Romania
Romania（羅馬尼亞）
Gaga kska Owcow ka Romania, 46 00 N, 25 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 238,391 sq km（hangan na o Tg83） (knlbanga dxgal o 229,891 sq km, knlbangan qsiya o 8,500 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 21,599,736 hiyi. Gaga Bucharest ka pusu alang paru, jiyax 1 idas 12 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Romania ga wada sugan 60.70% ka dxgal qpahan, 28.70% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 10.60% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Klaus Iohannis, pnaah hngkawas2014 idas 12 jiyax 21pnrajing kmlawa klwaan.
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Ris(歷史)
Smudan sji ni gburah sjistay, nniq ruwan Luomaniya niqan ka euda seejiq, saw endaan yuenseyn pnnatas ka tduwa sbrinah qmita bukuy hngkawas 101 kongyueyn dhuq hngkawas 104 siida. rdrudan Luomaniya sbiyaw ka seejiq Tajiya, kika kingal seejiq Seleys.
Saw brahkongyueyn isci, plalay pnhyugan Puleypisda ka cyuncuckuo – Tajiyawankuo congyangjyueyn. Hngkawas 101 – hngkawas 104 kongyueyn, Dulacntati Luomatikuo snkagun mriman psaping wada ini baka ka Tajiya wangkuo, bukuy do phiyu Tajiyasingsen, kika thiyan cyanjen Luomatikou. dmudun bukuy do sliqan ka pusu paru alang Samiceceydusa Tajiya wangkuo, kika pryuxan snhuey singsn ka pnhyugan Dulacnjn, embiyax pusa thjing seejiq Lating singsingsn ka Dulacn, yasa psaw uuda Luoma. Ida ini sqyai daya hraan hidaw seejiq meynmancu, rmngaw ka Dulacn psluun daha ka pawley yayung Tuonawhe, lwanan na miyah dmyaw ka psaping kana o niqan 17 kbuhug seejiq. Hngkawas 271 – hngkawas 275 kongyueyn, ysa krmxan seejiq Kete wada qdriqan psaping Luoma. nniq congsci ka alang hini o niqan Walajiya、Motaueyya ni nganguc Sifangniya tru nii ka murux cyuncuc kongkuo, duma ska brah na hiya ka cc Fuyongkuo Edumantikuo, bukuy do kika pspun ruwan Awsyongtikuo.
Jiyax 6 idas 7 hngkawas 2012, cayyeysehuey cyoreynmong nniq Luomaniyaihey rmngaw kari dankian congdong, yasa hmrinas ka endaan congdong Podaysgu puda uuda congri.wada srwaun ihuey ka dangeian, saw gaya seynfa, psngayun pqpah ka Posaysgu, ini kingal idas , prngaw ka jyueynming kongcyuey hciyun ka hini ka qpahun congtong. Jiyax 29 idas 7, jyueynming kongdo o yasa ini dhuq ska ka pngaaw patas, rmngaw ka pgaaw ueyyueynhuey ini pdai ka danhe.
Cng-c (政治)
Kingal mingcu kuocya ka Luomaniya, muda dha yueync ka ihuey, sanyueyn o janiyueyn ( Luo : Senat）, niqan 140 ka iyueyn, syayueyn ka congiyueyn ( Luo : Camera Deputaților）,niqan 346 ka iyueyn. Iyueyn jancong ryanyueyn saw kngkawas spac mnkingal pgaaw.
Kngkawas rima pgaaw emkingal ka congtong, congtong ka kmlawa congri, pgaaw seejiq ruwan o congri ka snkagun, kndadax ihey ka psruwa.
Cing-ci (經濟)
Nniq tgdha psbu paru brah ka knlangan, Luomaniya ga tgdha paru brigan sapah Owcow. Nniq hngkawas 1937 kndadax 720 wantuen ka ngngalan syo, kika kana Owcow o tgdha mnkala hngbangan dha, babaw dxgal o tgempitu. Deynjanji juryan Luomaniya o 7260 hpucing rifanmi ( 25.94 hpucing irifaningj ), nniq saw mnkla danming deynjanji ka klwaan o tgmtrun tnhangan.
