Kontent qismiga oʻtish

Amin Maaluf

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Amin Maaluf

Amin Maaluf, 2013-yil
Asl ismi fransuzcha: Amin Maalouf
Tavalludi 25-fevral 1949-yil (1949-02-25) (75 yosh)
Bayrut, Livan
Ijod qilgan tillari fransuz
Fuqaroligi Livan[1] va Fransiya

Amin Maaluf (fransuzcha: [maluf]; arabcha: أمين معلوف) (1949-yil 25-fevralda tugʻilgan) – asli livanlik fransuz yozuvchisi, 1976-yildan beri Fransiyada yashaydi[2]. Ona tili arab tili boʻlsa-da, u fransuz tilida yozadi va asarlari 40 dan ortiq tillarga tarjima qilingan.

Bir nechta ilmiy asarlari orasida "Salib yurishlari arablar nigohida" eng mashhuri boʻlsa kerak. 1993-yilda "Tanios qoyasi" romani uchun Prix Goncourt, shuningdek, 2010-yilda adabiyot boʻyicha Asturiya shahzodasi mukofotiga sazovor boʻlgan. Fransiya akademiyasining aʼzosi[3][4] va 2023-yil 28-sentyabrda akademiyaning Doimiy kotibi[5] etib saylangan.

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Baskinta, Maalufning otasi kelgan Machra qishlogʻi yaqini.

Maaluf Livanning Bayrut shahrida tugʻilgan va Badaro kosmopolit mahallasida oʻsgan[6], toʻrt farzandning ikkinchisi. Ota-onasi turli madaniyatlarga mansub boʻlgan. Otasi Ayn al-Qabu shahridagi Baskinta yaqinidagi Machra qishlogʻidagi[7][8] Melkit katolik jamoasidan boʻlgan yunon edi. Onasi, Odette Husayn, livanlik, Ayn al-Qabuning Metn qishlogʻidan boʻlib, asli turk. Odette Misrda tugʻilgan va Livanga qaytib kelguniga qadar u yerda koʻp yillar yashagan; 2021-yilda 100 yoshida vafot etguniga qadar Fransiyada yashagan.

Maalufning onasi qatʼiy moruniy katolik boʻlib, uni fransuz iyezuit maktabi Notr Dam Jamhur kollejiga yuborishni talab qilgan. Bayrutdagi fransuzzabon Sen-Jozef universitetida sotsiologiya boʻyicha tahsil olgan.

U karnaychi Ibrohim Maalufning amakisi[9].

Karyerasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maaluf 1975-yilda Livandagi fuqarolar urushi boshlangunga qadar Bayrutda chiqadigan "An-Nahar" kundalik gazetasi direktori boʻlib ishlagan va urushdan Parijga koʻchib oʻtgan hamda Fransiya poytaxti uning doimiy uyiga aylangan. Maalufning birinchi kitobi "Salib yurishlari arablar nigohida" (1983) salib yurishlarini arab manbalari asosida yoritib bergan[3].

Oʻzining badiiy asari bilan bir qatorda musiqiy asarlar uchun toʻrtta matn va koʻplab romanlar yozgan.

"Un fauteuil sur la Seine" kitobida fransuz akademiyasining aʼzosi sifatida 29-oʻrinda oʻzidan oldin oʻtirganlarning hayoti haqida qisqacha hikoya qilinadi[10][4].

Mukofotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maaluf Katolik de Luven universiteti (Belgiya), Bayrut Amerika universiteti (Livan), Rovira i Virgili universiteti (Ispaniya), Evora universiteti (Portugaliya) va Ottava universiteti (Kanada) tomonidan faxriy doktorlik unvonlari bilan taqdirlangan[2].

Maaluf, 2016-yil 16-fevral

1993-yilda Maaluf voqealari 19-asr Livanida boʻlgan "Tanios qoyasi" (fransuzcha Le rocher de Tanios) romani uchun Gonkur mukofotiga sazovor boʻldi[11][12]. 2004-yilda uning "Origins: A Memuar" (Origines, 2004) asarining asl fransuz nashri Prix Méditerranée mukofoti bilan taqdirlandi[13].

