Jump to ratings and reviews
Rate this book

Handicap: een bevrijding

Rate this book
Anaïs Van Ertvelde werd geboren met een korte rechteronderarm. Voor haar een vanzelfsprekend gegeven, dacht ze. Vooral andere mensen leken er vragen bij te hebben. Tot ze ontdekte dat er veel meer achter die handicap schuilgaat. Niet alleen persoonlijk maar ook maatschappelijk.
Van Ertvelde onderzoekt ‘handicap’ als een politieke conditie. Ze fileert wat de wereld ons over handicap vertelt en maakt duidelijk wat handicap ons over de wereld kan vertellen. Hoe handicap onze blik op kunst, seks, werk, intimiteit, burn-out, burgerschap, verzet en op wie we zelf zijn beïnvloedt – al hebben we dat zelden door.

Handicap is ook het verslag van een intieme en soms heftige zoektocht: hoe kan je thuishoren in een wereld waartoe je niet vanzelfsprekend behoort? Hoe ontwar je de manieren waarop lichaam, beperking en verlangen verknoopt zijn? Waarom voelt het zo gevaarlijk om je met een handicap te identificeren en ligt in dat gevaar misschien vrijheid verborgen?

252 pages, Paperback

First published January 19, 2024

Loading interface...
Loading interface...

About the author

Anaïs van Ertvelde

4 books15 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
166 (60%)
4 stars
88 (32%)
3 stars
19 (6%)
2 stars
1 (<1%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 30 of 63 reviews
Profile Image for Kelly Deriemaeker.
Author 4 books803 followers
May 13, 2024
Kan deze op de leeslijst van elke middelbare school? Dankjewel om mij mijn denkkaders op zo'n boeiende wijze in vraag te laten stellen, Anaïs. ❤️
Profile Image for Geert Verheyen.
15 reviews7 followers
February 28, 2024
Ik voel me zo gezien door dit boek. Zo erkend. Ik heb tijdens het lezen de gehele tijd quotes gestuurd naar vrienden omdat Anaïs Van Ertvelde werkelijk elk onderwerp aanraakt dat leven met een handicap met zich meebrengt en waar ik ooit al iets rond gevoeld, gedacht of ervaren heb. Alleen doet zij dat meer doordacht en in betere woorden dan ik het ooit gekund heb.

Het liefst zou ik 100 exemplaren van dit boek kopen om ze te beginnen uitdelen. Hetzij als hart onder de riem voor diegenen die het kunnen gebruiken, hetzij voor zij die inzichten missen.

Ik noem mezelf na het lezen van dit boek iets trotser "gehandicapt."
Eindelijk heeft iemand dit boek geschreven.
Profile Image for Axellesbooks.
793 reviews155 followers
April 17, 2024
Niets dan lof voor dit boek! Dit zou echt iedereen moeten lezen. Zelfs ik, ja ook ik heb een handicap, heb uit dit boek kunnen leren terwijl ik dacht al veel te weten. Eigenlijk was ik nog maar een leek.
Profile Image for Anna Claes.
47 reviews1 follower
May 17, 2024
Een boek dat zich verhoudt tegenover het Vlaamse literatuur- en medialandschap over beperking als een oase temidden van een woestijn.

Van Ertvelde gaat op zoek naar radicale antwoorden over wat het betekent gehandicapt door het leven te gaan, en weigert zichzelf te reduceren tot een cliché. Haar ontdekking van beperking (die van haarzelf, die van anderen) is complex, tegenstrijdig, chaotisch. Ze schrijft over lichamen die nooit helemaal begrepen zullen worden door niet-gehandicapten, die aan elke vorm van eenduidig denken ontsnappen.