Mnhdu tgdha psbu ka knlangan do, mspu Tongfang ciduan ka Luomaniya, muda cihuwacinci sehueycui.mnsupu tongfang ciduan do, ini puuda prana cingci nanaq ka Luomaniya, ini tduwa pqpah nanaq ka saw kongyey, pqpah ni fuuyey o klwaan ni cidisuoyoc. Dmuy biyax ka Luomaniya do, kika puda cyohua cnje, kkana seejiq, kana kuoing tanuey ni uxay ur o mseupu ka pqpah seejiq、nongming ni mnsangay qnpah seejiq, tduwa pbatas kglang bbrigan ni fuuyey.
Idas kingal hngkawas 2007 Luomaniya o musa ruwan Owmong puda kuocimawi cyohuwa, kska Luomaniya ni Pawcyariya mnsupu o kika tduwa muda heyhay ka asu Omong.
Cun-s (軍事)
T-55 pryuxan smalu T-55 cucandanke
Psaping dxgal Luomaniya kuojingyueypin pali ings
Jiyax 25 idas 10 hngkawas1994 phiyu psaping ka psapaing Luomaniya, kika pusu biyax ucuan Luomaniya sayan. paru bi kuofanueyyueyn ka paru bi qpahun cikow Luomaniya, ringtawcikow psapingLuomaniya ka Luomaniya kuofangpu. Kndadax Idas 3 hngkawas 1994 kuofangpucan o pryuxan yuencjenyueyn ka pqpah, kuofangpucan sayan ka Mirjya.Tusa. idas maxal hngkawas 2003, priyux seynfa ka Luomaniya, laxan ka iupingic. Ini psngay pqpah cyuntuey cyeyhuwa Luocyun, muda smulu cyunryuc.hngkawas 2010 Luomaniya kuofangpu o niqan 18 hpucing pila ow ka kana djilun psaping, wada saw niqan 1.31% ka ngngalan ruwan klwaan. Luomaniy o mngari kbuhug seejiq ka psaping sayan.
Way-cyaw (外交)
Dhuq hngkawas 2020, Luomaniya o gaga mnsupu 191 klwaan phiyu pnegluban waycyaw.sprun bi qmita Luomaniya ka msupu pnegluban Amrika 、Omong ni peyyuey kana jenyueynkuo, kiya ni sprun dha bi ka pnegluban ssiyaw alang ni klwaan Yaday,
Jiyax 29 idas 3 hngkawas 2004 mseupu Peyyuey ka Luomaniya, kiya ni jiyax 1 idas 1hngkawas 2007 mseupu Omong.
Sing-cng cyu-hwa (行政區劃)
41cyun ka Luomaniya. Mgsama : Waysifnniya. Mkarac : Ualajiya. Embanah : Motaueyya.
