Basknland (regio)
Euskadi, País Vasco | |
|---|---|
Liggynge in Spanje | |
| Hoofdstad | Vitoria-Gasteiz |
| Toaln | Spoans, Baskisch |
| Ippervlak | 7.234 km² |
| Inweuners | 2.220.504 (2020) 307 inw./km² |
| President | Iñigo Urkullu |
| Website | www.euskadi.eus |
| {{{foto}}} {{{byschrift}}} | |
't Basknland (Baskisch: Euskadi, Spoans: País Vasco) of vuluyt den Autonome Gemeenschap Basknland (Baskisch: Eusko Autonomia Erkidegoa, Spoans: Comunidad Autónoma del País Vasco) is één van de zeevntiën autonome regio's van Spanje. Basknland ligt an den Atlantischn Oceoan in 't noordn van Spanje, te westn van de Pyreneeën en de grenze mè Vrankryk. Den hoofdstad van de regio is Vitoria-Gasteiz, moa de grotste stad is Bilbao. Den autonome regio Basknland is officieel twèetoalig: zowel 't Spoans of 't Baskisch zyn officiële toaln.
Alhoewel dat de regio Basknland dikwyls angeduyd wordt met den term 'Basknland', is 't eigntlyke Basknland, in 't Baskisch Euskal Herria genoemd, grodder of allene moa de regio die in 't Baskisch Euskadi genoemd wordt.
't Basknland in historisch, cultureel, etnisch en toalkundig ipzicht omvat buytn den Autonome Gemeenschap Basknland ook den angrenznde Autonome Forale Gemeenschap Navarra en Frans-Basknland, die bestoat uyt de drie historische Baskische provinsjes Labourd, Neder-Navarra en Soule in 't zuydn van 't departement Pyrénées-Atlantiques. Ook in die gebiedn weunn al styf lange surtout Baskn. De Baskische toale wordt bykan nie mè gesprookn in 't zuydn van Navarra en vele Spoanstoalign identificeern hunder nie mè 't Baskisch nationalisme. In Frans-Basknland wordt nog toamelyk vele Baskisch gesprookn, moar hier is de toale helegans nie erkend en moar e minderheid wilt echt ansluytynge bij de reste van Basknland.
Geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]De Baskn genootn oender de Fransche en Spoansche keunyngn dikwyls e grote moate van autonomie. Moa die autonomie wierd deur den tyd assan moa meer angetast, toet da 't gebied helegans g'integreerd was in de Fransche en Spoansche stoat.
Binn de Twèede Spoansche Republiek verkreegn de Baskn grote autonomie oender hunder president Aguirre. Oender 't bewynd van Franco wierdn ze sterk oenderdrukt en de reacsje doarip was uytendelyk de gewoapnde ofscheidyngsbewegynge ETA, met de pollitiekn tak Batasuna. Oender keunynk Juan Carlos kreeg de Spoansche regio Basknland meer autonomie. 't Autonomiestatuut van 't Basknland makt 't vo Navarra meugelyk vor hunder by Basknland an te sluytn, moa de provinsje hèt doa gin gevolg an gegeevn.
D' autonomie makte gin ende an de terreur van ETA, en doa kwam in de joarn '90 stroatgeweld by.