Ze gaat op zoek naar andere, niet-normatieve manieren van 'zijn', en vindt die in het monsterlijke, het marginale, het (be)vreemde(nde), het afgrijselijke, het weerzinwekkende, het gewelddadige. Het gehandicapte lijf, in al zijn vormen, neemt ruimte in en protesteert. Eindelijk.
Profile Image for Nina.
338 reviews
March 2, 2024
Nextttt level goed... Ik weet niet of Nederlandstalige non-fictie klaar is voor DIT niveau. Anaïs Ertevelde raising the bar voor iedereen!!! FUCK. Ik begin er gewoon spontaan van te vloeken, zo goed was dit
Profile Image for Renee Godding.
782 reviews903 followers
December 19, 2024
Rating: 5/5 stars

English follows Dutch

Zonder overdrijven kan ik zeggen dat Handicap: een Bevrijding haar naam eer aan deed. Het lezen van dit boek voelde voor mij ook een beetje als een persoonlijke bevrijding. Dit is een van de best geschreven, treffende en meest inzichtelijke werken over disability als cultureel én persoonlijk fenomeen dat ik ooit heb mogen lezen Anaïs van Ertvelde is kritisch, genuanceerd en eloquent in haar woordkeuze. Ik herkende mezelf op vele plaatsen, ook in zaken waarvan ik misschien zelf niet precies de woorden kon vinden om ze uit te drukken. In het lezen van deze tekst heb ik nieuwe inzichten opgedaan én gelijktijdig in stilte naar de pagina’s geschreeuwd “Dit! Precies dit!”
Ik hoop in de toekomst toe te komen aan een diepte-review, maar daarvoor zal ik het boek eerst moeten herlezen. Wat ik natuurlijk met alle plezier zal doen…
Ik hoop daarnaast van harte dat een overzeese uitgever het oppikt voor vertaling, want Anaïs’ woorden verdienen het om ook over de grens gehoord te worden.

At the risk of sounding like hyperbole, Handicap: een Bevrijding did its title justice and felt like a little bit of a liberation to me personally too. This has to be one of the best penned, most insightful and striking explorations of disability as a personal and cultural phenomenon I’ve ever read. Deeply relatable, even with regards to things I didn’t know quite how to voice, critical and nuanced; this book taught me things ánd had me pointing at the pages inwardly screaming “This! YES, this!”
I hope to do a more in-depth review in the future, once I’ve had the chance to read it a second time.
I deeply hope that this book is picked up for translation somewhere along the way, because Anaïs van Ertvelde has a voice that deserves to be heard beyond borders.
Profile Image for Katelijne.
71 reviews7 followers
May 2, 2024
Wat een ongelofelijk goed boek. Ik begon met lichte tegenzin, wil ik nou echt een boek over dit thema lezen? Ja dus, absoluut. Ik blijf een beetje ontredderd achter. Dat is bijzonder en dat komt volgens mij door de volstrekte synergie tussen een essayistische stijl, met heel veel kennis, expertise en verwijzingen over een onderwerp schrijven; en een prachtige persoonlijke vertelstijl. Het gesprek met N., over prenatale diagnostiek, is zo precies beschreven, je gaat als lezer echt mee in het hoofd van Anaïs, je volgt de redeneringen en ervaart de emoties die alle kanten opschieten, dat is meesterlijk. Het boek is zo slim opgebouwd, het is meeslepend, het sneed soms echt in mijn ziel, met allerlei gescheurde oordelen daaromheen.
De auteur legt ook goed uit waarom ze het schrijven over (haar) handicap lang heeft uitgesteld, maar wat ben ik blij dat ze uiteindelijk voor dit boek, voor deze vorm heeft gekozen.
Absolute aanrader, een van de allerbeste non-fictie boeken die ik ooit las.
Profile Image for Hannah Cornelus.
14 reviews1 follower
November 25, 2024
Erudiet en complex maar ook heel helder en leesbaar. Een boek dat je uitdaagt en je confronteert met je eigen vooringenomenheden en vastgeroeste denkkaders, een boek vol strijdvaardigheid en hoop. Een aanrader, dus.
Profile Image for Liselotte.
83 reviews
August 7, 2024
Ik hou non-fictie meestal als extraatje naast mijn vaste doorleesfictie, maar dit boek eist met gemak zijn plaats op als doorleesboek. Het is zo goed geschreven en zo waar en is een meerwaarde voor iedereen die leeft en liefheeft, ergens op het spectrum tussen ‘able’ en ‘disabled’.

