Fatimata M'Baye
| Fatimata M'baye | |
|---|---|
|
| |
| Tavalludi | 1957-yil |
| Fuqaroligi | Mavritaniya |
| Kasbi | Huquqshunos |
| Bolalari | Oumaima Salamata Toure, Cheikh Abdallahi Cherif, Osmane Cherif Toure |
Fatimata M'baye (1957-yilda tugʻilgan) - Mavritaniyalik huquqshunos. U oʻz mamlakatida inson huquqlari uchun kurash olib boradi. 2016-yilda unga AQSh Davlat kotibi tomonidan “ Jasoratli ayollar” xalqaro mukofoti berildi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]M'Baye 1957-yilda Mavritaniyada tugʻilgan, u 12 yoshida 45 yoshli erkakka majburan turmushga chiqqan,[1] lekin maktabga borish uchun oilasidan ruxsat olishga uringan. 1981-yildan 1985-yilgacha u Nuakchott universitetida huquq va iqtisod fakultetida tahsil oldi va oʻz vatanidagi birinchi ayol huquqshunos boʻldi.
1991-yilda Fotimata M'baye Mavritaniya inson huquqlari Assotsiatsiyasini yoki AMDHNI tashkil etishga yordam berdi va 2006-yilda Assotsiatsiya prezidenti boʻldi. 1998-yilda hali ham davom etayotgan Mavritaniyadagi qullik amaliyoti Fransiya televideniyesida namoyish etildi, natijada u bilan birga tashkilotning oʻsha paytdagi prezidenti, Cheix Saad Bouh Kamara, kafolatsiz va tergovlarsiz hibsga olindi. U tasdiqlangan nodavlat uyushma aʼzosi boʻlganlik sifatida ayblandi,[2] 13 oylik qamoq jazosiga hukm qilindi va katta jarimaga tortildi.
M'Baye Ayollar huquqlari qoʻmitasi raisi va AMDH Ijtimoiy komissiyasining asoschisi va rahbari. U turli tashkilotlarda maslahatchi yurist va 1997-yilda Mavritaniyada boʻlib oʻtgan prezidentlik saylovlarida kuzatuvchi boʻlgan.
Uning mavritaniyadagi zulm va qullikka qarshi harakatlari uni 1987-yilda olti oylik qamoq jazosiga mahkum qildidi. 1998-yilda u yana oʻn uch oylik qamoq jazosiga hukm qilindi, chunki u tasdiqlanmagan ittifoqqa mansub edi, xalqaro tashkilot bosimi ostida u mamlakat Prezidenti tomonidan afv etildi.
M'bayening faoliyati va hayoti haqida BBC axborot xizmati maʼlumot bergach, xalqning unga boʻlgan eʼtibori oshdi.[3]
2013-yilda M'baye BMTning uch davlat fuqarolaridan iborat tergov komissiyasiga qoʻshildi.Uning tarkibiga Markaziy Afrika Respublikasi bilan Bernard Muna va Filipp Alston davlatlari kiradi. Ushbu nazoratchilar guruhi dushmanlik va zoʻravonlik muhitida va cheklangan tarzda ishladi, ammo 2015-yilda Xavfsizlik Kengashiga avtomobil fuqarolar urushidagi barcha urushayotgan tomonlarni (2012-yildan hozirgi kungacha) insoniyatga xavf olib kelishda ayblab yakuniy hisobot chiqardi.[4]
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fotimata M'baye 1999-yilda Mavritaniyada qullik va irqiy/etnik kamsitishlarga qarshi kurashgani uchun Nyurnberg xalqaro inson huquqlari mukofotini oldi.[5]
2012-yilda Xillari Klinton M'bayeni odam savdosiga qarshi kurashuvchi qahramon sifatida sharafladi.[6]
28-mart, 2016-yil, John Kerry, Davlat kotibi sifatida Mavritaniya inson huquqlarini huquqiy himoya qilishda uning qoʻshgan hissasi uchun 2016-yil "Xalqaro jasorat" ayollar mukofotI bilan taqdirladi va nutqida u haqida shunday dedi:
"Fotimata M'Baye uzoq vaqtdan beri etnik ziddiyatlarga duch kelgan mamlakatda aqli va bagʻrikengligi bilan faol jamoatchi boʻlib kelgan. Mavritaniyaning birinchi ayol advokati sifatida Fotimata juda qiyin muammolarni hal qildi. U faollarning huquqlarini himoya qildi va odam savdogarlarini taʼqib qilishni qoʻllab-quvvatladi. U qullikni jinoiy javobgarlikka tortadigan qonun ishlab chiqishda yordam berdi. 1980-yillarning oxiridagi gʻalayonlar davrida adolat izlayotgan "beva ayollar qoʻmitasi" niing ishlarini tartibga keltirdi. Uning roli haqida soʻraganida, u shunday deydi: "men oq, sariq, moʻgʻul yoki kurd boʻlib tugʻilishim mumkin edi va bularning har birida oʻzimni tanigan boʻlardim. Men uchun insonning qiymati hamma narsadan ustundir."[7]
M'bayning uchta farzandi bor.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Dunyo boʻylab birinchi ayol advokatlar
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Mauritanie : Fatimata Mbaye, indestructible - JeuneAfrique.com“. jeuneafrique.com (12-yanvar 2015-yil). 15-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „Mauritania Andoza:Pipe Country report Andoza:Pipe Countries at the Crossroads Andoza:Pipe 2005“. freedomhouse.org. 2-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „Mauritania: A Question of Rape - ViewChange.org“. viewchange.org. 2-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „International court urged for Central African Republic - AP News 1/21/2015 9:15 PM“. townhall.com. 2-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „Contemporary Abolitionist of the Month: Fatimata M'Baye Andoza:Pipe Human Rights First“. humanrightsfirst.org. 2-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „Secretary Clinton With TIP Hero Fatimata M'Baye – Hillary Clinton News“. hillaryupdates.com. 2-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.
- ↑ „Secretary Kerry Honors 14 Women of Courage“. state.gov. 21-yanvar 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2016-yil.