang paru, jiyax 25 idas 5 ka jiyax skrayan klwaan.
Manu ka dxgal Argentina ga wada sugan 53.90% ka dxgal qpahan, 10.70% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 35.40% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Mauricio Macri, pnaah hngkawas2015 idas 12 jiyax 10pnrajing kmlawa klwaan.
cinkhulan sa knita’ sa brbiru
Pkla quri kwoci (國旗說明)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kwoci Akinting ga niqan mkarac, bhgay, mkarac tru rakaw niya, rakaw kska o niqan hidaw idas 5, ida hiya ka kwohwey Aknting, Gaga kska kwoci Aknting rakaw hidaw (hidaw idas 5). Kwoci Aknting ga niqan “san heng dhal hang” na, dudux nan itruma na o ida mkarac kana, ksk na o bhgay. Wada rnaan kingal saw 32 rdax mririh saw hidaw, manu ka hida-w (hidaw idas 5) na o ida gaga tnunan 16 na buga ni 16 na tluus wasil, kwoci nii ga 9:14 piri na knparu.
Ida pnaah hngkawas 1807 siida, manu ka mlukus lhang mkarac ni embhgay lukus na emppais Akenting ga, wada dha qdriqan ka cmincyun siida ksun, sjiqan siida snmppais kiya ka mangal 2 lhang lukus emppais skrakaw dha kwoci da, kiya ka qtaan ta kwoci Akenting sayang da. Bukuy do msuwal ka-rac jiyax 25 idas 5 hngkawas 1810 ka siida, asi kmpriyux ka karac siida, asi sriyu ka hidaw, hidaw siida sun dha madas malu utux, hidaw siida tnhng-anan dha hidaw idas 5 ka hidaw kiya.
Qulung dhuq mburux hngkawas 1816 ka Akenting do, kiya ka maa balay bi mririh klwaan ka cyc kiya, kiya ka kiya ni ida wana dha mkarac ni kingal bhgay lhang ka rakaw ga, mririh saw “kungcng ni cngyi” msa. Bukuy hn-gkawas 1818 do, kiya ka rnaan kska kwoci ka hidaw da. Paah hiya siida, i-da wana nanaq iyux kpriyux saw kteura ka lhang dha, ini priyux paru, hici do saw nii ka kwoci Akenting da.
Kari(語言)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kari Sipanya(西班牙語)
Pusu alang (首都)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Puyinosayris(布宜諾斯艾利斯)
Knlabany dxgal (面積)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Ida tgdha paru klwaan Nanmeycow ka Akenting, knlabany na dxgal o 3,761,274 Knlabany dxgal: (gaga ruwan hini ka yabi 969,464). Knbragan na o 3,694 km, knlabang na o yabi 399 km bitaq 1,423 km. kana ka klwaan o wada qsnaqan 5 lnglingay nniqan：
1. Daya gqian hidaw dgiyaq hwangmocyu:
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Mdngu ka karac, mcilux ka rbagan, misan o ini bi klai ka karac, dgiyaq Antis hiya ga ptucing huda. Ini hrui hari pnegalang ka dxgal, asi ka syuqun qsiya putaw, kanran dnii ka pnegalang dha, ida egu bi kwangcan.
2. Yayung daya hraan hidaw o mhuriq ni mcilux cyu：
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]egu bi ka yayung, ddaun bi asu. Rbagan o riqan ni mcilux, egu bi qqhuni mcilux. Pnegalang hiyi qhuni miyah mcilux karac o niqan saw payay, tapung, gisang, kawreyng, syangj kwey dnii ka pusu na.
3. Kska mhuriq feywocyu：
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kiya ka dkiyig Puyinwo ni La Pampa, Cordoba, Santa Fe ni Entre Rios dnii kana ka kleegan isil sng na pengpa cawyueycyu (La region Pampapeana) ida cawyueyn ka pusu bi. Egu qsiya ka kingal hngkwasan, hruan bi pnegalang, ana ini syuqi qsiya ni kndux ka hnuma, ida hiya ka niqan balay hangan rpun ni hiyi dapa.