Zoals handicap grenzen blootlegt en veel fluïder is dan we denken: niet enkel trauma en tragedie, vaker dan we denken ontstaan door uitbuiting en agressie, maar ook een zinvolle manier om te leven, een waardevolle vorm van diversiteit — zo is dit boek ook een mix van memoire, manifest, autofictie, die je moeiteloos meeneemt op weg naar meer inzicht.

Het is wellicht een bevrijding voor de auteur geweest om denkkaders om te woelen en een hybride genre te vinden, om haar handicap radicaal te omarmen en niet uitsluitend de ‘able disabled’ te zijn, maar het is ook een bevrijding van de lezer — bevrijd van al te enge denkkaders en denkbeelden — en een bevrijding van handicap zelf als iets vaststaands en definitiefs en onheilspellends, zoals het bij prenatale testen gezien wordt, in de vele metaforen in literatuur, film en theater, in de maatschappij als geheel.

Je krijgt citaten te lezen van crip theorists en handicapactivisten, maar het is geen wetenschappelijk traktaat. De inzichten zijn perfect gedoseerd en bieden net wat je nodig hebt om het doorleefde verhaal van de auteur en later zijdelings haar lief beter te begrijpen. Er staat een prachtig stuk in over hun kennismaking, verliefdheid, seks ‘waar queer seks me op heeft voorbereid’ (185), ‘altijd iets intuïtiefs en creatiefs, een kruisbestuiving met een open einde, een zoeken naar genotvolle aanrakingen en geen opeenvolging van standaardhandelingen in standaardschema’s tussen standaardlichamen’ (175). ‘Gewoon twee lijven op zoek naar aanrakingen die genot kunnen brengen.’ (185) Ze zoeken taal voor hun verlangen.

Het is strijdbaar — ook tegen de ‘mass disablement’ van bijvoorbeeld Palestijnen, die door hun bezetters zo goed als ongestraft gehandicapt gemaakt kunnen worden (182, uit Jasbir Puar, The Right To Maim) — en probeert hoopvol te zijn, te dromen van een utopie die zo evident zou moeten zijn maar helaas nog veraf lijkt.

Dit boek lezen is alvast een eerste stap op weg naar een radicaal inclusieve realiteit, biedt een blik op het hele veld van onderzoekers en activisten die al zo lang aan de weg timmeren, toont van binnenuit hoe waardevol het is om van op een afstand naar een collectief instandgehouden norm te kijken en maakt zo’n wereld zichtbaar.

Hulde!
Profile Image for Senna.
5 reviews
August 28, 2024
"Als mijn lichaam ontwricht, laat het dan ontwrichtend zijn." ❤️❤️❤️
Profile Image for Raya Schaduwjaagster.
Author 2 books12 followers
March 28, 2024
Een intelligent, maar toegankelijk boek dat de schijnwerper vanuit verschillende standpunten op het fenomeen handicap richt. Ik had nog nooit een boek zoals dit gelezen, het rekte mijn begripsvermogen in alle richtingen. Prachtig gecomponeerd, persoonlijk, zoekend, soms wrang, soms wondermooi.
Profile Image for Lisa.
26 reviews2 followers
March 17, 2024
Ja, dus wanneer wordt dit verplichte literatuur?
Profile Image for Mirjam Kok.
32 reviews
August 1, 2024
Wauwauwauw!

