Jeneva

Jeneva fransuzcha: Genève
Shahar
Bayroq Gerb
46°12′0″N 6°9′0″E
Mamlakat	Shveysariya
Kanton	Jeneva
Hukumat
Pyer Mode
Ilk eslatilishi	m.av 58 yil
Maydon	1,586 km2 (612 kv mi)
Markazi balandligi	375 m
Aholisi  (2013)	194 458
Zichligi	12 040 kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+1, yozda UTC+2
Pochta indeks(lar)i	1200
Avtomobil kodi	GE
Jeneva

Jeneva — Shveysariyaning jan.gʻarbidagi shahar. Jeneva kantonining maʼmuriy markazi. Jeneva koʻlining jan.-gʻarbiy sohilida, 372 m balandlikdagi xushmanzara yerda joylashgan. Koʻldan oqib chiqadigan Rona daryosi shahar oʻrtasidan oʻtgan. Iqlimi yumshoq, yillik yogʻin 1000 mm chamasida. Aholisi 172 ming kishi, shahar atrofi bilan 390 ming (1998).

Jeneva (lotincha Genava) dastlab Yuliy Sezar tomonidan mil. av. 1-asrda tilga olingan. Savdo yoʻllari chorrahasida joylashganidan shaharning iqtisodiy mavqei kuchayib bordi. 14—15-asrlarda oʻzining yarmarkalari bilan mashhur edi. 16-asrdan Shveysariya tarkibidagi ittifoqdosh yer; Kalvin davrida (16-asr) reformatsiya markazi boʻlgan. 16— 17-asrlarda Jenevada sanoat, jumladan soatsozlik rivojlandi. 1798—1814-yillarda Fransiya tarkibida boʻldi. 1815-yildan Shveysariyaning 22-kantoni. Jeneva— bir qancha xalqaro tashkilotlar, jumladan, Millatlar Ligasi (1919—39), Qizil Krest organlari, BMT turli boʻlimlarining doimiy qarorgohi. Jenevada xalqaro kongresslar, konferensiyalar, koʻrgazmalar va festivallar oʻtkazilib turiladi. Kurort shahar, chet el turizmining markazlaridan.

Jeneva— transport yoʻllari tuguni, koʻl porti. Yirik aeroport bor. Mamlakatning muhim siyosiy, sanoat va savdo moliya markazlaridan. Zargarlik butomlari, aniq mexanika (soatlar, geodeziya asboblari, aniq apparatura va b.), stanok sozlik, elektron texnika, mashina sozligi, dvigatellar i.ch., farmatsevtika, parfyumeriya, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoati korxonalari mavjud. Universitet va b. oliy oʻquv yurtlari, teatrlar, muzeylar bor. Jenevaning kad. qismi Ronaning soʻl sohilida joylashgan. Meʼmoriy yodgorliklardan Sen-Pyer sobori (12— 18-asrlar), Sent-Mari-Madlen va Sen-Jermen (14-asr) cherkovlari (14—15-asrlar), ratusha (15-asr), Enar saroyi (1817—21), Uygʻonish davri va mumtoz qoʻshqlar (17—19-asrlar) saqlangan. Yangi shahar qismida Millatlar saroyi, Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti, Atom energiyasi boʻyicha xalqaro agentlik (MAGATE) binosi va b. zamonaviy inshootlar joylashgan.

Geografiyasi

Hududi

Jenevaning hududi 15,92 km²ni tashkil etadi. Dengiz sathidan oʻrtacha 396 m balandlikda joylashgan.

Demografiyasi

Yil	Soni
1981	157 322
1982	158 426
1983	158 806
1984	159 527
1985	159 895
1986	160 645
1987	161 473
1988	163 998
1989	165 404
1990	167 167
1991	169 025

Yil	Soni
1992	170 189
1993	171 744
1994	172 737
1995	173 549
1996	172 425
1997	172 586
1998	172 809
1999	173 519
2000	174 999
2001	175 697
2002	177 306

Yil	Soni
2003	178 500
2004	178 487
2005	178 722
2006	178 603
2007	179 971
2008	183 287
2009	185 958
2010	187 295
2011	188 234
2012	189 033
2013	191 557

Yil	Soni
2014	195 393
2015	198 072
2016	198 979
2017	200 548
2018	201 818
2019	203 951
2020	203 856
2021	203 401
2022	203 840