4. Hunac muxul hwangmocyu ：
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Patakniya (Patagonia) cawyueyn ga llabang bi dxgal na, ida mdngu ni mskuy balay, mdungus bi psaan miric ubal, ubal miric ka seangal dha bi.
5. Citaycyu：
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Nanci ga ida bungun huda kingal hngkwasan, phiyug kingal kesyueycan.Yyaung Akenting ga tgaaw qluli Nantasyang, kska dha o Inhe (Río de la Plata) ka paru bi, tgdha knparu o Urakwey, tduwa daan asu kana. Ida niqan ka yayung Para, yayung Kerwotwo, yayung mqalux ni yayung cupute dnii gaga qluli kneinu. Akenting cngfu o pngarang rmngaw Reynhekwo Talu weyyueynhwey (UNCLCS), ida wada smruwa Akenting prana saan gsilung 35%, wada mrana 170 wan kmkm^2, gaga ruwan klwaan uri ka ssiyaw gsilung hiya. dFukerancyuntaw
Jiyax tlmalan reynhekwo (加入聯合國日期)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Jiyax 24 idas 10 hngkawas 1945 siida msup-u phiyug Reynhekwo.
Tiri (地理位置)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Gaga hunac hraan hidaw Nanmeycow ka Akenting, gqian hidaw ni hunac o mskiyig dha klwaan Cri, daya o mslutuc dha Poriweyya ni Parakwey, hraan hidaw o mskiyig dha Pasi ni Urakwey, msdalih Tasiyan-g.
Sjiqan (人口)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Sjiqan Akenting ga yabi 4,449 wan hiyi, mitu sjiqun o kingal yabi 11 hiyi.
Cungcyaw (宗教)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Teyncucyaw.
Klabuy pila (幣制)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Ankenting Hwopi ga thnganan dha piswo (peso).
Hweyryu (匯率)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Jiyax 21 idas 1 hngkawas 2020 do piswo(peso) ni meycin, pnryu-xan dha o 75.25: 1 ni sintaypi knbryuxan na o yabi 1: 0.39.
Teynya (電壓)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Fute 220 teyny ka djiun Akenting, btaqan o 3 muhing hnygan na 3 btaqan.
Pusu meyti (主要媒體)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Tribi (wana tg7 tay ka nklwaan,kana o nmining kana da, pus-u qpruhan meyti o niqan “hawcyawjpaw (Clarí), “klwaanjpaw (La Nación)” ni Cinjungjpaw (Ámbito Financiero) dnii.
Gaya cngc (政治制度)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kunghekwo/Cungtungc, maasug mduuy phiyug sancyueyn fenri 16.
Lxan endaan phiyug klwaan/endaan sbiyaw (建國簡史/歷史概況)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]1.Hngkawas 1946 siida, Sipanya mniq ruwan klwaan Akenting ni phiyug ddaun. Hngkawas 1810 siida mnuda pmurux yuntung, hngkawas jiyax 9 idas 7 hngkawas 1816 do pnegarang phiyug “Akenting Kunghekwo”, hngkawa-s 1826 do Rihwataweyya (Bernardino Rivadavia) ka tgkingal Cungtung dha, hngkawas 1862 Miterwey (Bartolomé Mitre) ka plealay bi mu rug Seynf-a mnuda psgaaw mangal hangan Cungtung. Kndadax hiya siida do mdud-ul mtutuy ni mrana ka uuda Akenting da. Endha ppais siida,Akenting ga ida ini usa dmayaw ana ima, pbarig stngi uuqun ni dhiyi tnabug dha gapspais klwaan o wada tblaiq mangal hbangan, kiya ni siida wada mdudul embiyax ka Akenting da.
2.Hngkawas 1946 siida, mtutuy ka Peyrung(Juan Domingo Perón) ksun, ida suqi empahung(Tucay cungc), mnuda 9 hngkawas do hngkawas 1955 do wada spowxan empsaping da.
3.Idas 4 hngkawas 1982 Akenting ga wada ini paka ppais dha Ingkwo Fuk-eran siida, saping Akenting ga wada rriqan mgaaw pdudug Cungtung dung-an bqanan sjiqun duri ka mpdudug klwaan.