Aller au contenu

vinki

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « vincere » (minme sinse), avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) vinki / vinkixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) vinkixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) vinkixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) vinkixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) vinkirè / vinkixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) vinkixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) vinkixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) vinki
Ôtes codjowaedjes come prusti

vinki

  1. (viebe å coplemint) esse pus foirt ki (èn, ene ôte) dins ene lûte, ene guere, ene bate di dvize.
    • I n' a måy sitou vinki. Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Les Almands ont stî vinkis, mins c' esteut des teribes sôdårds. Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
  2. (viebe å coplemint) (pus stroetmint) amoenner (ene sakî) a candjî d' idêye.
  3. (viebe å coplemint) esse pus fel ki (èn, ene ôte) a l' ovraedje.
    • I n' est nén a vinki a l' ovraedje. Motî Toussaint (fråze rifondowe).
  4. (v. sins coplemint) esse li pus foirt.
  5. ((viebe å prono) : Loukîz a : « si vinki ».) esse pus foirt ki s' flåwté.
    • Il est tot coixhe dins totes ses acopleures e s' volant dressî. Alez ! Ni hictêye nén tot ! boute ! I s' rimete a l' ovraedje. I s' vout vinki ! Tot tene, valet ! Il est tot nåjhi Auguste Laloux, Li p’tit Bêrt (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. vinki s' måle tiesse si mwaistri, cwand on s' vout måvler.

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E2, E145, O0, R13, S117

Ratournaedjes

[candjî]
v.c. : esse pus foirt ki
v.c. : amoenner a candjî d' idêye
v.s.c. : esse li pus foirt

Pårticipe erirece

[candjî]

vinki omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "vinki".