Xem mã nguồn của Cuộc phong tỏa Berlin

{{Infobox military conflict
| conflict          = Phong tỏa Berlin
| partof            = [[Chiến tranh Lạnh]]
| image             = File:C-54landingattemplehof.jpg
| image_size        = 300px
| caption           = Các cư dân Tây [[Berlin]] đang nhìn máy bay [[C-54]] mang hàng tiếp tế hạ cánh tại Sân bay Tempelhof (1948)
| date              = 24 tháng 6 năm 1948 – 12 tháng 5 năm 1949 (323 ngày)
| place             = [[Tây Berlin]], [[Đồng Minh chiếm đóng Đức|Đức]]
| result            = Dỡ bỏ phong tỏa
* Tây Berlin vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Đồng minh phương Tây
| status            = 
| combatants_header = 
| combatant1        = {{Flag|Liên Xô|1936}}
| combatant2        = {{flag|Hoa Kỳ|1912}}<br>{{flag|Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland}}<br>{{flagcountry|Đệ Tứ Cộng hòa Pháp}}<br>{{flag|Canada|1921}}<br>{{flag|Úc}}<br>{{flag|New Zealand}}<br>{{flag|Liên hiệp Nam Phi|1928}}
| commander1        = {{flagicon|Soviet Union}} [[Vasily Sokolovsky]]
| commander2        = {{flagdeco|US|1912}} [[Robert A. Lovett]]<br>{{flagdeco|US|1912}} [[Lucius D. Clay]]<br>{{flagdeco|UK}} [[Brian Robertson, 1st Baron Robertson of Oakridge|Brian Robertson]]
| units1            = 
| units2            = 
| strength1         = 
| strength2         = 
| casualties1       = Không{{citation needed|date=May 2023}}
| casualties2       = Tai nạn máy bay:<br>39 người Anh, 31 người Mỹ và 1 người Úc thiệt mạng<br>15 cư dân Đức thiệt mạng
| campaignbox       = {{Lịch sử Berlin}}
}}
'''Cuộc phong toả Berlin''' là cuộc phong tỏa [[Tây Berlin]] bởi [[Liên Xô]] kéo dài từ ngày 24 tháng 6 năm 1948 đến ngày 11 tháng 5 năm 1949, một trong những cuộc khủng hoảng quốc tế chính đầu tiên của [[Chiến tranh Lạnh]] và là cuộc khủng hoảng đầu tiên gây ra tổn thất. Hậu quả là việc cung cấp, tiếp tế hàng hóa tới Tây Berlin, mà nằm ngay giữa vùng chiếm đóng của [[Liên Xô]], không thể thực hiện bởi đường bộ và đường thủy nữa, đưa đến việc [[Cầu không vận Berlin|tiếp tế bằng đường hàng không]]. Cuộc phong tỏa này là phản ứng trực tiếp của [[Liên Xô]] để phản đối việc [[Phe Đồng Minh|Mỹ, Anh, Pháp]] đơn phương [[Mác Đức|cải cách tiền tệ 1948]] ở [[Tây Đức]] và [[Tây Berlin]].

== Nguồn gốc ==
Khi [[chiến tranh thế giới lần thứ hai]] kết thúc, theo tinh thần của [[hiệp ước Potsdam]] giữa phe Đồng minh, nước Đức bị chia làm bốn vùng chiếm đóng bởi quân đội các nước [[Anh]], [[Pháp]], [[Hoa Kỳ]] và [[Liên Xô]]. Riêng vùng [[Berlin]] cũng bị chia ra tương tự nhưng do vị trí của thành phố trong nước [[Đức Quốc Xã|Đức]] nên vùng kiểm soát bởi liên quân [[Phe Đồng Minh|Anh-Pháp-Mỹ]] ([[Tây Berlin]]) bị nằm lọt thỏm bên trong khu vực do [[Liên Xô]] kiểm soát.

Khi chia các vùng chiếm đóng không có luật lệ gì về các con đường giao thông. Trong tháng 11 năm [[1945]], 3 đường bay từ [[Hamburg]], [[Hannover]] và [[Frankfurt am Main]] tới [[Berlin]] đã được thỏa thuận.

