Fes el Bali
| Di sản thế giới UNESCO | |
|---|---|
Cổng Bab Bou Jeloud, dẫn vào trung tâm của Medina của Fez | |
| Vị trí | Fes, Maroc |
| Một phần của | Medina của Fez |
| Tiêu chuẩn | (ii)(v) |
| Tham khảo | 170-001 |
| Công nhận | 1981 (Kỳ họp 5) |
| Diện tích | 220 ha (540 mẫu Anh) |
| Tọa độ | 34°3′40″B 4°58′40″T / 34,06111°B 4,97778°T |
Vị trí của Fes el Bali tại Maroc | |
Fes el Bali (tiếng Ả Rập: فاس البالي, tiếng Anh: The Old Fes) là khu vực có tường bao quanh lâu đời nhất của Fes, Maroc. Nó được thành lập như là thủ đô của Triều đại Idrisid rong khoảng thời gian từ 789 đến 808.[1] Khu vực này nổi tiếng khi được cho là khu vực đô thị không có xe hơi lớn nhất thế giới, đồng thời cũng là nơi có Al-Karaouine, là trường đại học lâu đời nhất thế giới còn hoạt động.[2]
Fes el Bali được UNESCO công nhận là Di sản thế giới của UNESCO với tên gọi Medina của Fez. Di sản này bao gồm kết cấu đô thị và các bức tường thành cùng một vùng đệm bên ngoài các bức tường để bảo vệ tính toàn vẹn.[3] Fes ngày nay bao gồm ba quận chính là Fes el Bali, Fes Jdid và Ville Nouvelle hay còn được gọi là "New Town" được thành lập bởi Pháp.
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Được chọn là thủ đô của vương triều mới, Idris I đã chọn xây dựng một thị trấn mới nằm bên bờ phải của sông Fes vào năm 789 sau công nguyên. Nhiều cư dân đầu tiên của thị trấn này là những người tị nạn trốn chạy trong cuộc nổi dậy ở Córdoba (Tây Ban Nha ngày nay).[4] Tuy nhiên, vào năm 809, con trai của ông là Idris II đã quyết định chọn kinh đô của mình nằm ở phía đối diện bờ sông Fes. Vẫn có nhiều người tị nạn quyết định định cư ở thị trấn mới đó, nhưng đó là những người tị nạn trong cuộc nổi dậy ở Kairouan (Tunisia ngày nay).[4] Mặc dù chỉ ngăn cách bởi con sông nhưng hai thị trấn này phát triển riêng biệt cho đến thế kỷ 11, khi chúng được thống nhất thành một bởi Triều đại Almoravid.
Một ví dụ điển hình về cách những người tị nạn góp phần làm cho Fes phát triển mạnh mẽ trong những năm đầu là trường đại học Al-Karaouine được xây dựng bởi một người tị nạn Tunisia vào năm 859. Nó được coi là trường đại học lâu đời nhất thế giới.[1] Dưới thời Almoravid, Fes mất dần vị thế của một thủ đô khi Almoravid tạo ra Marrakech, nơi được chọn là thủ đô mới của triều đại. Vào thời kỳ này, một phần lớn của Fes el Bali bị phá hủy nhưng đã tạo ra Fes hiện đại khi hợp nhất hai thị trấn bằng cách phá hủy ngăn cách và xây các cây cầu bắc qua sông Fes.
Đến triều đại Khalip Almohad, Fes là một thành phố buôn bán thịnh vượng mặc dù không phải là một thủ đô, và thậm chí dần trở thành thành phố lớn nhất thế giới với 200.000 cư dân ở đó.[5]
Sau khi đánh bại nhà Almoravid ở Maroc, Triều đại Marinid đã rời đô từ Marrakech về Fes.[6] Điều này đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ vĩ đại nhất trong lịch sử đối với Fes el Bali.[6] Khi Marinid rời đô về Fes vào năm 1276, họ bắt đầu xây dựng một thị trấn mới bên ngoài các bức tường thành. Lúc đầu, nó được gọi là Thành phố Trắng,[6] nhưng sau một thời gian nó được gọi với tên là Fes Jdid hay New Fes. Hầu hết các di tích chính ở Fes el Bali được xây dựng dưới thời cai trị của Marinid. Vào thế kỷ 14, một nghĩa trang Do Thái đã được xây dựng tại khu vực đô thị của Fes cổ.
Tài liệu tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b Centre, UNESCO World Heritage. “Medina of Fez”. whc.unesco.org.
- ^ “7 car-free cities”.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. “Medina of Fez”. whc.unesco.org.
- ^ a b “History of Fes”. www.macalester.edu. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 1 tháng 8 năm 2019.
- ^ https://books.google.com/books?id=hEvCpNW2qBwC&pg=PA252 Morocco 2009 (p.252)
- ^ a b c “Fes, Morocco, Time Line of Morocco History, Morocco Weather Information; Latitude 34 North - Cities”. www.lat34north.com. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 1 tháng 8 năm 2019.