“We wrikken ons los uit de betekenis die aan onze handicaps verleend werd, de taal die we door anderen aangeboden kregen. We vrijen als mankemensen in de kreukelzone. Hoe ben jij de mindervalide keuze? Ik brouw toverdranken met kippenpoten. We maken magie met restjesvlees. Onze compost bevrucht ooit weer alles. Als dit invalide seks is, dan wil ik nooit nog iets waard zijn.”
2 reviews
March 1, 2024
Waar ik normaal 300 bladzijden op een dag lees heeft dit boek me bijna 4 weken gekost door de vele stompen in mijn maag die me aan het denken hebben gezet over mijn eigen handicap ( wil ik dat wel als identiteit omarmen!) de handicap van mijn dochter (ja, ook als ik het van tevoren had geweten had ik haar geboren laten worden). Het heeft me ook nieuwe plaatsen gegeven die ik wil bezoeken en mensen met wie ik me wil verenigen.
Profile Image for Louka.
120 reviews1 follower
October 30, 2024
Woorden kunnen niet uitdrukken hoeveel dit boek voor mij betekent. Ik denk niet dat ik mij al zo gezien en begrepen heb gevoeld door een boek, of toch al lange tijd niet, als hier. Het heeft mij bewust gemaakt van dingen waar ik tegenaan loop door mijn visuele beperkingen, ook al wist ik zelf niet altijd dat dit hierdoor kwam of dat andere mensen met een handicap dit ook ervaren.
In dit boek bespreekt Anaïs van Ertvelde zoveel thema's gerelateerd aan handicaps en vooral hoe de maatschappij hier tegenover staat. In het begin had ik soms mijn twijfels of bedenkingen. Zo bespreekt ze hoe een vriendin van haar zich schuldig voelt nadat ze alle prenatale tests heeft laten doen op haar ongeboren baby. Mijn eerste reactie was dat dit goed is om voorbereid te zijn. Zo kan je beter aan de noden van een baby met Down toekomen als je je hierover hebt kunnen informeren voor de bevalling. Zo simpel is het echter niet meer. Als je er via prenatale screenings achter komt dat je kind een beperking zal hebben, wordt je vanuit de samenleving aangemoedigd dat kind niet te laten worden geboren. Als je dit toch doet, haal je je de moeilijkheden die zo'n opvoeding met zich meebrengt zogezegd zelf om de hals. Terwijl van Ertvelde's handicap niet als heel ernstig wordt gezien door zorgverleners nu, vinden diezelfde zorgverleners haar beperking wel een geldige reden om een zwangerschap te beëindigen. Dit vind ik absurd. We zijn zo'n diverse maatschappij, waarom blijft deze gefocust op de noden van de zogeheten norm? Vooral als blijkt dat slechts een beperkte groep mensen aan deze norm voldoet: het is een jonge, blanke, cis, hetero man met een gemiddeld inkomen en zonder enige vorm van handicap. Hoeveel mensen wijken hier niet van af, en zou de maatschappij zich dan niet moeten vormen naar een meer diverse groep mensen?
Verder gaat een hoofdstuk uit dit boek over de noodzaak om je handicap te blijven bewijzen, als je hiervoor de nodige hulp wilt krijgen. Dit is opnieuw absurd. Er komt zoveel bij kijken om een diagnose te krijgen en daardoor dan de nodige hulp, dat mensen vaak jarenlang zonder hulpmiddelen moeten overleven. Vervolgens moet je blijven bewijzen dat je die hulp nog steeds nodig hebt. Dit is zo voor van Ertvelde, die een kortere arm heeft. Wat denken de zorgverleners, dat ze plots een extra stuk arm zal krijgen? Maar ook ik moet om de zoveel tijd bewijzen dat ik het budget dat ik krijg voor extra hulp nog steeds nodig heb. Mijn visuele beperkingen komen vooral doordat de connectie tussen mijn ogen en hersenen niet meer overal aanwezig is. Opnieuw, denken ze dat dit weer zal herstellen en ik plots wel links kan zien? Ik herkende mij hard in het voorbereiden van een gesprek waarbij je je situatie uitvergroot zodat je zeker de nodige hulp krijgt. Doe je dit niet, dan nemen ze je hulpmiddelen af en ben je daardoor de autonomie die je - dankzij de extra hulp - had weer af.