2010-yilda Oʻrta yer dengizi tillari mozaikasi, madaniyatlar va dinlar, bagʻrikenglik va murosaga oid hikoyalar, oʻylovchi tilning qizgʻin aralashmasi, tarixiy voqealari uchun adabiyot boʻyicha Ispaniyaning Asturiya shahzodasi mukofotiga sazovor boʻldi. 2011-yil 23-iyunda antropolog Klod Levi-Strausning oʻlimi tufayli Fransiya akademiyasida boʻsh qolgan 29-oʻrinni egallab, akademiya aʼzosi etib saylandi[4][14]. Maaluf ushbu sharafga sazovor boʻlgan birinchi livanlikdir[3].

2016-yilda „Yilning madaniy shaxsi“ yoʻnalishida Shayx Zayd kitob mukofoti bilan taqdirlandi va 1 million dirhamni (taxminan 272 000 AQSH dollari) qoʻlga kiritdi[15].

2020-yilda u Fransiya hukumati tomonidan „Milliy xizmatlari uchun“ ordeni bilan taqdirlangan. Unga bu orden prezident Emmanuel Makron tomonidan berildi[16].

2021-yilda Maaluf Britaniyaning Qirollik adabiyot jamiyatining Xalqaro yozuvchisi etib saylandi[17].

Shon-sharaf va unvonlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lenta paneli Mamlakat Hurmat
Finlandiya bayrogʻi Finlandiya Finlyandiya sher ordeni Birinchi darajali ritsar
Fransiya bayrogʻi Fransiya Faxriy legion ordeni chevaleri
Ordre national du Merite GO ribbon Fransiya bayrogʻi Fransiya „Buyuk xizmatlari uchun“ Milliy ordenining katta ofitseri
Fransiya bayrogʻi Fransiya Ordre des Arts et des Lettres qoʻmondoni
Livan bayrogʻi Livan Milliy Sidr ordenining Buyuk Kordoni
Monako bayrogʻi Monako Madaniy xizmatlari uchun ordeni xodimi (Monako)

Ijod namunalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Badiiy adabiyot

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maalufning romanlari fuqarolar urushi va migratsiya tajribasi bilan ajralib turadi. Uning qahramonlari mamlakatlar, tillar va dinlar oʻrtasidagi sayohatchilardir va u „oʻtmishimiz“ haqida yozishni afzal koʻradi.

Asl nomi Inglizcha tarjimasi
1986 Léon l’Africain 1992 Leo Africanus, Piter Sluglett tomonidan tarjima qilingan. ISBN 1-56131-022-0
1988 Samarcande 1994 Samarqand, tarj. Russell Harris. ISBN 1-56656-293-7ISBN 1-56656-293-7 .
1991 Les jardins de lumière 1996 Nur bogʻlari, tarj. Doroti S. Bler. ISBN 1-56656-248-1ISBN 1-56656-248-1 .
1992 Le Premier siècle après Béatrice 1993 Beatrichadan keyingi birinchi asr, tarj. Doroti S. Bler. ISBN 0-7043-7051-4ISBN 0-7043-7051-4 .
1993 Le Rocher de Tanios[18] 1994 Tanios qoyasi, tarj. Doroti S. Bler. ISBN 0-8076-1365-7 .
1996 Les Échelles du Levant 1996 Levant portlari, tarj. Alberto Manguel. ISBN 1-86046-890-XISBN 1-86046-890-X .
2000 Le Périple de Baldassare 2002 Baltazar Odisseyi, tarj. Barbara Bray. ISBN 1-55970-702-XISBN 1-55970-702-X .
2012 Les Désorientés 2020 Orientatsiya, tarj. Frank Wynne. ISBN 978-1-64286-058-0ISBN 978-1-64286-058-0 .
2020 Nos frères inattendus 2023 Antioxiya orolida, tarj. Natasha Lehrer. ISBN 978-1-64286-134-1ISBN 978-1-64286-134-1 .