Sau chiến tranh, sự gắn bó trong phe liên minh chống [[Đức Quốc Xã|Phát xít Đức]] của trùm phát xít [[Hitler]] mất đi dần dần, và nguy cơ khủng hoảng giữa 2 khối đang hình thành hiện ra, đưa tới cuộc xung đột Tây-Đông mà còn được gọi là cuộc [[Chiến tranh lạnh]]. Quan điểm khác biệt giữa 3 nước phía Tây: [[Hoa Kỳ]], [[Vương quốc Anh]] và [[Pháp]], và còn một bên là [[Liên Xô]] càng ngày càng lớn, cho đến khi nó bộc phát ra vào mùa xuân 1948.

Từ tháng 2 năm [[1948]] hội nghị 6 nước ở [[Luân Đôn]], mà không có sự tham dự của [[Liên Xô]], thảo luận về vị thế của Đức trên chính trường thế giới. Ngày 7 tháng 3 năm [[1948]], hội nghị [[Luân Đôn]] đưa ra nghị quyết hợp nhất ba vùng chiếm đóng phía Tây thành một [[chính quyền liên bang độc lập]]. Trong buổi họp giữa các nước chiếm đóng ngày 20 tháng 3 năm [[1948]] khi Nguyên soái [[Wassili Danilowitsch Sokolowski|Sokolowski]], chỉ huy trưởng của quân đội Liên Xô ở Đức (SMAD), bị từ chối không được thông báo về hội nghị này, SMAD ngưng không làm việc trong hội đồng kiểm soát đồng minh nữa, đưa đến những cuộc phong tỏa đầu tiên các con đường dẫn tới Tây Berlin. Từ 31 tháng 3 các cuộc chuyên chở qua khu vực Liên Xô đều bị kiểm soát. Từ ngày 1 tháng 4 một số con đường bị chặn lại. [[Anh]] Và [[Mỹ]] giải quyết từ ngày 3 tháng 4 bằng không vận để cung cấp cho quân đội mình ở Berlin.

Không có sự thỏa thuận với [[Liên Xô]], tại các vùng bị chiếm đóng bởi các nước phương Tây đã có cuộc cải tổ tiền tệ. Tiền [[Reichsmark]] hầu như không còn giá trị được đổi thành [[Deutsche Mark]], để mà làm vững mạnh lại nền kinh tế. Trước đó đã có sự đàm phán giữa 4 nước chiếm đóng về một cuộc cải tổ tiền tệ cho cả nước Đức, nhưng vì khác biệt giữa quan điểm chính trị kinh tế giữa 2 khối [[ý thức hệ]] nên đã không đưa tới một kết quả chung. SMAD vào ngày 23 tháng 6 cũng cho cải tổ tiền tệ trong khu vực chiếm đóng của mình, bởi vì họ sợ tiền Mark cũ sẽ tràn ngập bên họ. Cùng lúc này, Liên Xô cũng muốn chiếm toàn thể Berlin, khi cho đổi tiền không chỉ giới hạn ở [[Đông Berlin]] mà ở khắp thành phố Berlin. Do sự phản đối mạnh mẽ của dân chúng Tây Berlin, phương Tây đã ra thông cáo là quyết định này không có hiệu lực, đồng thời cũng cho đổi tiền ở [[Tây Berlin]]. Để trả đũa phía [[Liên Xô]] đã cho phong tỏa tất cả các đường bộ cũng như đường thủy giữa [[Tây Berlin]] và [[Tây Đức]]. Được lưu thông chỉ còn đường hàng không và tới [[Tây Berlin]] và chuyên chở người giữa Tây và Đông Đức. Phương Tây phản ứng bằng cách thiết lập một cầu không vận, vận chuyển 1,5 triệu tấn lương thực, thuốc men, nhu yếu phẩm,... cho người dân ở [[Tây Berlin]], tính ra trên 120.000 chuyến bay đến thành phố này trong vòng 10 tháng. Phong tỏa [[Berlin]] thất bại.