Verder gaat het over werk en hoe ze zelden staan te springen om iemand met een beperking aan te nemen als iemand zonder handicap het werk sneller kan doen. Je moet je beperking hier dus net zo goed mogelijk verbergen en bewijzen dat je ondanks je handicap toch kan werken op het tempo van de samenleving, iets waar mensen zonder beperking (hoeveel zijn dat er zelf?) al zelden in slagen. Opnieuw wordt diversiteit afgestraft. Ik weet inderdaad niet wat ik zou doen als ik mijn werk in de bibliotheek niet had. Doordat ik in een gemeente woon en hier al als jobstudent gewerkt heb en ze mij goed kennen, heb ik een kans gekregen. En ik heb niet het gevoel dat mijn handicap als een probleem wordt gezien. Dit had ik wel bij mijn stage. Daar probeerde ik zo goed mogelijk mijn beperking te verbergen en toch ten volle mee te functioneren. Wellicht daarom ook dat ik het niet lang heb volgehouden voordat ik instortte.
Ten slotte gaat het ook over de maatschappelijke visie tegenover relaties voor mensen met beperkingen. Wat er op de Sensoa website stond vond ik verschrikkelijk. Hoezo zouden mensen met een handicap alleen maar kunnen dromen van een relatie met mensen zonder een beperking? Het voelt alsof we gereduceerd worden tot een soort en niet moeten hopen op een relatie met iemand buiten die 'soort'. Het is heel denigrerend, omdat het klinkt alsof je je tevreden moet stellen met minder, alsof een relatie met iemand anders met een beperking iets is waar men op kan neerkijken. Het is zo absurd, maar ook heel herkenbaar. Zelf heb ik jaren gedacht dat ik geen relatie zou vinden en dat ik niemand dat ook kwalijk kon nemen, omdat ik nu eenmaal een handicap heb.
Zoals wellicht wel te merken is uit deze lange review, heeft het boek dus ene diepe indruk op mij gemaakt. Ik zou willen dat meer mensen dit lazen, omdat het zo belangrijk is. En ik hoop vooral dat er eens verandering komt in de manier waarop er naar handicaps wordt gekeken in de maatschappij.
Profile Image for Elke de Echte.
186 reviews6 followers
December 4, 2024
Een eye-opener! En schokkend om zo gewezen te worden op een blinde vlek die systemisch en systematisch ingebed is in onze samenleving… dat die een soort wit gat (omgekeerde van black hole) vormt dat licht schijnt doorheen elke ‘afwijking’ van het normatieve zijn. In Handicap: een bevrijding overstijgt Van Ertevelde zichzelf als ervaringsdeskundige met eerlijke, chaotische doch confronterende observaties: ze refereert naar wijdse handicapsactivisten, ze nuanceert en sublimeert tot een heel persoonlijk pittig geschreven relaas waar ongemak geen excuus is. Integendeel. Ze laat ons die ‘zogenaamde storing’ letterlijk omarmen.
37 reviews
November 13, 2024
“Als dit invalide seks is dan wil ik nooit nog iets waard zijn.”

Wauw wat een prachtig boek. Zo genuanceerd en eerlijk geschreven. Heel belangrijk en pakkend, maar zelfs dan heeft de schrijver nog ruimte om het boek ook wat poëtisch te laten hebben. Prachtig, ga dit lezen!
Profile Image for Ismail Yagiz.
36 reviews1 follower
February 12, 2024
Anaïs bracht mij mee in het wereld van een slimme observator...ons brein, ons lichaam en onze ziel spelen allemaal rol in competentie en ook in compensatie...de dingen ze schreef had ik nooit gedachten.. haar lichamelijke beperking opent een wereld voor de mensen die zich' compleet' voelen..zeker een aanrader...
Displaying 1 - 30 of 63 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.