Sugan 41 cyun ka Luomaniya (Luo : Județul）duri Pucyalesde csyas :
- Arpacyun（Alba）
- Alatcyun （Arad）
- Arceyscyun（Argeș）
- Pakucyun （Bacău）
- Pihuorcyun（Bihor）
- Pistlija - Naseutcyun
- cyun（Botoșani）
- Plaswofucyun（Brașov）
- Puceucyun（Buzău）
- Pulilacyun
- （Brăila）
- Gllasicyun（Călărași）
- Glujcyun（Cluj）
- Gasdanjacyun（Constanța）
- Guasna（Covasna）
- Tngpoueyjacyun（Dambovița）
- Tuorjcyun（Dolj）
- Cyalajeyncyun（Galați）
- Cyorcyocyun（Giurgiu）
- Krjcyun（Gorj）
- Harcidacyun（Harghita）
- Huneytuoalacyun（Hunedoara）
- Yaluomijacyun（Ialomița）
- Yasicyun（Iași）
- Irfucyun（Ilfov）
- Malamureyscyun（Maramureș）
- Meyhtingjeyncyun（Mehedinți）
- Mureyscyun（Mureș）
- Niyamujeyncyun（Neamț）
- Aurdcyun（Olt）
- Bulahuowacyun（Prahova）
- Sadumaleycyun（Satu Mare）
- Selajcyun（Sălaj）
- Sipiucyun（Sibiu）
- Sujyawacyun（Suceava）
- Dleyawrmancyun（Teleorman）
- Timiscyun（Timiș）
- Durjyacyun（Tulcea）
- Wasluicyun（Vaslui）
- Worjyacyun（Vâlcea）
- Fulanjyacyun（Vrancea）
Ti-ri (地理)
Hnigan dxgal Luomaniya
Hnigan dxgal Luomaniya, hnigan nii o tduwa muda dgiyaq alang Krpajeynsan
Knlaban dxgal Luomaniya ka 238.391 pingfang kongri, kika paru bi knlaban klwaan tongnango,kika tgmaxal dha hangan nniq Ocow[17].
Hnigan dxgal(地形)
Dgiyaq Krpajeyn nniq ska saw mdka quru,gqiyan hidaw dgiyaq ka Waysifangniya kawyueyn, hraan hidaw ka Mortuowa kawyueyn, hunac ka Tuonawh kawyueyn ni Tuopuluocya jyoring.
Karac(氣候)
Suqi meuxun talusing mhuriq ka karac, idas kingal o -5 -1tusi ka karac, idas empitu o 20-23tusi ka karac, qyuxan quyux ka 400 – 1000 hawmi, mdngu hari ka karac hunac hraan hidaw.
Jen-ko(人口)
Pnaah 2002 siida ka buja, niqan 21,680,974 ka ssjiqan Luomaniya. saw ssjiqan alang hini, pusu bi spuan ka kana ssjiqan klwaan Luomaniya o 89.5%, binaw paru bi ka sawsucu ruwan hini seejiq Syungyari ( 6.6% ) ni seejiq Luomu ( 2.5% ).
Bnux alang
Wun-hwa(文化)
Radnót upaw
Kari(語言)
Kari kuanfan Luomaniya ka kari Luomaniya, kndadax kari Rating, kkari dha o ini pntna skari klwaan Tongow Slafuyucu. Kari Luomaniya o kika kingal saw Siyu, Buyu, Fayu ni kari Itari mntna hari kari Loumanyucu. nniq Luomaniya o dmuwi kari Luomaniya ngalan dha kari ka ssjiqan wada niqan 91%, uxay uri o kari Syongyari ni kari Luomu.
Pnrhulan(宗教)
Ssukuocya ka Luomaniya, uka kuocyaw. Hbaraw seejiq ka sluhay Luomaniya tongcncyaw, cikuh hari ka sluhay Luoma deyncucyaw ni singcyaw. Luomaniya o niqan duma ka seejiq Tadan, kika seejiq Nuokay ni seejiq Grimiyatadan ( yasa nniqan Nahay ka Tuonawh syayo ).
Diyu(體育)
Snpuan diyu qrijil Luomaniya ida dhiya ka mbbiyax bi, niqan bi ka biyax dha, niqan bi ka knmalu uuda dha, dha Mey、E mntna na hiya, kika kana knlangan o dhiya ka negu mangan brah bi, niqan 23 ka ngalan brah awyun, 47 ka ngalan brah knlangan, kana do 70 ka ngalan dhabrah knlangan.
Duma（其他）
nniq saw Owcow ni sceyisuyuenhwa ka Luomaniya, saw : risuh, uuyas, dijaw,lukus, paru tribi, sdowriq bi ka uuda dha nii.
niqan bi hangan qtaan paru tribi o – utux mhguc dara, kika muru uda Tkula kika smalu nii.