Bước tới nội dung

Lý (họ)

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
(Đổi hướng từ Họ Lý)
Đối với các định nghĩa khác, xem Lý.
Lý
họ Lý viết bằng chữ Hán
Tiếng Việt
Chữ Quốc ngữLý
Chữ Hán李
Tiếng Trung
Chữ Hán李
Tiếng Nhật
Kanji李
Hiraganaり
RōmajiRi
Tiếng Triều Tiên
Hangul이 (Hàn Quốc)
리 (Triều Tiên)
Romaja quốc ngữI,Yi (Hàn Quốc)
Ri (Triều Tiên)
Hanja李

Lý (李) là một họ của người Đông Á. Họ này tồn tại ở các nước Trung Quốc ("Li/Lee"), Hàn Quốc ("Lee", "I", "Yi" hoặc "Rhee") và Bắc Triều Tiên ("Ri" ), Đài Loan ("Lee"), Việt Nam ("Lý"), Singapore ("Lee"),... Ba họ phổ biến nhất Trung Quốc là Lý,[1] Vương và Trương với tỉ lệ dân số mang các họ này lần lượt là 7,9%, 7,1% và 7,4%; hiển nhiên trở thành những họ phổ biến nhất thế giới.

Nguồn gốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Theo truyền thống, họ Lý có nguồn gốc từ tước hiệu Đại Lý do Cao Dao, một thừa tướng huyền thoại của triều đại nhà Hạ nắm giữ, và ban đầu được viết với ký tự khác (理). Có một tuyên bố rằng Lão Tử, người sáng lập ra Đạo giáo, có tên là Lý Nhị. Lý Nhị là nhân vật lịch sử đầu tiên được biết đến với họ Lý và được coi là tổ tiên sáng lập của họ này.

Nhân vật nổi bật

[sửa | sửa mã nguồn]

Việt Nam

[sửa | sửa mã nguồn]

Một trong những người họ Lý đầu tiên ở Việt Nam trong lịch sử được nhắc đến là Lý Ông Trọng[2] hay Lý Thân, người làng Chèm, nay thuộc phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội, làm quan thời Hùng Vương và Thục Phán An Dương Vương, sau nhà Tần (Trung Quốc) đánh nước Âu Lạc (Việt Nam), bắt ông phải sang làm quan nước Tần để chống lại Hung Nô. Tuy vậy, ông chỉ được coi là nhân vật truyền thuyết. Vị vua họ Lý đầu tiên trong lịch sử Việt Nam (đồng thời là nhân vật có thật) đó là Lý Bí (hay Lý Nam Đế). Ông là người đã lập nên một trong những triều đại phong kiến đầu tiên ở Việt Nam. Tên thật ông là Lý Bôn, dòng họ của ông từ Trung Quốc sang định cư tại Việt Nam được 5 đời.

Tiếp theo là triều đại nhà Lý của Lý Công Uẩn. Ông đã mở đầu một thời kỳ huy hoàng của dân tộc Việt sau khi dời đô đến Thăng Long. Tuy nhiên đến thời công chúa Lý Chiêu Hoàng thì về tay nhà Trần.

Những người họ Lý nổi tiếng:

Trung Quốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Vương triều nhà Đường:

Vương triều nhà Hậu Đường:

  • Lý Khắc Dụng: quân phiệt thời Đường mạt, tước Tấn vương, sau được truy phong Hậu Đường Thái Tổ
  • Lý Tồn Úc (Hậu Đường Trang Tông)
  • Lý Tồn Hiếu: con nuôi của Lý Khắc dụng, vốn tên An Kính Tư sau được cha nuôi ban tên Lý Tồn Hiếu

Nhà Đường

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Lý Tĩnh: khai quốc công thần, tước Vệ quốc công
  • Lý Hiếu Cung: khai quốc công thần
  • Lý Thế Tích: khai quốc công thần, vốn họ Từ nhưng được vua ban quốc tính họ Lý
  • Lý Quang Bật: tướng dẹp loạn An Sử
  • Lý Thạnh: tướng thời trung Đường
  • Lý Tố: tướng thời trung Đường

Nhà Thanh

[sửa | sửa mã nguồn]

Đương đại

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhân Vật Hư Cấu

[sửa | sửa mã nguồn]

Đài Loan

[sửa | sửa mã nguồn]

Triều Tiên

[sửa | sửa mã nguồn]

Thái Lan

[sửa | sửa mã nguồn]

Singapore

[sửa | sửa mã nguồn]

Malaysia

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Lý Tông Vỹ - cựu vận động viên cầu lông chuyên nghiệp người Malaysia gốc Hoa.
  • Lý Tử Gia (sinh ngày 29 tháng 3 năm 1998) - vận động viên cầu lông người Malaysia gốc Hoa. từng giành Huy chương bạc nội dung đồng đội và Huy chương đồng tại Giải vô địch thế giới trẻ vào năm 2016, trước khi giành Huy chương bạc đồng đội nam 2 kỳ SEA Games liên tiếp vào các năm 2017 và 2019.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ 10 họ phổ biến nhất thế giới
  2. ^ “Truyện chọn lọc - Lý Ông Trọng”. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2007.
  3. ^ 800 năm hoài cố hương, TRUNG NGHĨA, 14/11/2006, Báo Tuổi trẻ

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lý_(họ)&oldid=71599330”