Ilmiy asarlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asl nomi Inglizcha tarjimasi
1983 Les Croisades vues par les Arabes 1986 Salib yurishlari arablar nigohida. ISBN 0-8052-0898-4ISBN 0-8052-0898-4
1998 Les Identités meurtrières 2000 Shaxs nomi bilan: Zoʻravonlik va tegishli boʻlish zarurati, Barbara Bray tomonidan tarjima qilingan.ISBN 0-14-200257-7ISBN 0-14-200257-7 . [19]
2004 Kelib chiqishi 2008 Kelib chiqishi: Memuar, Ketrin Temerson tomonidan tarjima qilingan.ISBN 978-0-374-22732-6ISBN 978-0-374-22732-6 . [20]
2009 Le Dérèglement du Monde 2011 Tartibsiz dunyo: Yigirma birinchi asr uchun yangi yoʻnalishni belgilash, Jorj Miller tomonidan tarjima qilingan.ISBN 978-1-60819-584-8ISBN 978-1-60819-584-8
2019 Le Naufrage des tsivilizations 2020 Adrift: Bizning dunyomiz qanday yoʻlni yoʻqotdi, Frank Uinn tomonidan tarjima qilingan.ISBN 978-1-64286-075-7ISBN 978-1-64286-075-7
2023 Labyrinthe des égarés. L’Occident et ses adversaires -

Librettolari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maalufning barcha librettolari fin bastakori Kaija Saariaho uchun yozilgan.

  • 2000. L’Amour de loin („Uzoqdan sevgi“), opera
  • 2003. Adriana Mater, opera
  • 2006. La Passion de Simone, oratoriya
  • 2010. Emiliya, monodrama

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ (unspecified title)
  2. ↑ 2,0 2,1 „About the author“, with Amin Maalouf.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 „Lebanese novelist Amin Maalouf joins elite French Academy“, The Daily Star, 15 June 2012.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 "Amin MAALOUF." Académie Française.
  5. ↑ „Amin Maalouf élu secrétaire perpétuel de l'Académie française“. L'Orient-Le Jour (2023-yil 28-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 28-sentyabr.
  6. ↑ Battah, Habib. 11 November 2012. „Amin Maalouf: a writer’s bedroom.“ Beirut Report.
  7. ↑ Jean-Claude Raspiengeas. „Amin Maalouf, un Levantin désorienté“ (fr). La Croix (2019-yil 20-aprel).
  8. ↑ Esposito, Claudia (2013), „Of Chronological Others and Alternative Histories: Amin Maalouf and Fawzi Mellah“, The Narrative Mediterranean: Beyond France and the Maghreb, Lexington Books, 36-bet, ISBN 978-0739168226, „born into a culturally composite family - his mother was Egyptian of Turkish origin, his father a Greek Catholic in 1949 in Lebanon...“
  9. ↑ Olivier Nuc; Valérie Sasportas. „Qui est Ibrahim Maalouf trompettiste dans la tourmente?“. Le Figaro (2017-yil 3-mart).
  10. ↑ Un fauteuil sur la Seine: Quatre siècles d’histoire de France, Grasset, 2016 (ISBN 978-2-246-86167-6)
  11. ↑ Dia, Hamidou (1995). „Amin Maalouf, écrivain libanais, Prix Goncourt 1993.“ Nuit Blanche (59):76–80.
  12. ↑ Coppermann, Annie (9 November 1993). „Amin Maalouf, lauréat attendu du prix Goncourt“ (in French). Les Echos.
  13. ↑ „Prix Méditerranée“. Prix. 2022-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-yanvar.
  14. ↑ „Amin Maalouf entre à l'Académie française“. Le Monde (2012-yil 14-iyun). Qaraldi: 2015-yil 10-oktyabr.
  15. ↑ Ghazal, Rym. „Cultural Personality of the Year Award winner Amin Maalouf: 'I prefer to write about our past'“. The National (2016-yil 2-may).
  16. ↑ McFarlane. „Lebanese author Amin Maalouf awarded National Order of Merit in France“ (en). The National (2020-yil mart). Qaraldi: 2020-yil 2-mart.
  17. ↑ „Inaugural RSL International Writers Announced“. Royal Society of Literature (2021-yil 30-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 3-dekabr.
  18. ↑ „Le palmarès“ (fr). Académie Goncourt. 2009-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 27-noyabr.
  19. ↑ Maalouf, Amin. [1998] 1998. "Deadly Identities, " translated by B. Caland. Al Jadid 4(25).
  20. ↑ Maalouf, Amin. [2004] 2008. Origins: A Memoir, translated by C. Temerson. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-22732-6. Preview via Google Books.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Amin_Maaluf&oldid=5008908" dan olindi