== Diễn biến ==
[[Tập tin:BerlinerBlockadeLuftwege.png|thumb|upright=1.4|220px|Nước Đức sau chiến tranh thế giới thứ 2 với 4 vùng được quản lý bởi Liên Xô, Hoa Kỳ, Anh, Pháp và đường Không vận đến Berlin]]
Trong thời kỳ chiếm đóng [[Đức]] hậu [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến II]], [[Liên Xô]] đã phong tỏa tất cả các ngả tiếp cận khu Tây [[Berlin]] bằng đường sắt và đường bộ, lúc bấy giờ do [[Anh]], [[Hoa Kỳ|Mỹ]] và [[Pháp]] chia nhau kiểm soát và nằm lọt thỏm giữa vùng Đông Đức do chính quyền Xô viết kiểm soát, với phần còn lại của nước Đức. Mục tiêu của cuộc phong tỏa là buộc các cường quốc phương Tây phải để cho khu vực Đông Đức do [[Liên Xô]] kiểm soát bắt đầu tiếp tế thực phẩm và nhiên liệu cho Berlin, rồi từng bước đặt quyền kiểm soát thực sự của [[Liên Xô]] đối với thành phố.

Cuộc phong toả đã dẫn đến quyết định của ba nước [[Phe Đồng Minh|Anh-Pháp-Mỹ]] để lập ra [[cầu không vận Berlin]] quy mô nhất lúc bấy giờ để tiếp tế cho cư dân [[Tây Berlin]]. Trong suốt cuộc phong tỏa, [[Không quân Hoàng gia Anh|Không lực Hoàng gia Anh]] và [[Không quân Hoa Kỳ|Không lực Hoa Kỳ]] mới thành lập vào thời điểm đó, đã thực hiện hơn 200.000 chuyến bay trong vòng một năm để chuyên chở 13.000 tấn nhu yếu phẩm hằng ngày như nhiên liệu và thực phẩm cho cư dân Berlin.<ref name="Nash, Gary B 2008">Nash, Gary B. "The Next Steps: The Marshall Plan, NATO, and NSC-68." The American People: Creating a Nation and a Society. New York: Pearson Longman, 2008. 828. Print.</ref>. Sau hơn 11 tháng, lãnh đạo [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]] đã quyết định dỡ bỏ cuộc phong toả, mở đầu cho cuộc đối đầu mới giữa khối Cộng sản và các nước phương Tây.

== Chú thích ==
{{Tham khảo}}

== Xem thêm ==
*[[Bức tường Berlin]]
*[[Chiến dich Candy Bomber]] -một chiến dịch không vận kẹo ngọt ở Berlin do phi công Mỹ [[Gail Halvorsen]] thực hiện vào năm 1948
{{Chiến tranh Lạnh}}
{{Các chủ đề|Đức}}
{{thể loại Commons|Berlin Airlift}}

[[Thể loại:Phong tỏa Berlin| ]]
[[Thể loại:Hoạt động quân sự phi chiến đấu liên quan tới Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Hoạt động quân sự phi chiến đấu liên quan tới Vương quốc Liên hiệp Anh]]
[[Thể loại:Hoạt động quân sự phi chiến đấu liên quan tới Úc]]
[[Thể loại:Lịch sử Không quân Hoàng gia Anh]]
[[Thể loại:Xung đột trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh]]
[[Thể loại:Lịch sử quân sự năm 1948]]
[[Thể loại:Lịch sử quân sự năm 1949]]
[[Thể loại:Sự kiện ngoại giao]]
[[Thể loại:Đồng Minh chiếm đóng Đức]]
[[Thể loại:Đức năm 1948]]
[[Thể loại:Đức năm 1949]]
[[Thể loại:Quan hệ Đức-Liên Xô]]
[[Thể loại:Quan hệ Vương quốc Liên hiệp Anh-Liên Xô]]
[[Thể loại:Quan hệ Hoa Kỳ-Liên Xô]]
[[Thể loại:Quan hệ ngoại giao của Liên Xô]]
[[Thể loại:Phong tỏa|Berlin]]
[[Thể loại:Khối phía Đông]]
[[Thể loại:Quan hệ quốc tế năm 1949]]
[[Thể loại:Quan hệ quốc tế năm 1948]]
[[Thể loại:Không vận]]
[[Thể loại:Lịch sử chiến tranh lạnh ở Đức]]
[[Thể loại:Berlin thập niên 1940]]